İnsanlar birbirlerini etiketleme eğilimindedirler, bu özellikle de modern toplumlarda daha yaygındır. İçe kapanıklarınız vardır (sosyal kaygılı), dışa dönükleriniz (sosyal kelebekler), hem dışa dönük hem içe kapanık olan ikisi arasındakileriniz, evhamlılarınız vs. Peki nedir bu evhamlı ve aşırı düşünen endişeliler?
Yapılan yeni bir araştırmaya göre, bu özelliklere sahip olan kişiler, endişelenme şekilleri sonucu oldukça gelişmiş ve yaratıcı bir zihne sahipler.
Londra’daki King’s College Üniversitesindeki iyi insanlar aşırı kaygılı algılama ile güçlü hayal gücü arasında bir ilişki buldular.
Kişilik Nörobiyolojisi alanında uzman Dr. Adam Perkins bunu teknik açıdan şöyle anlatıyor:
Eğer, tehlikeyi algılamayı yöneten medial prefrontal korteksteki doğal aktivitelere bağlı olarak, negatif düşünce üretmeye yatkınlığınız varsa ve özellikle amigdaladaki bazolateral çekirdeklerde yüksek tepkinirlik olması sonucu ortalama insana göre daha hızlı şekilde panik oluyorsanız, o zaman bir tehlike var olmamasına rağmen yoğun negatif duygular yaşıyor olabilirsiniz. Bunun anlamı, belirli nöral nedenlerden dolayı, evhamlılığı yüksek olan kişilerin faal hayal gücü yüksek ve bu da tehlike üreteci olarak çalışıyor.”
Peki tüm bunların anlamı tam olarak ne?
Tedirgin olmak zekanın anası
Bunu şöyle düşünebilirsiniz: önemli icatların çoğu; açlık çektiğimiz için, diğer kabile bizi işgal edecek ve mallarımızı çalacak diye korktuğumuz için, Tanrılar davranışlarımıza kızacağı için vb. şekilde ortaya çıktı. Aşırı düşünenlerle geri kalanımız arasındaki fark hayal gücü. Hayal gücü ile şu anın gerçekliği arasında kendini koruma ve ilerleme yatıyor.
Birkaç örnek: Birçok kişinin ev güvenliği anlayışı, kapıyı kilitleyip zemin kattakilerin camlarını kapamasıyla bitiyor. Birazcık daha endişeli olanlar, evde kapının yanında bir sopa bulunduruyor veya güvenli bir yere gizlenmiş bir silah. Ama evhamlı kişiler sadece dışsal tehditler konusunda endişeli olmakla kalmıyor, aynı zamanda evdeki çocuğun silahı bulup yaralanması veya evde kimse yokken hırsızın silahı çalması gibi senaryoları da gözünün önüne getiriyor ve bu da onu silahı yanlış kişilerin eline geçmesini önlemek içi yaratıcı yollar aramaya yöneltiyor (örneğin parmak izli bir kasanın içine koymak veya gizli bölmeler oluşturmak gibi).
Şu anda büyük bir tehlike olmayabilir ama hayal güçleri tüm olası senaryoları düşünüp ona göre hazırlanmalarını sağlıyor.
Kuvvetli hayal gücü doğayı ve kötüyü yenmemize yardımcı oldu ve ve evhamlılarda bu hayal gücü fazlasıyla var.
Modern evhamlılar günlük küçük problemlerle, işle ilgili görevlerle başa çıkmak ve güvenliklerini sağlamak için yaratıcı yollar bulurlar. Eski zamanlarda atalarımızın bu kuvvetli hayal gücünü geliştirmesi kendini koruma mekanizması olarak işe yaradı. Yılın en sıcak ayında, doğada her şeyden bolca varken, eskiler rahatça yiyecek bulabiliyorlardı. Ama bu kişiler, yiyeceğin kıt olacağı, barınak ve sıcak bir yer ihtiyacının artacağı önlerindeki kış ayını hayal edebiliyorlardı.
Evhamlı atalarımız yiyebileceklerinden çok daha fazlasını avlarlardı, sonra eti ve sebzeleri kışın yiyebilmek için bozulmadan koruyabilmenin yollarının bulurlardı. Bu tip şeyler hakkında endişelenmek en kötü senaryoda güvende olma mekanizması olarak çalıştı ve öyle senaryoları hayal edebilmek için de oldukça yaratıcı olmanız gerekiyordu.
Dünyaca ünlü problem çözücülerin ve sanatçıların birçoğu gerçekte evhamlı ve aşırı düşünen kişilerdi.
Dr. Adam Perkins sözlerine şöyle devam ediyor:
“Neşeli, vurdumduymaz insanlar tanım olarak problemler konusunda kafa yormaz ve bu yüzden de konu problem çözmek olunca endişeli kişiye göre dezavantajlı olmalılar. Teorimiz için yararlı bir doğruluk testimiz de var, çünkü çoğu zeki kişinin çok düşünen, mutsuzluk eğilimli kişiler olması nevrotiklik spektrumunda yukarılarda olduğunun sinyalini veriyor. Örneğin; Isaac Newton, Charles Darwin, Vincent Van Gogh, Kurt Cobain ve benzerlerinin hayat hikayelerini göz önünüze getirin. Belki de yaratıcılık ile nevrotiklik arasındaki ilişki en kısa ve öz şekilde John Lennon tarafından özetlendi: ‘Zeka acıdır’”
Bu listede Dr. Perkins’in ilk başta aklına gelmeyen birçok başka yaratıcı bilim adamı ve sanatçı da var. Eğer bir şeyler hakkında evhamlı seviyesinde endişelenme eğiliminiz varsa, büyük olaslıkla siz de yaratıcı zekilerdensiniz.
Hey, bu hipotezi test etmek bedava: Hayal gücünüzü ve yaratıcı problem çözmenizi bileyin, bakalım sizi nereye götürecek.