Paradan altı sıfır atılması ile Yeni Türk Lirası'na (YTL) geçen Merkez Bankası, 1 Ocak'tan itibaren dolaşıma çıkaracağı Türk Lirası (TL) banknotlar ile Kuruş (Kr) madeni paraları kamuoyuna sunuyor. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz tarafından yarın (3 Ekim) yapılacak tanıtımda, aralarında 200 TL ve Yunus Emre'nin resminin de bulunduğu kupürler ilk kez sergilenecek. Merkez Bankası İdare Merkezinde düzenlenecek toplantıda 1 Ocak 2009 tarihinde tedavüle çıkacak TL banknot ve TL ile Kr madeni paraların fiziki tanıtımı, Başbakan Erdoğan, ilgili Bakanlar ve Merkez Bankası Başkanı Yılmaz'ın katılımıyla yapılacak.
YTL'de en yüksek kupür 100 olmasına karşın TL'de 200 olacak. YTL'de en küçük kupür olan 1 YTL kaldırılırken, 1 TL yalnızca madeni para olarak basılacak. Yeni paranın kupürlerinde Yunus Emre gibi mevcuttan farklı resimler de bulunacak. Kağıt paraların boyutları da küçülecek. Paralar, görme engellilerin parayı tanıyabilmesi için gerekli dizayna sahip olacak. TL'ye dönüşüm ile ilgili temel özellikler şöyle:
PARA DEĞİŞİM İŞLEMİ 2009'DA TÜM BANKALARDA YAPILACAK
Halen kullanılan YTL banknot ve madeni paralar 2009 yılının sonuna kadar geçerli olacak. 2009 yılı boyunca Yeni Türk Lirası ve Türk Lirası banknot ve madeni paralar birlikte tedavül edecek. Birlikte tedavül döneminde (2009 yılı boyunca) tüm banka şubeleri, kasalarında Türk Lirası banknot ve madeni para olması durumunda değişim yapacak. Ancak, YTL banknotlar 1 Ocak 2010 tarihinden itibaren 10 yıl, madeni paralar ise 1 yıl boyunca (zaman aşımı süresince) Merkez Bankası ve Ziraat Bankası şubelerinde değiştirilebilecek. TL banknotlarda, görme engelliler için YTL banknotlardaki mevcut güvenlik özelliklerine ilave olarak, farklı değerdeki banknotlar farklı boyutlarda basıldı, ayrıca kabartma baskı özelliğinden etkin bir şekilde yararlanıldı. TL'ye geçiş menkul kıymetlerin nominal değerlerini etkilemeyecek. 1 Ocak 2009 tarihinden önce YTL ile aynı tutarda TL olarak düzenlenen hukuki araçlar geçerli kabul edilecek. Aynı şekilde, 1 Ocak 2009 tarihinden sonra YTL olarak düzenlenen hukuki araçlar geçerli olacak, aynı tutarda TL olarak işlem görecek.
Bir hukuki araçta yer alan TL kaydının 1 Ocak 2005 tarihinden öncesine mi yoksa, 1 Ocak 2009 tarihinden sonrasına mı ilişkin olduğu konusunda, işlemin temelindeki hukuki ilişki araştırılarak, başka bir delil bulunmadığı takdirde değer ölçüsündeki aşırı farklılık, hayatın olağan akışına uygun olup olmama hususları değerlendirilerek yargı organlarınca giderilebilecek. YTL olarak düzenlenen sözleşmeler aynı değer ölçüsünde TL olarak işlem görecek.
Bu sözleşmelerin 1 Ocak 2009 tarihinden itibaren TL'ye dönüştürülmesi zorunlu olmayacak. Mevcut sözleşmeler geçerliliğini koruyacak. Bununla birlikte, 1 Ocak 2009 tarihinden sonra düzenlenen yeni sözleşmeler TL üzerinden düzenlenecek. 1 Ocak 2009 tarihi itibarıyla, YTL üzerinden düzenlenen tüm hesaplar tutarda herhangi bir değişiklik olmaksızın doğrudan TL'ye dönüştürülecek. Mevduat hesap cüzdanları veya hesap numaraları değişmeyecek. Bununla birlikte, 1 Ocak 2009 tarihinden itibaren yeni yapılacak işlemler TL üzerinden kaydedilecek. Dolayısıyla, dönüşüm için bankaya müracaat edilmesine gerek bulunmayacak.
Keşide tarihi 1 Ocak 2009 tarihinden önce veya sonra olan ve aynı değer ölçüsünde YTL ya da TL olarak düzenlenen bir çek, 1 Ocak 2009 tarihinden önce ibraz edilirse, TL henüz tedavülde olmadığından YTL olarak işlem görecek; 1 Ocak 2009 tarihinden sonra ibraz edilirse TL olarak işlem görecek. Ayrıca, YTL üzerinden basılan eski çek karneleri 1 Ocak 2009 tarihinden sonra da YTL ibaresinin keşideci tarafından TL olarak düzeltilip paraflanması suretiyle kullanılabilecek.
2008 VERGİ BEYANNAMELERİ TL OLARAK VERİLECEK
2008 yılı vergilendirme dönemine ilişkin olmakla birlikte, 1 Ocak 2009 tarihinden sonra verilecek (KDV, Muhtasar, Geçici Vergi, Gelir Vergisi ve Kurumlar Vergisi vb.) beyannameler TL ve Kuruş olarak düzenlenecek.
Vergilendirme dönemi normal olan mükellefler 1 Ocak 2009 tarihinden itibaren muhasebe kayıtlarını TL ve Kr olarak yapacaklar. Maliye Bakanlığı'nca özel hesap dönemi tayin edilen mükellefler ise 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle geçici mizan çıkartarak mizanda yer alan hesaplardaki para birimini TL ve Kr olarak düzeltecekler ve 1 Ocak 2009 tarihinden itibaren de muhasebe kayıtlarını TL ve Kr olarak yapacaklar.
ETİKET DEĞİŞİMİ 2010'DA
1 Ocak 2009 tarihinden itibaren, mal ve hizmet bedellerini gösteren etiket, tarife ve fiyat listelerinde fiyatların sadece Türk Lirası veya kısaca "TL" ya da Kuruş veya kısaca "Kr" olarak gösterilmesi yeterli olacak. Fiyatların kısaca "YTL" ve "YKr" şeklinde gösterildiği, halen kullanılmakta olan etiket, tarife ve fiyat listelerinin 1 Ocak – 31 Aralık 2009 tarihleri arasında da kullanılması mümkün olacak. Ancak, 1 Ocak 2010 tarihinden itibaren fiyatların Türk Lirası veya kısaca "TL" ya da Kuruş veya kısaca "Kr" şeklinde gösterilmesi zorunlu tutulacak. 1 Ocak 2009 tarihinden itibaren 1 yıllık geçiş döneminde, otomatik para çekme makinelerinde (ATM'lerde) hem YTL, hem de TL banknot bulunabilecek. Para yatırmalı ATM'lere 2009 yılı boyunca YTL veya TL banknot yatırılabilecek.
Ancak, 1 Ocak 2010 tarihinden itibaren sadece TL banknotların kullanılması gerekecek. Nakit ödemeler ister YTL, ister TL banknotlar ile yapılsın, 1 Ocak 2009 tarihinden sonra kayıtlar TL üzerinden yapılacak. ATM'lerden TL çekebilmek için ATM'lerin TL'ye uyumlu hale getirilmesi gerekiyor. 1 Ocak 2009 tarihinden itibaren TL'ye dönüşümü tamamlanmış olan ATM'lerden TL banknot çekilebilecek. 1 Ocak 2010 tarihinden itibaren ATM'lerden sadece TL banknot çekilebilecek. (ANKA)
ANKA