Yağmur nedir, ne zaman ve nasıl oluşur? Yağmur en çok hangi iklimde, bölgede görülür?

Yağmur, güneş ısısının buharlaştırdığı suyun yoğunlaşarak yeryüzüne inmesi sonucu oluşur. Hem insanlık, hem doğa hem de çevre için büyük faydaları olan yağmur, bazen büyük zararları da meydana getirebilir. Yağmur en çok hangi iklimde, bölgede görülür?

Yağmur Nedir?

Yağmur, bulutlardan su şeklinde yeryüzüne ulaşır. En çok görülen yağış biçimidir. Türk Dil Kurumu yağmurun tanımını şöyle yapar; “Atmosferdeki su buharının yoğunlaşmasıyla oluşan ve yeryüzüne düşen yağışın sıvı durumda olanı”.

Havadaki nem oranı %100’ü aşınca, su buharı yoğunlaşır ve su taneciklerini oluşturur. Bu tanecikler rüzgarla sürüklenerek bir araya gelir. Bu birleşimin ardından bulutlar oluşur. Soğuk bir hava tabakasıyla karşılaşan buluttaki su yoğunlaşır ve su damlacıklarına dönüşür. Bu damlacıkların çapı 0,5 mm’den büyük olursa yeryüzüne düşebilecek büyüklüğe gelmiş olur. Damlacıkların yeryüzüne inmesine yağmur denir.

Yağmur su döngüsünü ve yeryüzündeki suların temizlenmesini sağladığı için oldukça faydalıdır. Yağmur suyu tarla bitkileri için de oldukça faydalıdır çünkü içerisinde yer alan mineraller bitkinin verimini artırır. Doğadaki canlıların da su ihtiyacını karşılayan yağmur, ormanlar ve hayvanlar için bir yaşam kaynağıdır.

• Yağmurun insanlığa ve çevreye verdiği en büyük zarar, sellerin oluşmasına neden olmasıdır. Sellerden dolayı insanlar maddi ve hayati açıdan büyük zararlar görmektedir.
• Çok fazla yağmur yağması, bitkilerin çürümesine neden olurken aynı zamanda gelişmelerini de engelleyebilir.
• Yağmur ile birlikte kışın biriken karlar, buzlar erir ve çığ oluşturabilir.
• Şiddetli yağmurla birlikte yıldırım düşmesi, kasırga, fırtına ve hortum oluşması gibi durumlar da yağmurun en büyük zararları arasındadır.

Yağmur Nasıl Oluşur?

Yağmur, şu aşamalardan geçerek meydana gelir:

• İlk olarak, su aldığı güneş ısısından dolayı buharlaşır.
• Buharlaşan su yavaş yavaş gökyüzüne doğru yükselir ve yoğunlaşmaya başlar.
• Bu yoğunlaşma sonucunda su tanecikleri oluşmaya başlar.
• Oluşan su tanecikleri rüzgarın da yardımıyla bir araya gelir ve bulutları oluşturur.
• Gökyüzündeki soğuk hava tabakasıyla birleşen buluttaki sular yoğunlaşır ve su damlacıkları ortaya çıkar.
• Damlacıklar belli bir büyüklüğe geldikten sonra ise yeryüzüne yağmur olarak düşer.

Dünyada görülen farklı yağmur çeşitleri vardır.

İlki yatay şekilde hareket eden hava kütlesinin yamaçlarla karşılaşması sonucu meydana gelen ve yamaç yağışları denilen çeşittir. Yamaç yağışlarına verilebilecek en iyi örnek muson yağmurlarıdır.

İkincisi ise rüzgarsız ve güneşli bir günde aniden bastıran yağmurlardır. Bu yağmurlara yükselim ya da konveksiyonel yağışlar denir. Havanın ısınarak yükselmesi sonucu oluşan bu yağmur çeşidi, nemin yoğunlaşıp yeryüzüne yağmur olarak inmesiyle meydana gelir.

Üçüncü ve sonuncu yağış türü ise cephe yağışlarıdır. Soğuk hava kütlesinin sıcak hava kütlesi ile çarpışması sonucu meydana gelen bir türdür. Cephe yağışları kış aylarında ülkemizde en çok görülen yağış türlerinden biridir.

Yağmur Yağışı En Çok Hangi İklimde Görülür?

Yağmur yağışının en çok görüldüğü iklim genellikle tundra iklimidir. Yağmur, yıllık sıcaklık farkının fazla olduğu yerlerde daha çok görülür. Tundra ikliminde ortalama 200-250 mm kadar yağmur yağışları yaşanır. Aynı zamanda en fazla yağış, yaz aylarında görülür. Çünkü yaz ve ilkbahar aylarında yeryüzündeki sıcak hava, soğuk hava ile daha çok çarpışır.

Türkiye’de ise en çok yağmur yağışı Karadeniz ikliminde görülür. Karadeniz neredeyse yılın her ayında yağışlıdır.

Yağmur En Çok Hangi Bölgede Görülür?

Su döngüsünün gerçekleşmesini sağlayan ve insanlık için birçok faydası bulunan yağmur, dünyada en fazla Hindistan’ın kuzeydoğusunda yer alan Mawsynram bölgesinde yağar. Mawsynram bölgesi yılda ortalama 11.871 mm yağmur yağışı ile Guinness Rekorlar Kitabı'na girmiştir.

Hindistan’ın ardından en çok yağış alan bölgeler; ABD, Kamerun, Kolombiya, Nikaragua, İskoçya ve Sierra Leonne gibi ülkeler olarak bilinir. Bölge olarak baktığımız zaman ise yağmur en çok Ekvatoral Bölge dediğimiz Afrika, Amerika bölgelerinde görülür.

Ülkemizde ise Karadeniz Bölgesi en çok yağış görülen bölgedir. Doğu Karadeniz’in kıyı şeridi ve Batı Karadeniz Bölgesi en çok yağış olan bölgelerin başında gelir.