Yanık vakalarında deriye hasar vermemek için elbiseleri keserek çıkartın

Dikkatsizlik sonucu meydana gelen yanık vakalarına yapılacak ilk müdahale büyük önem taşıyor. Uzmanlar, birinci, ikinci ve üçüncü derece yanıklarda müdahale şeklinin farklı olduğunu anımsatarak, yanık bölgesindeki elbiselerin önce soğuk suya tutulması ve ardından kesilmek suretiyle çıkartılmasına dikkat çekiyor. Elbiseleri sıyırarak çıkartmanın, yanık bölgesindeki deriye ciddi anlamda hasar vererek enfeksiyon kapma riskini artıracağı belirtiliyor.
Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Erdoğan Sözüer, fiziksel (termal), kimyasal, radyasyon ve elektrik çarpmasına bağlı olarak oluşan 4 çeşit yanık türü olduğunu açıkladı. İnsan vücudunda oluşan yanıkların ciddi anlamda sıkıntılar oluşturduğunu aktaran Prof. Dr. Erdoğan Sözüer; yanıkların derinliği, genişliği, hastanın yaşı, vücuttaki önemli bölgelerin yanmasının yanıkları derecelendirmede önemli bir etken olduğunu ifade etti.
Prof. Sözüer, yanıkları birinci, ikinci ve üçüncü derece şeklinde nitelendirdiklerini aktararak, şu bilgileri verdi: "Birinci derece dediğimiz yanık türü derinin üst tabakasını etkileyen, sadece deride kızarıklık oluşturmasıdır. Güneş yanıkları da birinci derece kapsamına girmektedir. İkinci derece yanıklar, derinin üst tabakasının tamamı alt tabakasının da bir kısmının yanmasından oluşur. İkinci derece gösterge yanık bölgesinde deride oluşturan su dolu keseciklerdir. Bu yanıklar iz bırakmadan iyileşme gösterir. Üçüncü derecede yanıklar cildin bütün tabakalarını, cilt altı yağ dokusu ve hatta cilt altındaki organları etkileyen yanıklardır. Cilt kurur. Yüzeysel sinir uçlarında ve kan damarlarında zedelenme olacağından dolayı yanık alanda his kaybına neden olur. Renk kömür gibidir ya da beyazdır. Yanık alanında donmuş kanın bulunduğu damarlar gözükebilmektedir. Az yanmış bölgelerde ise şiddetli ağrılar oluşur."
Yanık derecesine göre ilk müdahalenin önemli olduğuna vurgu yapan Prof. Dr. Erdoğan Sözüer, önce yanma anında müdahale edilerek kişinin daha fazla yanmasının önlenmesi gerektiğini belirtti. Yanan kişinin kendi çevresinde yuvarlanması sağlanarak alevlerin bu şekilde söndürülebileceğini anlatan Sözüer, "Kişinin olay yerinden zehirli dumanlardan dolayı kaynaklanabilecek solunum yetmezliğinin önüne geçmek amacıyla uzaklaştırılması gerekiyor. Bu müdahale sonrasında, yanan elbiselerin ilk önce çıkartılmasıyla kişiye daha fazla zarar vermesinin önüne geçilmeli. Yanan kişinin, cilt ve giysileri sıcak ise mutlaka soğuk suya sokulmalı. Elbiseler sıyırarak değil kesilmek suretiyle çıkartılmalıdır. Sıyırarak çıkartmak yanmış olan deriye daha fazla zarar vererek enfeksiyon kapma riskini artırmaktadır." diye konuştu.
Sözüer, ileri derece yanıklarda kişinin 10 dakikadan fazla soğuk suya daldırılmasının da enfeksiyon kapma olasılığını artırdığını belirterek, yanık bölgeye ıslak, serin gazlı bezlerin örtülmesinin faydalı olacağına işaret etti. Yanık bölgesinde oluşacak içi su dolu kabarcıkların ise patlatılmamasını önerdi. Kimyasal yanıklarda yanık bölgesinin su ile yıkanmasının doğru olacağını aktaran Erdoğan Sözüer, basınçlı su ile yapılacak yıkamanın ise ciddi zararları olacağını söyledi. Sözüer, kimyasal yanıklarda yıkama işlemi sırasında hastanın ağrısının dindiğini söyleyeceğini, ancak bu durumda bile en 10 dakika su ile yıkama işleminin devam ettirilmesini önerdi.
Yanık vakalarının daha çok kırsal kesimlerde kış ayları için salça, pekmez, çökelek, bulgurluk gibi yiyeceklerin hazırlanması aşamasında büyük kazanlarda kaynatma işlemi yapıldığı anda meydana geldiğine dikkat çekildi.