Rahim ağzı kanseri birçok kadını tehdit ediyor. Rahim ağzı kanseri , basit ama önemli bir tarama testi olan "Pap Smear" testi ile erken dönemde tanısını koymak zor değil.
Rahim ağzı kanseri, kadın kanserleri sıralamasında memeden sonra en sık görülen kanser türüdür. Pap smear testinin amacı, rahim ağzı bölgesinde bulunan ufak bir hücre değişimini bile erken tanısını koyabilmek. Böylelikle kanser henüz oluşma aşamasında fark edilebilir. İşte bu sebeple pap smear testinin önemi büyük. Acıbadem Hastanesi Kadıköy Kadın Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Deniz Gökalp bu önemli bir testin tam olarak ne olduğunu ve özelliklerini şöyle anlatıyor: "Pap smear testi, jinekolojik muayene sırasında uygulanan, rahim ağzındaki hücresel değişiklikleri taramaya yarayan bir testtir. Testin uygulanmasının ana amacı, tüm kadın kanserleri arasında en önde gelenlerden olan rahim ağzı (serviks) kanserinin yakalanmasıdır. Rahim ağzı kanserleri erken yakalandığında hem tedavisi çok daha kolay yapılabilmekte, hem de iyileşme şansı çok daha yüksek olabiliyor. Pap smear testi, aynı zamanda enfeksiyon varlığını ve ileride kansere dönüşebilecek normal dışı hücreleri de saptayabiliyor."
Pap smear testi
Pap smear testi rahim ağzı kanserinin erken tanısı için kullanılan bir tarama yöntemi. Ancak kesinlikle rahim değil, rahim ağzı kanseri olduğunun altını çizmek gerekiyor. Rahim kanseri denildiğinde, rahmin daha üst kısımlarında oluşan kanser çeşidi ifade ediliyor. Rahim bölgesi iki bölümden oluşuyor. Birincisi rahmin giriş kısmı olan ağzı, diğeriyse rahmin gövde kısmı. Rahmin gövdesinin kanseri konusunda bu test yeterince bilgi vermiyor. Rahmin ağız kısmı ise cilde benzer ince bir doku tabakasıyla örtülü. Bu dokuyu oluşturan hücreler sürekli çoğalıyorlar. Bu çoğalma sırasında alt tabakayı oluşturan hücreler yavaşça rahim ağzı yüzeyine doğru yer değiştirerek vajinaya dökülüyorlar. Bu çoğalma süresince bir şekilde değişiklik olduğunda anormal hücreler oluşuyor. İşte bu anormal hücreler kansere dönüşebiliyor.
Nasıl uygulanıyor?
PAP smear testi, kesinlikle cerrahi bir işlem değil. İşlem çok basit bir uygulamayla yapılıyor. Dr. Deniz Gökalp uygulamayı şöyle anlatıyor: "Jinekolojik muayene sırasında bir fırçanın ya da tahta bir çubuğun rahim ağzı ve etrafındaki vajina dokusuna dokundurulmasıyla akıntıdan örnek alınıyor. Takiben alınan hücre örnekleri lam adı verilen cama yayılır ve alınan hücrelerin incelenmesi için patolojiye yollanır." Örnekle birlikte rahim ağzında ve vajende bulunan hücreler aynı anda alındığından, test birden fazla hastalık ortaya koyabiliyor. Yani, bu test sadece hücre değişimini değil, aynı anda vajenin hormon durumunu, mikrobik hastalıkları da ortaya koyuyor.
Pap smear testi ağrı yapmaz !
Kadınların bir çoğu smear testinin ağrıya yol açtığını düşünüyor. Oysa bu testte örnek vajendeki akıntıdan alındığı için hiçbir ağrı oluşmuyor ve özel bir alet gerekmiyor. Bu testi yapmak için vajinaya rahim ağzını gösteren spekulum isimli özel bir alet uygulandığını belirten Dr. Gökalp " Bazı kadınlarda pap smear testi öncesi vajinaya uygulanan bu alet rahatsızlık veya ağrı hissi uyandırabilir ancak işlemin kendisi kesinlikle can yakıcı değildir." diyerek korkulacak bir işlem olmadığının bir kez daha altını çiziyor.
Ne sıklıkla yapılmalı?
Pap smear testinin cinsel yaşama adımını atmış her kadına uygulanması gerekiyor. Sağlıklı bir kadında rutin jinekolojik muayeneyi yılda bir kez öneriliyor. Ve kadının yaşı kaç olursa olsun, bu rutin muayenede pap smear testinin de yapılması önem taşıyor. Ancak Dr. Gökalp bir noktanın altını çizerek şöyle söylüyor: "Pap smear testinin genellikle yıllık yaptırılması önerilse de, 3 tane peş peşe pap smear sonucunuz normal bulunduğu takdirde, doktorunuz size 3 yılda bir tarama önerebilir. Buna karşılık pap smear sonucunuzda normal dışı veya riskli bir durum söz konusu ise yılda birden daha sık tarama da gerekli olabilir."
Pap smear testinin değerlendirilmesi
Pap smear testi sonucunun normal bulunması, hücrelerin normal görünümde olduğunu gösteriyor. Ancak enfeksiyon varlığında tedavi veriliyor ve test bir süre sonra tekrar ediliyor. Sonuç anormal çıktığında ise ek testlere ihtiyaç duyuluyor. Ancak pap smear testinin kesin tanı değil bir tarama testi olduğunu unutmamak gerekiyor. Bu nedenle anormal çıkan bir pap smear sonucu her zaman kanser veya kanser öncesi durum anlamına gelmiyor. Dr. Gökalp test olumsuz çıktığında yapılanları şöyle sıralıyor: "Test sonucu olumsuz çıktığı takdirde genellikle bir kez daha tekrarlanıyor. Bulgular aynıysa, vajina ve rahim ağzının kolposkopik muayenesini yapılır. Kolposkop adı verilen aletle ve genellikle poliklinik şartlarında uygulanabilen bu muayenede rahim ağzı ve vajen adeta mikroskop altındaymış gibi gibi büyütülerek incelenir ve şüpheli yerlerden biyopsi alınır. Sonuçlara göre jinekolog bundan sonra yapılacaklar ve takibin nasıl olacağı konularında hastayı bilgilendirir."
Bu noktalara dikkat!
Pap smear testinden önce sizin dikkat etmeniz gereken birkaç durum var:
-Pap smear testinden önce vajina sabun veya benzeri maddelerle yıkanmamalı.
-Kullanılıyorsa vajinal ovül (fitil) veya kremlerin kullanımı bırakılmalı.
-İşlemden 1 gün önce cinsel ilişkiye girilmemeli.
-Mümkünse regl dönemlerinde pap smear testi yapılmamalı.