Yay ayraç görevleri arasında açıklama oluşturmak bulunur. Cümlelerin orta kısmında veya sonlarında, yay ayraç sayesinde istenilen bilgiler verilir. Aynı zamanda yay ayraç ile tarih ve özel bilgiler verilebilir. Bir kişiden bahsederken, mesleği ve yaşı hakkında bilgiler okuyucuya sunulur.
Yay ayraç sayesinde ek cümleler kurmaya gerek kalmadan, istenilen ayrıntılar yazılabilir. Gezi yazılarında tarihi yerleri anlatırken, bölge hakkında bilgiler, ünlü yemekleri ve yaşam tarzı anlatılabilir. Buna ek olarak, parantez içerisinde istenilen kelimelerin anlamları yazılabilir.
Yay ayraç içerisinde yer alan açıklamalar sayesinde, cümlenin anlamı güçlenir. Ayrıca istenilen ya da anlaşılması zor olan eski kökenli kelimeler, yay ayraç içerisinde açıklanabilir.
Yay ayraç bilinen diğer adıyla parantez, sık kullanılmayan bir noktalama işaretidir. Sık kullanılmamasına rağmen paragrafları akıcı hale getirirken, birden çok açıklama yapmaya yarar. Yazar için birçok kolaylık sağladığı gibi cümle arasında yorum yapmaya yardımcı olur. Parantez ile yazar, düşüncelerini belirtebilir, konudan bağımsız yorumlar yapabilir. Böylece okurlar, yazarın düşüncelerinin ve ne demek istediğinin tam olarak farkına varabilir.
Yay ayracın kullanıldığı yerler, kendine ait kurallar barındırır. Bunlar:
Yay ayraç ile ilgili cümleler, sadece açıklama cümlesi olmak zorunda değildir. Yay ayraç ile bir kişinin doğum ve ölüm tarihi anlatılabilir. Gezi yazılarında sık sık kullanılır, bölge hakkında bilgi verme görevini üstlenir. Yazılan tiyatro ve sinema senaryolarında, yay ayraç içerisinde istenilen duygu yazılır. Böylece oyuncu repliğini ezberlerken, yapması gereken duygu ve hareketleri parantez açıklamaları ile öğrenir.
Alıntıların yapılmış olduğu eserler ve eserin yazarı yay ayraç ile not düşülür. Okuyucular, yapılan alıntıları doğru kaynaklardan öğrenebilir. Edebiyat eserlerinde, küçümseme ve kinaye anlamı katmak için parantez içerisinde ünlem kullanılır.
Ünlem işareti tek başına cümle ortasında kullanılamaz fakat yay ayraç ile kullanılabilir. Böylece istenilen ironi anlamı, yay ayraç ve ünlem işareti ile ortaya çıkar.
Tarihin veya konu hakkında bilginin kesin olmadığı durumlarda, yay ayraç içerisinde soru işareti kullanılır. Yay ayraç içerisindeki soru işareti, anlatılan konunun tam olarak doğru olmadığını belirtir. Varsayım yapıldığı ya da tahmin içeren durumlarda, parantezli soru işareti okuyucuya uyarı olarak kullanılır.
Yay ayracın tek başına kullanıldığı durumlar vardır:
Tanıtım yazıları içerisinde bölgenin ünlü yemeklerini anlatan yazar, kendi düşüncelerini de yay ayraç ile belirtebilir. Bulunduğu yeri beğendiği, tecrübelerini ve tekrar gelip gelmeyeceğini yay ayraç ile kullanıcıya aktarır.
Yay ayraç bir nevi yazarı ve hikayede anlatılan kişileri daha iyi tanımamızı sağlar.