Yaş İpek Kozası Üretimi, Desteklerle Uçtu

Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından destekleme kapsamına alınan yaş ipek kozası üretimi 46 tondan 122 tona yükseldi. Üretimin yaklaşık yüzde 40’ını tek başına Diyarbakır gerçekleştiriyor.2000’li yılların başında yok olma noktasına gelen ipekböceği yetiştiriciliği Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehdi Eker’in döneminde destekleme kapsamına alınmasıyla rekor düzeyde artış gösterdi.2000’li yılların başında 46 ton olan yaş koza üretimi yıllar itibariyle yüzde 165 artarak 2013 yılında 122 tona yükseldi.Daha önce Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonu (DFİF) tarafından yaş ipek kozasına kilogram başına 10 lira olarak uygulanan destekler, 2006 yılında Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca “Hayvancılık desteklemeleri” kapsamına alınarak önce 15 liraya 2011 yılında da 20 liraya yükseltildi. Yaş koza alım fiyatı 2014 yılı içinse kilogram başına 30 lira olarak belirlendi.Üreticilere hayvancılık desteklemeleri kapsamında ipekböceği tohumunu ücretsiz olarak dağıtan Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, üretilen yaş koza bedellerini ise peşin olarak ödüyor. Bu kapsamda 2013 yılında toplam 328 köyde ipekböceği yetiştiriciliği yapan 2 bin 341 üreticiye 5 bin 266 kutu tohum dağıtıldı.TESİS KURULUMUNA YÜZDE 50 HİBE DESTEĞİÜreticinin ihtiyaç duyduğu hastalıklara karşı dayanıklı, kutu başına verimliliği yüksek polihibrid ipekböceği tohumu üretimi, Kozabirlik tarafından, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığına tahsisli tesislerde yapılıyor. Türkiye sahip olduğu saf ırklar vasıtasıyla yüksek kaliteli hibrit tohumlarını kendi üretebilen ender ülkelerden birisi. Bakanlık, ayrıca yaş ipek kozası üretim ve işleme tesisi kurmak isteyenlere de yatırım tutarının yüzde 50'sini hibe veriyor.36 İLDE İPEKBÖCEĞİ YETİŞTİRİLİYORYaş koza üretim kapasitesi ile Avrupa Birliği ülkeleri arasında birinci sırada yer alan Türkiye, dünyada ise 8’inci sırada bulunuyor. Diyarbakır, Antalya, Eskişehir, Ankara, Bilecik, Sakarya, Bolu ve Bursa illeri başta olmak üzere 36 ilde ipekböceği yetiştiriciliği yapılıyor.YAŞ KOZA ÜRETİMİNİN YÜZDE 40’I DİYARBAKIR’DANBakan Eker’in geliştirilmesine öncülük ettiği ipek böceği yetiştiriciliğinde Diyarbakır tek başına toplam üretimin yüzde 40’ını karşılıyor. Diyarbakır’da 2013 yılı itibariyle 38 köyde 848 üretici tarafından yaklaşık 47.648 kg yaş koza üretimi yapıldı. 1894 kutu ipekböceği tohumunun kullanıldığı ilde ipekböceği yetiştiriciliği Kulp ilçesinde yaygın olarak yapılıyor. İlçede Kalkınma Bakanlığının finanse ettiği 2 adet çözgü atölyesi ve 1.750 metrekare kapalı alandan oluşan İpek İplik Üretim Tesisi bulunuyor.Ayrıca, açılışını Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Eker’in yaptığı ve 37 işçinin istihdam edildiği ipek çekim fabrikasında üretilen 1.5 ton ham ipek iplik de iç piyasaya sürülüyor.YILDA 100 MİLYON DOLARLIK İPEK HALI İHRACATI YAPILIYORTürkiye’de ipekböceği yetiştiriciliği genellikle tarıma elverişli olmayan dağlık yörelerde yardımcı bir tarım faaliyeti olarak yürütülmekte olup sektörde yaş koza üretiminden ipek halı pazarlamasına kadar üretim aşamalarında yaklaşık 500 bin kişi istihdam ediliyor. Yaş kozanın ipek halıya dönüştürülmesi sonucu yaklaşık 14 misli katma değer yaratılıyor. Üretimi gerçekleştirilen ipek halıların tamamına yakını ihraç edilmekte olup, Türkiye’nin yıllık ipek halı ihracat miktarı 100 milyon dolar civarında bulunuyor.