Türkiye'de teknolojiye ulaşmak oldukça zorlaştı. Kredi kartlarına taksit sınırlandırılmasının getirilmesi, cep telefonlarına getirilen yüksek vergi oranları ve alım gücünün düşmesiyle son yıllarda yasal yollarla cep telefonu satın alımı 10 milyına geriledi.
Vatandaşlar yasal yollarla telefon alamadığı için daha ucuz bir yol olan kayır dışılığa yöneliyor. Buna göre, kayıt dışının da 3,5 milyonu aştığı ve yıllık 30 milyar TL’den fazla vergi kaybı meydana geldiği hesaplanıyor.
Sektör temsilcileri ise ÖTV'nin düşürülüp, taksite ise rahatlık getirirse uygun fiyatla cep telefonunun alınabileceği ve kayıt dışılığın önlenebileceğini söylüyor.
Ekonomim'den Yener Karadeniz'in haberine göre, Mobil İletişim Araçları ve Bilgi Teknolojileri İş İnsanları Derneği (MOBİSAD) Başkanı Mustafa Kemal Turnacı, Türkiye’de alım gücünün düşük olmasının da etkisi ile teknolojiye ulaşmanın giderek zorlaştığını söyledi. Turnacı'nın işaret ettiği ilk nokta ise yüksek vergi oranları ve taksit sınırlandırması.
Bir cep telefonu satın alınırken üzerinden alınan vergiler şu şekilde:
Kültür Bakanlığı payı yüzde 1
TRT Bandrolü yüzde 12
Katma Değer Vergisi (KDV) yüzde 20
Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) yüzde 50
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu'nun kararına göre ise 12 bin liranın üzerindeki telefonlara en fazla 3 ay taksit yapılabiliyor. 12.000 TL altındaki telefonlar ve yenilenmiş telefonlar için ise 12 taksit yapılma imkanı var. Ancak ticari kredi kartı olması durumunda taksit sayısı fiyat sınırı olmaksızın 12 aya kadar uygulanabiliyor.
MOBİSAD verilerine göre, bir cep telefonunun fiyatı 8 bin 650,9 TL’si vergiden oluşmak üzere 17 bin TL seviyesinde oluşuyor. Kayıt dışına yine yüksek fiyatlar nedeniyle tercih edilen yolcu beraberinde gelen cihazlar da eklendiğinde bu rakam legal kanalın yarısı olan 5 milyon adetlere yükseliyor. Bu durum sektörün gelişimini güçleştiriyor.
Kayıt dışı cihazlar nedeniyle 30 milyar 278 milyon 150 bin TL’lik vergi kaybı yaşanıyor. Aynı hesaplama yöntemine göre legal yolla 10 milyon adet olan cep telefonu satışlardan elde edilen vergi tutarı ise 86,5 milyar TL’ye ulaşıyor.
Turnacı, vergi düzenlemesine gidilmesi ile beraber devletin vergi gelirinin artacağına dikkat çekerek, "Bütün cihazlar neredeyse yüzde 50’lik ÖTV dilimine giriyor. ÖTV payı yüzde 20’ler seviyesinde olmalı. Bu düzenleme ile yurtdışı ile fiyat makası azalacağı için vatandaşlar garanti gibi satış sonrası hizmetlerden de faydalanabileceği yolları tercih edecektir. Öte yandan taksitte 12 bin TL sınırı, düşük kaliteli ve kullanım ömrü kısa olan cep telefonlarına yönlendiriyor. Taksit sınırı için barem 30 bin TL’ye yükseltilmeli. Şu an piyasada vatandaşların 12 taksitle alabileceği yeni teknolojileri destekleyen cep telefonu modeli neredeyse yok. Bu iki alanda düzenleme tüm tarafl arın gelirine olumlu yansıyacak ve kayıt dışını da bitirecektir” şeklinde konuştu.
IMEI harçlarının da ödenmediğini belirtti ve ise telefonun yanında taşınan aparat ile yine IMEI kaydı yaptırmadan kullanıldığın aktaran Turnacı sözlerini şu şekilde tamamladı:
"“Ana kart değişim belgesi ile başvuru geçen senelerde 100’lü sayılarda iken bu yıl 9 ayda 8 bini aştı. Bunlarla ilgili sponsorlu reklam dahi veriliyor”