Lise eğitimi bittikten sonra pek çok öğrencinin hedefi güzel bir üniversitede okumak ve iyi bir eğitim almaktır. Bu hedefe ulaşmanın yolu da üniversite sınavlarına girmek ve istenilen puanı tutturmaktır. Ancak bazı durumlarda adaylar istemedikleri bir okula ya da istemedikleri bir bölüme kayıt yaptırabilir. Bu durumu değiştirmenin en kolay yöntemi yatay geçiş yapmaktır. Yatay geçiş sistemi aynı okulda bölüm değişikliği yapmaya fırsat tanıdığı gibi başka bir okula geçiş yapma olanağı da tanır.
Yatay geçiş, üniversite öğrencilerine tanınan en önemli haklardan biri olarak karşımıza çıkmaktadır. Bir adayın okuduğu okuldan başka bir okula geçmesi ya da okuduğu bölümden başka bir bölüme geçme işlemi, yatay geçiş olarak tabir edilir. Bu geçiş işlemi sınavla olacağı gibi bazı bölümlerde sınavsız da olabilmektedir. Ayrıca geçişler yurt içindeki bir okuldan yurt dışındaki bir okula da yapılabileceği gibi normal bir üniversiteden açık öğretim okuluna da yapılabilir. Bu tercih tamamen öğrencinin hangi okulu ya da hangi bölümü istediği doğrultusunda şekillenir.
Yatay geçiş sistemi sayesinde istemedikleri veya zorunlu olarak girdikleri bir bölümde okuyan kişiler, hayalindeki bölüme ya da üniversiteye geçme hakkı kazanır. Tamda bu noktada üniversite 1.sınıfta yatay geçiş oluyor mu konusu gündeme gelmektedir. Birinci sınıfa başlayan veya okuyan öğrencilere bu geçiş hakkı tanınmamaktadır. Bu işlemin gerçekleştirilebilmesi için bazı şartların yerine getirilmiş olması gerekir.
Her insanın hayali güzel bir üniversitede istediği bölümü okumak ve sonrasında da o bölümle ilgili iş hayatına atılmaktır. Ancak bazı durumlarda bu hedeflenen hayalin önüne engeller çıkar. Bu engellerden biri de istenilmeyen okulda ya da bölümde okumaktır. Yatay geçiş işlemi sayesinde adaylar sevmedikleri okulunu ya da bölümünü kolay bir biçimde değiştirebilir.
Yatay geçiş yapmadan önce ilk olarak nasıl bir değişim istendiğine karar verilmelidir. Eğer hali hazırda eğitim görülen okul içerisinde yalnızca bölüm değişikliği yapılacaksa bu işlem merkezi yerleştirme puanı göz önünde bulundurularak yapılmaktadır. Yani puanın bu bölüm değiştirme işlemi için yetiyor olması gerekir. Öte yandan okul değişimi için ise merkezi yerleştirme puanıyla beraber bölüm puanı baz alınmaktadır. Konuyla ilgili son sınıfta okuyan öğrenciler bölüm ya da okul değiştirmek için 4.sınıfta yatay geçiş yapılır mı diye merak edebilir. Bu geçiş sistemi, dördüncü sınıfta okuyan üniversite öğrencileri kapsamamaktadır.
Okullar arası geçiş ya da bölümler arası geçiş yapılabilmesi için bazı koşulların harfiyen yerine getirilmiş olması gerekmektedir. Yatay geçiş sistemi, iki senelik okuyanlar ile dört senelik okuyanlar için ayrı kurallar içerir. İki senelik yani ön lisans eğitimi olarak tabir edilen eğitimde ilk dönemin bitirilmiş olması şartı aranmaktadır. Dört senelik yani lisans eğitiminde ise iki dönemin bitirilmiş olması son derece önemli bir konudur. Bu bağlamda ortalama ile yatay geçiş yapılan üniversiteler konusu karşımıza çıkmaktadır. Ortalama puanı baz alınarak yapılan işlemler sadece okullar arası geçişleri kapsar. Yatay geçiş işleminin yapılabilmesi için aranan şartlar genel olarak şu şekildedir: