Yargıtay, yapılan keşiflerle belirlenen kira tespitlerinde mülk, inşaat, hukukçudan oluşan bilirkişi kriterine dikkat çekti. Karara göre, tespit davaları kira bedelleri hem mülk konusunda uzman hem inşaat alanında deneyimli hem de hukukçudan oluşan bilirkişi tarafından belirlenecek.
Yargıtay kira tespit davalarını yakından ilgilendiren bir karara imza attı. Yargıtay’ın gündemine yansıyan dava konusu olay İstanbul’da yaşandı. Davacı Ü.T. kiracısı P. Sanayi ve Tic.Ltd. Şti’nin verdiği kiradan memnun kalmayınca kira tespit davası açtı. Mülk sahibi Ü.T., kira parasının 1 Temmuz 2007 gününden başlayarak aylık brüt 6 bin 250 lira olarak tespitini istedi. İstanbul 3. Sulh Hukuk Mahkemesi ise aylık kira parasının brüt 5 bin 700 TL olarak tespit etti. Ancak mülk sahibi memnun olmayınca dosyayı Yargıtay’ın gündemine taşıdı.
-HAKİM KİRA PARASINI BELİRLERKEN SINIRLAMAYI GÖZETMELİDİR-
Dosyayı inceleyen Yargıtay 3. Hukuk Dairesi, Anayasa Mahkemesi’nin Gayrimenkul Kiraları Hakkında Kanun’un bazı maddelerini iptal ettiğini ve bu kararla kira parasındaki “sınırlı artış” ilkesinin korunduğuna dikkat çekti. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararında da kira parasının “hak ve nesafete uygun” seviyede takdiri ile “sınırlı artışın” öngörüldüğünü belirten Daire, “Kira parasının tespiti bir sınırlamadır ve hakim kira parasını takdir ederken bir sınırlama olduğunu gözetmelidir” değerlendirmesinde bulundu. Mahkemelerden yapılan kira belirlemelerinde hak ve nesafet ilkesinin önemine işaret eden Daire kararında, kira parasının belirlemelerinde izlenecek yöntemi şöyle açıkladı:
“Hakim sınırlamayı yaparken, öncelikle tarafların tüm delilleri varsa emsal kira sözleşmeleri aslı veya onaylı örnekleri dosyaya alınmalı, bilirkişi marifetiyle kiralanan taşınmaz ve taraf emsalleri tek tek görülüp incelenmeli, böylece elde edilen veriler somutlaştırılarak, dava konusu yer ile ayrı ayrı (konumu, çevresi, niteliği, kullanım şekli, kira başlangıç tarihi, kira süreleri vb. ) kira parasına etki eden tüm nitelikleri karşılaştırılmalı, emsal kira bedellerinin niçin uygun emsal olup olmadığı somut gerekçelerle açıklanmalı, dava konusu taşınmazın yeniden kiraya verilmesi halinde getirebileceği kira parası belirlenmeli, hakimce bu kira parası dikkate alınmak suretiyle hak ve nesafete, özellikle tarafların kira sözleşmesinden bekledikleri amaçlarına uygun makul bir kira parasına hükmedilmelidir.”
-HUKUKÇU BİLİRKİŞİ YETERLİ DEĞİL-
Dava konusu kira tespit devasında teknik (hukukçu) bilirkişi marifetiyle keşif yapıldığına dikkat çeken Daire, “Keşif esnasında da emsal araştırması ve rayiç tespiti yapılmamış, somut veriler toplanmamış olup, bilirkişi raporu bu haliyle hüküm kurmaya elverişli değildir. Mahkemece eksik inceleme ile hüküm kurulmuş olup hükmün bozulması gerekmiştir” dedi.
Daire, kira tespit davalarında 3’lü bilirkişiden rapor alınmasını şart koştu. Yargıtay, yapılan keşiflerle belirlenen kira tespitlerinde mülk, inşaat, hukukçudan oluşan bilirkişi kriterine dikkat çekti. Karara göre, tespit davaları kira bedelleri hem mülk konusunda uzman hem inşaat alanında deneyimli hem de hukukçudan oluşan bilirkişi tarafından belirlenecek.
ANKA