Ne olacak şimdi
Kamuoyunda oldukça tartışılan ve kimi kesimler tarafından ‘internete sansür’ olarak yorumlanan tartışmalı internet yasası TBMM’de kabul edildi. ‘Ne olacak şimdi’ dedirten bu yeni dönemle birlikte hayatımızda neler değişecek. İşte internette yeni dönemin cevapları...
Neler yasak?
* Özel hayatın gizliliğini ihlal eden yayın, resim ve videolar...
* Hakaret içeren her türlü içerik.
İzleme
*Erişim Sağlayıcılar Birliği, abonelerin internet trafiği bilgilerini 2 yıl boyunca tutacak. Böylece Türkiye’deki 34 milyon internet abonesinin internette hangi sitelere girdiği veya akıllı telefonlardan hangi uygulamaları kullandığı tespit edilecek.
Erişim Birliği
Daha önce erişimin engellenmesi konusunda mahkemeye başvuruluyordu. Artık sitelerdeki içeriğin uygunluğuna ilişkin itirazlar Erişim Sağlayıcıları Birliği adıyla çatı örgütüne yapılacak. Bu birlik TTNET, Turkcell, Vodafone veya Superonline gibi tüm mobil ve sabit internet servis sağlayıcı şirketlerinin çatı örgütü olacak. Bu birlik TİB veya Bakanlık tarafından alınan engelleme kararını 4 saat içinde uygulamaya geçecek.
Engelleme
Artık internet sitesi yerine internet sayfaları erişim engellenebilecek. Başka bir deyişle, ‘uygunsuz’ bulunan bir tweet veya YouTube videosu engellenecek.
4 saat
İnternet siteleri herhangi bir mahkeme kararı olmadan TİB ve Ulaştırma Bakanlığı’nın emriyle 4 saat içinde kapatılabilecek.
IP engellenecek
Engellemeler artık IP adresi üzerinden yapılacak. Bu yüzden ‘DNS’ numarası veya VPN servisi kullanmak işe yaramayacak. Başka bir deyişle engellenmiş siteler arka kapılardan bile girilemeyecek.
Engel kaldırma
TİB ve Bakanlık tarafından engellenen internet içeriklerinin kaldırılabilmesi için site sahiplerinin veya kullanıcıların yargıya gitmesi gerekecek. Başka bir deyişle mahkemelerin engellenen içeriği suçsuz bulması sonucunda yasak kaldırılabilecek.
Para cezası
Hâkimler, 24 saat içinde sansür kararı verebilecek. “Zararlı” içerik çıkarılmazsa, 500-1000 TL arasında günlük para cezası kesilecek.
İnternetin hızına mevzuat yetişemez
Bilişim sektörü yetkilileri internette yeni döneme tepki göstermekle birlikte, “Bu yasa da geçer ama kağıt üstünde kalır. İnternete yasak olamaz, kullanıcı bir yolunu bulur” görüşünde.
Türkiye Bilişim Derneği Başkanı Turhan Menteş, “Şu andaki durumun sürdürülebilir olduğunu düşünmüyorum” diyerek yasaya olan tepkisini yineledi. Menteş, 5651 yasasının ilk çıktığında da çok tartışıldığını belirterek, “O zaman da özellikle tanımlanan suçlar konusunda çok tepkiler gösterilmişti. Daha sonra görüldü ki yasanın o haliyle uygulanabilirliği olmadı. Tepkiyle çıkan yasa adeta kağıt üstünde kaldı” dedi.
AB: Türk halkı bunu hak etmiyor
TBMM’de kabul edilen tartışmalı internet yasasına Avrupa Birliği’nden ilk tepki geldi. Avrupa Komisyonu Sözcüsü Peter Stano, Brüksel’de basın mensuplarına yaptığı açıklamada, “Söz konusu kanun buradaki endişeleri artırıyor. Yasa bu haliyle ifade özgürlüğüne çeşitli kısıtlamalar getiriyor” dedi.
AB: Türk halkı bunu hak etmiyor
AB Genişlemeden Sorumlu Komiseri Stefan Füle’nin sözcüsü Stano, aday ülke konumundaki Türkiye’nin, bu yasayı “Avrupa standartlarına göre revize etmesi gerektiğini” ifade etti. Stano, “Türk halkı daha fazla bilgi ve şeffaflığı hak ediyor. Daha fazla kısıtlamayı değil” dedi.
AB: Türk halkı bunu hak etmiyor
AB’nin son dönemde defalarca bu ve diğer yasa değişikliklerinin Avrupa normlarına uyması gerektiği konusunda açıklamalarda bulunduğunu belirten Stano, “Bu konular Sayın Füle’nin Türk mevkidaşıyla yaptığı görüşmelerde sürekli ele alınıp tartışılıyor” ifadesini kullandı. Stano, Brüksel’in Türkiye’nin üyelik kriterlerine ne derece uyduğunu çok yakından takip ettiğini sözlerine ekledi.
AB: Türk halkı bunu hak etmiyor
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ı iki hafta önce Brüksel’de ağırlayan Avrupa Parlamentosu Başkanı Martin Schulz da yasayı Twitter’dan eleştirdi. Konuyla ilgili bir tweet atan Schulz, “Hükümetin internet üzerindeki kontrolünü artıran kanunun Meclis’ten geçmiş olması, zaten boğucu olan basın hürriyeti ortamı açısından geri adımdır” dedi.
İnternet düzenlemesi toplumun huzuru için
TBMM Sağlık Komisyonu Başkanı Necdet Ünüvar, kamuoyunda tartışılan son internet düzenlemesini “toplumun huzuru için” sözleriyle savundu.
İnternet düzenlemesi toplumun huzuru için
Ünüvar, Güvenli İnternet Günü nedeniyle yaptığı açıklamada şöyle dedi: “İnternetle ilgili her düzenleme bazı çevrelerce hemen ‘sansür, yasaklama’ gibi olumsuz bir refleksle tanımlansa da, zamanla yapılan düzenlemelerin toplumun huzuru için yapıldığı anlaşılmaktadır. Nitekim şu anda Meclis’teki internet düzenlemesi için de aynı çevreler aynı refleksi göstermektedir ama ‘kişilik haklarının ihlalinin önlenmesi ve özel hayatın gizliliğinin korunması’ amacıyla yapılan düzenlemelerin de tıpkı güvenli internette olduğu gibi toplum için son derece yararlı bir düzenleme olduğu kısa sürede anlaşılacaktır.”
AİHM’e gidecek
Özellikle TİB Başkanı’na verilen “gerek görüldüğünde site kapatma” yetkisi ve internet trafiklerinin iki yıl servis sağlayıcılar tarafından saklanması konularıyla dikkat çeken yasa, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün vereceği kararı bekliyor. CHP, yasanın Köşk’te onaylanlaması halinde konuyu Anayasa Mahkemesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne götüreceğini duyurdu.
Keyfi karar olmayacak
BilgiTeknolojileri ve İletişim Kurumu Başkanı Tayfun Acarer, internet düzenlemesine ilişkin, “Kişilik hakları ve özel hayatın gizliliği konusundaki düzenleme, şikayet, şikayetin değerlendirilmesi ve nihai karar olarak hakimin kararı şeklinde üç aşamadan oluşmaktadır. Bu süreçlerin hiçbirinde herhangi bir şahsın keyfi bir kararı belirleyici olmayacaktır” dedi.
Keyfi karar olmayacak
Yapılan düzenlemelerin beş başlık altında yenilik getirdiğini bildiren Acarer, bu başlıkların;
* Erişim Sağlayıcılar Birliğinin kurulması
* Kişilik haklarının ihlali durumunda yapılacaklar
* Özel hayatın gizliliğinin korunması
* Trafik bilgilerinin saklanması
* Hapis cezalarının kaldırılması olduğunu söyledi.
Yasaklar nasıl delinebilir?
Dünya çapında internet sansürleriyle başa çıkmanın en basit yolu Virtual Private Network (VPN) olarak biliniyor. Bu servisler, kullanıcıların fiziken Türkiye’de, ruhen ise başka bir ülkede olmasını sağlıyor.
Yasaklar nasıl delinebilir?
VPN kabaca şifreli başka bir bilgisayar üstünden internete erişemeyi temsil ediyor. Bu yöntemde bilgisayarınız bağlanmak istediğiniz sitelere doğrudan değil, başka bir sunucu üzerinden erişmemizi sağlıyor. Böylece bütün veri akışı şifrelenip bir koruma kalkanı etkisi yaratmış oluyor.
Yasaklar nasıl delinebilir?
VPN servisleri, teknoloji meraklıları için kolay bir seçenek olsa da sıradan internet kullanıcıları kullanabilmekte biraz zorlanabilir. Abone olunması gereken bu servislerde web tarayıcısı VPN servislerinin adres çubuğu kullanılıyor.
Yasaklar nasıl delinebilir?
Buraya yazılan adreslere, engellenmiş olsa dahi bağlanabiliyor. İnternet kullanıcılarının bir bakıma can simidi olabilecek birçok VPN servisi bulunuyor. Şu anda en popüler VPN servisleri arasında ‘AceVPN’ adlı servis bulunuyor.
Bu VPN servisi ile Amerika, Kanada ve Avrupa’da farklı sunucular üzerinden engellenmiş içeriklere bağlanabilmek mümkün. Diğer seçenekler ise ‘Tor’ veya ‘Mask Surf’ adındaki servisler. Kullanıcılar, bu servislerle IP adreslerini gizleyerek Türkiye’de veya dünyadaki engellenmiş içeriklere ulaşabiliyor. Bu yönteminde ücretli paketleri bulunuyor ve kullanıcılar sınırsız olarak engellenmiş içeriklere ulaşabiliyor.