TÜTÜN ve Alkol Piyasası Kurumu’nun (TAPDK) yayınladığı ve tartışmalara yol açan yönetmelik, kolonya ve pansuman alkolünün eczanede satışını bile yasaklıyor. Eczane ve perakende satış noktalarında, kolonya ve pansuman pamuğu satabilmek için de alkollü içki satış ruhsatı gerekiyor. Kolonya da artık alkollü içecekler gibi çocuklara yönelik maddelerle yan yana satılamayacak.
TAPDK’nın tütün ve alkollü içkilerin satışına ve sunumuna ilişkin usul ve esaslar hakkında yayınladığı yeni yönetmelikle ilgili tartışmalar sürerken, yönetmelikle eczanelerin kolonya ve alkol satışına da yasak geldiği ortaya çıktı. Söz konusu yönetmelikte, “Nihai tüketicinin kullanımına dönük ambalajlı etil alkolün” yani kolonyanın da içki satış ruhsatı olanlar tarafından satılabileceği düzenlendi. Ayrıca, eczanelerde satılan alkol (evsel kullanım alkolü), satabilmek için de içki satış ruhsatı aranıyor. Buna göre, eczanelerin içki satış ruhsatı olmadığı için kolonya satmaları mümkün olamayacak. Aynı şekilde pansuman için kullanılan alkol de eczanelerde satılamayacak.
4. madde yasaklıyor
Söz konusu yönetmeliğin geçici 4. maddesi, kolonya ve alkolün içki satış ruhsatı olanlar tarafından satılabileceğini hüküm altına alırken, ‘Alkol Satışı’ başlığını taşıyan geçici 4. maddesinde şöyle deniliyor: “Nihai tüketicinin kullanımına yönelik ambalajlı genel amaçlı etil alkol ve evsel kullanım alkolü, bu ürünlerin satışına ilişkin müstakil bir düzenleme yapılana kadar, toptan alkollü içki satış belgesini ve perakende alkollü içki satış belgesini haiz kişilerce bu Yönetmelik hükümleri çerçevesinde satılabilir.”
Tezgah altına iner
Yönetmeliğin ilgili maddesinde, kolonya ve örneğin pansuman için kullanılan alkolün, eczanede satışı yasaklanırken, bu ürünlerin satışına özel bir düzenleme yapılana kadar, bunların da yönetmelikteki hükümlere tabi olacağı düzenleniyor. Yönetmeliğin 23. Maddesi’nde “Alkollü içkiler çocuklara yönelik olan her türlü materyallere bitişik alanda yer alamaz” denildiği için, alkollü içki satmak isteyen bakkallar ya da marketler satacakları içkileri vitrine koyamayacakları gibi, şekerleme benzeri ürünlerin yakınına da koyamıyorlar. Kolonya da özel bir düzenleme yapılana kadar bu kurallara uymak zorunda olduğundan, içki gibi tezgah altından satılacak.
Çıraklar işsiz kalacak
Yönetmelikte yer alan hükümle, sigara ve içki satışı yapan bakkal ya da marketlerde 18 yaşın altındakilerin çalışamayacağı öngörülüyor. Böylece çırak ya da satış görevlisi olarak çalışanlar işsizlik tehlikesi yaşayacaklar.
Yönetmelik, 18 yaşın altındakilerin sigara ya da içki satışı yapılan yerlerde istihdam edilmelerini açıkça yasaklıyor. Düzenlemede, “18 yaşını doldurmamış kişiler tütün mamülü ve alkollü içkilerin pazarlanmasında, satışında ve sunumunda istihdam edilemezler” deniliyor.
‘Gerekirse düzeltiriz’
TAPDK yetkililerinden alınan bilgilere göre kurum, yönetmelikteki bu hükümle, özellikle medikal firmalarıyla eczacıların alıp sattığı etil alkol ile saf alkolün kontrol altına alınmasını amaçladı. Ancak, bu tanıma kolonya ve pansumanlarda kullanılan alkolün de gireceği ve bunun sorun yaratacağı eleştirileri hatırlatıldığında “Kolonyayı hedefleme- dik, ama bu tanıma giren ürünler açısından yaşanacak sorunlar olursa, bu ürünlere özel düzenlemeyle bunu aşarız. Şu anda yapacak bir şey yok” dediler.
18 yaşındakiler marketten içki alabiliyor, 24 yaş altındakiler organizasyonda içki içemiyor
Turizm Restaurant Yatırımcıları ve İşletmecileri Derneği (TURYİD) Başkan Yardımcısı Kaya Demirer, eskiden konser, davet, festival gibi aktivitelerde 18 yaş üstüne içki sunumu, tadımı, ikramı ve satışı yapılabildiğini, yeni yönetmeliğe göre, bu tür aktivitelerde yaş sınırının artık 24 olacağını belirterek, bunun da karışıklığa yol açacağını savundu. Demirer, şu soruları yöneltti: “İstanbul Modern’de... Önemli bir ressam geldi, orada bir kadeh şarap ikram edemeyecek. Moda Haftası’nda Dolmabahçe Sarayı’nın bahçesinde içki ikram edilemeyecek. Önümüzde Shopping Fest var. Orada ne olacak? 15-24 yaş arası diye yeni bir kavram çıkarıyorlar. 18 yaşın üstündeki kişi, marketten içki satın alabiliyorsa organizasyonlarda niye aranan yaş sınırı 24’e çıktı?’”
Üreticiler: İtirazlarımızın hiçbiri dikkate alınmadı
Türkiye Şarap Üreticileri Derneği Genel Sekreteri Serdar Özcan, “Yönetmeliğe sayfalarca itirazda bulunduk ama Tütün ve Alkol Piyasası Kurumu (TAPDK) itirazlarımızın hiçbirini dikkate almadı. İtirazlarımızı ve gerekçelerini anlatmak için 2009 yılından beri Devlet Bakanı Ali Babacan’dan randevu alamadık” dedi. Özcan, TAPDK’ın bilgi verilmek koşuluyla festival, fuar gibi organizasyonlarda yaşanabilecek olumsuzlukları engellemek, kaçak içki satışını engellemek için böyle bir düzenlemeye gittiğini söyledi. Özcan, “Bu ülke nüfusunun yüzde 60’dan fazlası hiçbir şekilde alkollü içki tüketmemektedir. Bu çok önemli bir rakam. Türkiye’de bir alkolizm tehlikesi yoktur” dedi.