Yaz İshali Öldürebilir Uyarısı

Yaz mevsimiyle artan sıvı ve meyve sebze tüketimi, bebek ve çocukların mikrop almasını ve buna bağlı ishalleri artırıyor.

Şifa Üniversitesi Hastanesi Buca Polikliniği Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Bahadır İşeri, anne ve babaları bu sinsi hastalık konusunda uyardı. İşeri, ishali anne babaların çoğu zaman önemsemediğine dikkat çekerek, "Çoğu zaman anne ve babaların ‘çocuktur ishal de olur kusar da’ diyerek önemsemediği yaz ishalleri, maalesef ihmal edildiğinde ölümcül olabiliyor. Hatta dünyada mikrop kaynaklı hastalıklar arasında en fazla ölüme neden olan üçüncü neden olarak görülüyor" dedi.

Uzman Bahadır İşeri, özellikle bebeklerin sıvı kaybına karşı çok zayıf olduğunu belirterek, bazen 3 saatlik bir su kaybının dahi bebeği yoğun bakımlık hale getirebildiğini söyledi.

Hijyenik olmayan sular ile yine hijyenik olmayan sularla yıkanıp yenilen meyve ve sebzelerin yaz ishallerinin baş nedeni olduğunu belirten Uzman Dr. İşeri, “Suların güvenli olduğundan emin olmamız gerekiyor. Gerek çeşme suyu gerekse alınan damaca suların hijyenik olduğundan emin değilseniz, en ufak bir şüpheniz varsa, mutlaka bu suları kaynatarak kullanınız. Öyle elektrikli ısıtıcılarla 5 dakika kaynatılan sular da güvenli hale gelmiş olmuyor. Bu sular en az 20-30 dakika kaynatılıp, ılıtıldıktan sonra içilmeli, hatta meyve ve sebzeler bu su ile yıkandıktan sonra tüketilmelidir” diye konuştu.

İSHALDEN KAYIPLAR DEVAM EDİYOR

Bebek ve kronik hastalığı olan kişilerde ishallerin ağır seyrettiğini vurgulayan Dr. İşeri, sözlerini şöyle sürdürdü: “Eğer hasta bilinci yoksa, anne baba ishali önemsemiyor ya da ishale yanlış yaklaşıyorsa; bebekteki sıvı kaybının farkında değilse, o zaman maalesef biz ishalden bebek ya da çocuk kaybedebiliyoruz. Dünyada mikrobik hastalıklardan kaynaklanan ölümlerde ishal üçüncü sırada geliyor." Bu konudaki en önemli önerisinin hijyen olduğunu ifade eden İşeri, sözlerine şöyle devam etti: “Ellerin çok sık yıkanması, her yemek öncesi ve sonrasında ellerin yıkanması, en ufak bir şüphemiz varsa suların kaynatmadan kullanılmaması, hatta meyve ve sebzelerin kaynamış su ile yıkanması; alınabilecek en iyi önlem olur.”

TEHLİKE SİNYALLERİ

‘İshalde tehlike sinyalleri nelerdir’ sorusuna cevap veren Uzman. Dr. Bahadır İşeri, ishalin kanlı olması halinde 24 saat beklenmeden doktora başvurulması gerektiğini söyledi. İshal 24 saatten uzun sürdüyse, beraberinde kusma varsa, ateşine hakim olamıyorsak, halsiz ve bitkinse, cilt kuruluğu, ağız kuruluğu varsa, göz küreleri çökmüşse o zaman hiç vakit kaybetmeden en yakın acil servise başvurmak gerektiğini anlatan İşeri, “İshalin kanlı olması halinde bu 24 saatlik süre beklenmeden doktora başvurulmalıdır" dedi.

KENDİ SERUMUNUZU HAZIRLAYIN

İshal durumunda meydana gelen sıvı kaybının nasıl önleneceğine dair bir tüyo da veren İşeri, şu öneride bulundu: “Bir litre kaynatılmış ve ılıtılmış suya, bir çorba kaşığı tuz, bir çorba kaşığı şeker, bir çay kaşığı karbonat karıştırıp, içebildiği kadar bebek ya da çocuğa ara ara vermeliyiz. O şekilde hem su kaybını hem tuz ve şeker kaybını engellemiş olursunuz."

İNEK SÜTÜ ASLA

İshal olan bebek ve çocuklara sıvı takviyesi yaparken inek sütünden uzak durulmasını tavsiye eden İşeri, şöyle konuştu: “İnek sütü dışında su, meyve suyu, ayran, yoğurt verilebilir. Muz, patates haşlaması, yağsız pilav ya da makarna gibi yağsız yiyecekler verilmeli; erik, kiraz, kaysı, şeftali gibi posalı meyve ve sebzelerden kaçınılmalıdır”

BAĞIRSAK DÜĞÜMLENMESİ

İshallerin önemli bir komplikasyonunun halk arasında bağırsak düğümlenmesi olarak bilinen invajinasyon olduğunu belirten Bahadır İşeri, sözlerini şöyle tamamladı: “Invajinasyon her zaman olmuyor ama olduğu zaman önemli, çünkü cerrahi müdahale ihtiyacı hissettiğimiz bir durum. Bebek ya da çocuğun ishali varsa ve aniden karında bir büyüme ve şişlik olduysa, kaka mahiyeti çilek jölesi kıvamına geldiyse bu bağırsak düğümlenmesi olarak algılanmalı ve hemen hastaneye götürülmelidir”