Ticaret Bakanlığı ilan sitelerinde bulunan konut ilanlarını daha iyi denetleyebilmek ve vatandaşları sahte ilanlardan koruyabilmek için 15 Eylül tarihinde başlanan ancak 1 Ocak 2025 itibarıyla zorunlu olacak Elektronik İlan Doğrulama Sistemine (EİDS) geçiş yapmıştı.
İkinci el araç satışında da vatandaşı korumak için yeni bir adım atan Bakanlık, bu sisteme de Güvenli Ödeme Sistemi ismini verdi. Peki bu sistem nasıl işleyecek? Ayrıntılar neler? İşte detaylar...
Milliyet.com.tr'ye konu ile ilgili açıklamalarda bulunan İstanbul Motorlu Araç Satıcıları Derneği (İMAS) Başkanı Hayrettin Ertemel açıklamalarda bulundu.
Güvenli Ödeme Sistemi'nin otomobil ticareti yapanlar için 27 Ağustos'ta yürürlüğe girdiğini ifade ederek 27 Eylül tarihinde herkes için zorunlu olacağını söyledi. Ertemel, "Alınan karar otomobil satışı esnasında zaman zaman yaşanabilen dolandırıcılık teşebbüslerini tamamen ortadan kaldırmayı hedefliyor. Daha önce alıcı ve satıcı arasında anlık yapılan havale/EFT işlemlerinden farklı olarak ödenen tutar önce bankanın teminatı altında devir yapılana kadar bekletilecek" sözlerini sarf etti.
Birçok bankanın entegre olduğunu söyleyen Ertemel, "Bu noktada henüz devir işlemi gerçekleştirilmeden satıcı kullandığı bankaya ait mobil ya da internet şubesinde bulunan güvenli ödeme menüsünden araç plakası, tutarı ve alıcının telefon numarasını yazarak işlemi başlatıyor.
Alıcı ve satıcının telefonuna gelen eş zamanlı referans numarasını alıcı kişi kendisine ait hesaptan güvenli ödeme başlığı altındaki referans numarası alanına girdiği takdirde ödeyeceği tutar ve araç bilgilerini görebiliyor. Akabinde alıcı işleme onay veriyor ve araç bedeli bankaya ait havuz hesabında teminat altında bekletiliyor.
Yaklaşık 10-15 dakika içinde her iki tarafa ödemenin teminat altına alındığına dair bir onay mesajı geldikten sonra satıcı araç devrini tamamen güvenli bir şekilde gerçekleştirebiliyor" cümlelerini kullanarak sistemin nasıl işlediğini anlattı.
Devir işlemini engelleyen herhangi bir durum olduğunda havuzda bekleyen paranın 24 saat içinde alıcıya aktarıldığını belirten Ertemel, "Tüm bu süreçte en önemli husus alıcı ve satıcıların güvenli ödeme sistemi ile gönderdikleri tutarın teminat altına alındığına dair mesajı beklemeleri ve noterlikte mutlaka kontrol ettirmeleri olacaktır" dedi.
Dolandırıcılık teşebbüslerinin tamamen ortadan kalkacağını ifade eden Ertemel, bankalardan dolayı kısa süreli eksikliklerin olabileceğini de ifade etti. Ertemel, "Neredeyse bankaların tamamı sisteme entegre olmuş olsa da sık kullanılan büyük ölçekli bazı bankaların hala sisteme entegre olmadığını görüyoruz. Öte yandan bankaların konuya dair gerek şube gerekse çağrı merkezi personellerine bilgilendirme ya da kullanımına dair eğitim vermedikleri ve bu sebeple müşterilerin bankalara danıştığında bilgi alamama kaynaklı zorluklar yaşandığı bizlere gelen bilgiler arasında. Zira sistem araç devirlerinde zorunlu hale getirildiğinden sistemin dışında bir işlem yapmak mümkün değil" şeklinde konuştu.
Noterlerde yoğunluk yaşanmaması için fikir de sunan Ertemel şu ifadeleri kullandı:
"Bu noktada bankaların personellerini ve kullanıcıları yönlendirme amaçlı bir çalışmada bulunması noterliklerde yoğunluk yaşanmaması için önemli olacaktır. Sistem ticarette sık kullanılan çek, senet, kredi gibi diğer argümanları da kapsıyor. Farklı ödeme metotlarıyla alınan otomobiller için noterlikte bu ödeme metotlarını belirterek kalan tutar güvenli ödeme sistemi ile gönderilebiliyor. Eğer araç tutarının tamamı farklı bir metot ile ödendiyse de noterlikte beyan edilerek devir gerçekleştirilebiliyor"
İkinci el otomobil piyasası için tahminlerini de aktaran Ertemel, "Döviz kurunda yaşanan hareketlilik Eylül ayı sıfır otomobil fiyatlarına bir miktar yansıdı. Sıfırda yaşanan fiyat artışı ile birlikte son iki haftada ikinci el otomobil talebinde de bir miktar hareketlilik gözlemliyoruz. Söz ettiğimiz talep dönemsel ve beklenen seviyelerde olmadığından ikinci el fiyatlarına önemli bir ölçüde etki etmediğini söyleyebiliriz. Bu noktada ikinci el fiyat artışı bir önceki aya göre %1 civarında. Dolayısıyla sabit seyrini koruduğunu söylemek mümkün. Ancak 3 yaşa kadar olan ikinci el otomobiller sıfır fiyatlarından çok daha hızlı etkilendiğinden, bu yaş aralığında olan otomobillerde bir miktar daha fazla fiyat artışı söz konusu" dedi.
Gelecek dönemde ikinci el ve sıfır araçlarda fiyat artışlarının görülebileceğini ifade eden Ertemel, "Özellikle döviz kuru ve faiz seviyeleri belirleyici etken. Bizler yıl sonuna kadar fiyatların belirli oranlarda seyredeceği, 2025 yılı ilk çeyreği itibarıyla artış kaydedebileceği kanaatindeyiz. Ancak yaşanabilecek artışlar hızla ya da olağan dışı değil, kabul edilebilir ve öngörülebilir oranlarda olacaktır" sözlerini sarf etti.
Ertemel, ‘otomobil almak için en uygun zaman ne zaman?’ sorusunun çok sık sorulduğunu söyledi ve şu şekilde cevap verdi:
"Bizler sektör temsilcisi olarak otomobilin tekrar bir yatırım aracı pozisyonunda olmasından ziyade ihtiyaç olarak kalmasını benimsiyoruz. Dolayısıyla bu soru sorulduğunda her daim verdiğimiz cevap otomobil almak için en doğru zaman içinde bulunduğumuz zaman oluyor.
Fiyatlar anlamında yorum yapmak gerekirse gelecek dönemde beklentimiz olan fiyat artışı düşünüldüğünde hem ikinci el hem de sıfır otomobilde bugünün rakamları daha avantajlı pozisyonda olabilir. Otomobil almayı düşünen vatandaşlarımız bütçe ve ihtiyaçları doğrultusunda mevcut ikinci el ve sıfır otomobil fiyatlarından faydalanabilirler”