İşe geç kalmak tazminatsız çıkışı gerektirir mi sorusu bir süredir çalışan vatandaşlar tarafından yanıt aranan sorulardan bir tanesiydi. Son olarak Yargıtay 9. Hukuk Dairesi emsal bir karara imza attı. Şimdi, işe geç kalma tazminatsız işten çıkarılmaya neden olur mu sorusunun yanıtı merak ediyor. İşte Yargıtay’ın aldığı karar doğrultusunda işe geç kalma tazminatsız fesih konusu ile ilgili detaylar...
Yargıtay tarafından alınan kararda; çalıştığı iş yerinde sabah 08.00 mesaisine yarım saat geç kalıp akşam da 15 dakika erken çıkan işçi tazminatsız olarak işten kovuldu. İş Mahkemesi’nde Feshin Geçersizliği nedeniyle işe iade talebi ve aksi durumda da feshin haksız bir fesih olması nedeniyle hakedişleri olan işçilik alanlarına dair talep sunuldu. Yerel Mahkeme işçiyi haklı bulurken karar; işveren tarafından Yargıtay’a taşındı. Yargıtay 9. Hukuk Dairesi de işçiye ihtar verildiğini ve iki gün işe geç geldiği gerekçesiyle tutanak tutulduğunu belirtti. İşyerinde mazeretsiz devamsızlık yaparak işyeri ve işin gereğince olumsuzluklara yol açan işçinin iş akdinin feshinin geçerli nedene dayandığı söylendi ve ilk mahkemenin kararı bozuldu. Böylece işe geç kalma gerekçesiyle tazminatsız işten çıkarma konusunda emsal niteliğinde bir karar alınmış oldu.
İşçinin işverene karşı başlatacağı davalarda öne olduğu ve işçinin iş akdinin sonlandırılmasının son çare olması gerektiği görüşünün hakim olduğu biliniyor. Bu nedenle çok sayıda çalışan tarafından tazminatsız işten çıkarılma nedenleri de araştırılıyor. İşveren; sadece 4857 sayılı İş Kanunun 25. maddesinde bulunan Haklı Nedenle Derhal Fesih yoluna başvurduğu zaman işçiyi tazminatsız işten çıkarabiliyordu. Haklı Nedenle Derhal Fesih Halleri de kanunda sınırlı sayıda yer alıyordu. İlgili maddede tazminatsız işten çıkarma nedenleri arasında işçinin sağlık sebepleri, zorlayıcı sebepler, ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller, işçinin gözaltına alınması ya da tutuklanması durumunda devamsızlığının 17. maddedeki bildirim süresini aşması gibi haller bulunuyordu. Genellikle bu durumun bir tanesinin varlığı yeterli görülmezken tazminatsız işten çıkarma şartları için belirli koşulların ve sürelerin gerçekleşmesine bağlanıyordu.
İş Sözleşmesi’nin haklı neden ile bildirimsiz feshinde uygulanma süresi 4857 sayılı İş Yasasının 26. maddesinde düzenlendi. Bu doğrultuda; ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan hallere dayandırılarak işçi ya da işveren tarafından sözleşmenin feshinin, birinin bu davranışlarda bulunması ve diğerinin bunu öğrendiği gün itibarıyla altı iş günü içerisinde ve fiilin gerçekleşmesi itibarıyla bir sene içerisinde kullanılması gerekiyordu. Dolayısıyla tazminatsız işten çıkarma 2020 yılı için işverenin haklı bir nedeninin varlığı tek başına yeterli görülmüyordu ve belirli süre ile usule uyulması gerekiyordu.
Yargıtay 9. Hukuk Dairesi tarafından alışılmışın dışında ve emsal niteliğinde alınan bu karar, işe geç kalma tazminat alamama gerekçesi mi sorusunu da gündeme getirdi. İşverenlerin lehine olduğu şeklinde yorumlanan bu kararın mevzuatta bir değişikliğe neden olup olmayacağı bilinmiyor. Buna karşılık benzer yargılamalarda örnek teşkil edeceği düşünülüyor. Yargıtay 9. Hukuk Dairesi tarafından alınan karar, hukuki olarak Haklı Neden sayılmasa da işçinin tazminatsız olarak işten çıkarılması konusunda geçerli bir neden olarak değerlendiriliyor. Dolayısıyla işverenlerin; işçilerin mesai saatlerine riayetsizliğini geçerli bir neden olarak gösterip tazminatsız işten çıkarma talebinde bulunabileceği ve kararı da emsal gösterebileceği düşünülüyor.