Kullandığınız araca yanlış yakıt koyma durumu hepimizin başına gelebilir. Daha çok dizel yakıtlı araca benzin koyma durumu karşılaşılan bir durumdur. Sebebi benzin pompasının ucunun dizel yakıt dolum ağzına göre daha ince olması. Bu durumda dizel yakıtlı araçların dolum ağzına benzin yakıt dolum tabancası girebiliyor. Peki, arabaya yanlış yakıt kullanılırsa ne olur? Arabama yanlış yakıt koydum ne yapmalıyım?
Ağır vasıta ve hafif ticarileri araçların çoğu dizel motorlu olarak üretilir. LPG daha çok benzinli araçlara uygulanan bir yakıt tipidir. Yanlış yakıt koyma işlevi LPG’li araçlarda çok fazla rastlanmaz. Yanlış yakıt koyma durumu sürücünün veya pompacının dalgınlığı nedeniyle olabilir. Ancak genel olarak bunu engellemek için yakıt kapağında büyük harfler ile dizel ya da benzinli araç olduğunu ibare eden işaretler yer almaktadır. Dizelin benzinli bir araca veya benzinin dizel bir araca konulması ve kullanılması durumunda büyük sorunlar ortaya çıkabilir. Devamında bu sorunlar büyük masraflara da yol açabilir.
Benzin pompası uçlarının dizel aracın depo girişinden daha dar olması sebebiyle yanlış yakıt koyulma durumu dizel araçların başına çok geliyor. Günümüz araçlarında böyle bir durum ile karşılaşıldığında araç çalışmayı bırakıp kendini güvence altına alabiliyor. Ancak aracınız eski model ise işler biraz daha zorlaşıyor. Dizel motorlu araçlarda benzin kullanılırsa ilk çalıştırmada araç çalışır. Sürücü ilk etapta sıkıntı olmuyor diye yoluna devam edebilir. Yol almaya devam eden sürücü aldığı yol boyunca araca zarar vermeye devam eder. İşte burada zarar tablosunun yükselmesi alınan yol ile doğru orantılıdır. Araç hareket etmezse masraf daha da aza indirgenmiş olur.
Dizel araçlar yüksek basınca sahip enjektörlere ile ateşleme işlemini gerçekleştirir. Havanın sıkıştırılması sonucu basınçlı olarak püskürtülen yakıt sayesinde yanma gerçekleşir. Burada ki enjektörlerin çalışma prensibi benzinli araçlara göre daha farklı olduğu için maliyetler artar. Arabaya konulan yanlış yakıt ilk olarak enjektörlere zarar verir. Dizel enjektörleri benzinli motorlardaki enjektörlere göre çok daha hassas ve pahalıdırlar.
Dizel yakıtın içeriğine baktığımızda daha yoğun, zor tutuşan ve yağ bazlı bir yakıt olduğu görülür. Benzin ise solvent bazlıdır ve daha ince olarak gelir. Yağlama özelliği olmayan bu yakıtta çabuk tutuşmaya meyillidir. Burada dizel yakıt yerine benzin kullanılırsa bu yağlama özelliği ortadan kalkar. Akabinde geç tutuşması gereken yakıt erken tutuşur ve düzensiz çalışma başlar. Yağlama olmadığı için enjektörlerde mikron boyutunda metal parça kopmaları oluşur. Parçalar koptukça püskürtme sistemi doğru olarak işini yapamaz hale gelir. Uzun kullanımlarda motor o kadar fazla hasar görür ki tamirat yapmak bile zorlaşır.
Dizel yakıt pompa uçlarının benzinli aracın depo girişinden daha geniş olması nedeniyle bu durum çok nadir yaşanır. Olma ihtimali diğer duruma göre daha azdır ve masraf çıkma ihtimali oldukça azdır. Ama böyle bir işlem gerçekleşirse, benzin, dizel yakıta göre çok daha hızlı tutuşan bir akaryakıttır. Bujilerin amacı ise bu yakıtı tutuşturacak nitelikte ayarlanmıştır. Benzin yerine dizel yakıt araca konulursa, silindir içine alınan hava-yakıt karışımı tutuşmakta zorlanır. Araç bu sebebple ilk çalıştırma anında marş yapamayabilir. Eğer ki tutuşma gerçekleşirse çalışma vuruntulu olarak devam edecektir. tutuşması çok daha zor gerçekleşecek veya gerçekleşmeyecektir. Çalışmama ihtimali olduğu için buradaki hasar oldukça az olacaktır.
• Yanlış yakıt koyulduğunu pompa başında anlaşılırsa araç kesinlikle çalıştırılmamalıdır.
• Eğer ki aracı çalıştırıp yol alıp farkına varırsanız aracı orada durdurun ve motoru kapatır.
• Aracı servise çekici ile taşımak gerekir.
• Ne kadar yakıtın depoya konulduğunu da bilmek oldukça yararlı olacaktır.
• Depo temizleme işleminde koyulan tüm yakıt tamamen dışarıya çıkarılmalıdır.
Aracın çalışıp çalışmama durumuna ve araç ile gidilen yola göre bu durum değişim gösterir. İşte yanlış yakıt alımında zarar görebilecek bazı parçalar.
• Yakıt enjektörleri
• Yakıt pompası
• Yakıt filtresi
• Yakıt sistemi boruları
• Katalitik konvertör (benzin)
• Dizel partikül filtresi (dizel)
• Sübap sistemi
• Yakıt deposu
Yanlış yakıt istasyon tarafından konulursa;
Böyle bir durumlar için yakıt alınan noktanın bu konuda sigortası bulunmaktadır. Hatalı durumda olan nokta akaryakıt dolum istasyonuysa, kaskodan hasar karşılanır. Eğer ki aracın kaskosu varsa, bu durumlar için yaklaşık 1000TL ile sınırlı hasarsızlığı etkilemeyen “yanlış yakıt” kolozu sigortada yer almaktadır.
Nasıl olabilir böyle bir durum? Bu durum dışardan bir bidon ile araca yakıt koyma şeklinde gerçekleşebilir. Bu durumda tüm sorumluluk araç sahibine aittir. Araçta kaskoda olsa zarar araç sahibi tarafından ödenmesi gerekiyor.
Yanlış yakıt kullanma olayı çok fazla yaşanmaktadır. Tüm dünyada her yıl en az 200.000 sürücü bu hata ile karşılaşmaktadır. Bu durumun ihtimali şu sebeplerden artış gösterebilir.
• Bilmediğiniz bir akaryakıt istasyonundan yakıt almak
• Kırsalda bulunan akaryakıt istasyonlarından yakıt almaya çalışmak
• İçinde ne tip yakıt olduğunu bilinmeyen bir bidondan araca yakıt koymak
• Yakıt alırken başka işlerle meşgul olmak
• Aile veya şirket içerisinde ki farklı yakıta sahip araçları değiştirerek kullanmak
• Araç alımında önceki kullandığınız araçtan farklı bir yakıta sahip araba almak
• Acele bir şekilde yakıt almak
• Tecrübesiz ve dalgın pompacıdan yakıt almak