SELMA KASAP - Yükseköğretim Kurulu (YÖK) Başkanı Prof. Dr. Yekta Saraç, YÖK bünyesinde kurulan Üniversite-Sanayi İşbirliği (ÜSİ) Komisyonu'nun imza attığı verimli çalışmalarıyla bu alan için öngörülen tüm mekanizmaların sağlıklı yürümesini sağlayacak can suyu niteliğindeki kararların tüm ilgili kurum ve kuruluşlara iletilerek takip edildiğini bildirdi.
Saraç, AA muhabirine yaptığı açıklamada, bu kararların 11. Kalkınma Planı'nda da yerini aldığını belirterek, yeni YÖK olarak teknoloji ve sanayi üretimi bakımından gelişmiş ülkelerde, kalkınmanın anahtarı olarak görülen üniversite-sanayi iş birliğini odağına alan çalışmalar yürüttüklerini ifade etti.
YÖK olarak üniversite-sanayi iş birliğini artırmaya yönelik kamuoyunda "yükseköğretimde sessiz devrim" diye adlandırılan önerilerinin Temmuz 2017'de yasalaşan Üretim Reform Paketi'nde yer aldığını hatırlatan Saraç, bu düzenleme sonrasında süreçlerin geliştirilerek devam ettiğini vurguladı.
Saraç, "Gelecek 10 yıl için güçlü nesiller yetiştirme" sloganı ile ilk kez başlatılan "YÖK 100/2000 Doktora Burs Programı" kapsamında, devlet üniversitelerinde 100 tematik alanda doktora yapanlara burs verildiğini belirtti.
- ASELSAN Akademi'de 446 çalışan lisansüstü eğitim görüyor
Saraç, YÖK ile ASELSAN arasında Ağustos 2017'de imzalanan iş birliği protokolüyle kurulan ASELSAN Akademi'nin, Türkiye'de üniversite-sanayi dayanışmasına yeni bir boyut kazandırdığını kaydetti.
ASELSAN Akademi'nin sanayide çalışan insan kaynağının, çalıştığı projelerdeki yetkinliklerini daha da geliştirmek üzere üniversite kampüsüne gitmek yerine iş yerlerine gelen hocalardan ders almaları prensibiyle kurulduğunu belirten Saraç, ASELSAN Akademi'de 446 çalışanın lisansüstü eğitimine devam ettiğini aktardı.
- YÖK’te kurulan komisyon başarılı çalışmalar yürütüyor
Saraç, eski Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fikri Işık ile gerçekleştirdikleri bir görüşmede üniversite-sanayi iş birliğinin daha ileri boyuta taşınması maksadıyla YÖK bünyesinde bir "Daimi Üniversite-Sanayi İşbirliği Komisyonu" kurulmasını teklif ettiklerini vurgulayarak, teklifin olumlu karşılanarak komisyonun kurulduğunu anlattı.
YÖK bünyesinde kurulan ve ana gündem maddeleri "üniversite-sanayi iş birliğine ilişkin sorunların tespiti, üniversite-sanayi ilişkilerinin sıhhatli bir zeminde sürdürülebilmesi ve bu bağlamda Yükseköğretim Kurulu ve Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’na öneriler sunulması" olan daimi komisyonunun ilk toplantısının 14 Mayıs 2015'te YÖK'te gerçekleştirildiğine işaret eden Saraç, komisyonun millileşme ihtiyacı duyulan sektörlerden sağlık, savunma, enerji, haberleşme ve tüketici elektroniği alanlarını öncelikli olarak ele aldığını bildirdi.
YÖK Üyesi Prof. Dr. Mehmet Çelik'in başkanlığını yürüttüğü komisyonun üyeleri arasında Strateji Bütçe Başkanlığı, Savunma Sanayi Başkanlığı, YÖK, Türk Standartları Enstitüsü, TÜBİTAK, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, ODTÜ, Bilkent Cyberpark, İstanbul Ticaret Odası, Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu, Çalık Enerji Danışmanı, Türk Telekom, Arçelik, Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı, SAHA İstanbul gibi geniş bir katılımın bulunduğunu anlatan Saraç, şu bilgileri verdi:
"Komisyon ile yıllardan beri üniversite-sanayi iş birliği ile ilgili olarak çeşitli kurum ve kuruluşlarca yürütülen bağımsız çalışmalar yerine koordinasyon içinde daha verimli çalışmalar yürütülüyor. Bu bağlamda, üniversite-sanayi iş birliğinde karşılaşılan sorunlar ve bunlara dair çözüm önerileri her ay farklı bir sektör özelinde görüşülerek, toplantı sonunda alınan tavsiye kararları ilgili kurum ve kuruluşlara resmi yazıyla iletiliyor. Komisyonunun verimli çalışmalarıyla üniversite-sanayi iş birliği için öngörülen tüm mekanizmaların sağlıklı yürümesini sağlayacak aksiyon odaklı kararlar alınarak ilgili kurum ve kuruluşlara iletiliyor. Bu kararlar, üniversitelerimizde üretilen bilimsel bilginin sanayiye aktarılması için gerekli ekosistemi oluşturma konusunda bir can suyu niteliğinde."
- Komisyonda alınan kararlardan 14'ü 11. Kalkınma Planı'nda yer aldı
Saraç, bugüne dek 8 kez toplanan ve adeta bir meclis ihtisas komisyonu gibi çalışan ÜSİ Komisyonu'nda ilk 5 toplantıda alınan kararlardan 14'ünün, Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı tarafından hazırlanan 11. Kalkınma Planı'nda yer aldığını bildirdi.
Saraç, YÖK bünyesinde kurulan Üniversite-Sanayi İşbirliği Komisyonu'nun verimli çalışmasıyla üniversite-sanayi iş birliği için öngörülen tüm mekanizmaların sağlıklı yürümesini sağlayacak kararların 11. Kalkınma Planı'nda yer bulmasından dolayı büyük memnuniyet duyduğunu belirtti.
Saraç, bu kararların ortak hedefinde, Ar-Ge ve yenilik ekosisteminin geliştirilmesiyle teknolojik gelişimin ve rekabetçi üretimin desteklenmesinin bulunduğunu söyledi.
- "Üniversitelerdeki araştırma alt yapıları verimli kullanılacak"
Yekta Saraç, ÜSİ Komisyonu'nda bugüne dek alınan kararlardan en önemlilerinden birinin üniversitelerdeki araştırma alt yapılarının verimli kullanımına yönelik olduğunu kaydetti.
Buradaki alt yapının ekonomiye kazandırılması için bir dizi kararın planda yer bulduğuna işaret eden Saraç, bu kapsamda, üniversitelerdeki mevcut araştırma altyapılarının makine-teçhizat, insan kaynağı, araştırma faaliyetleri ve verdikleri test hizmetlerine ilişkin güncel bilgilerinin yer aldığı bir veri tabanının oluşturulacağını bildirdi.
Üniversite kampüslerinde yer alan araştırma merkezlerinin kamu teşviklerinden gerektiği gibi faydalanamadığından ve finansman ve iş birliği yetersizliklerinin çözümüne yönelik önlemlerin de 11. Kalkınma Planı'nda yer aldığını vurgulayan Saraç, bu konuda üniversitelere çeşitli kolaylıklar getirildiğini aktardı.
Saraç, bu kolaylıkları şöyle anlattı:
"Endüstriyel kümelenmiş bölgelerdeki mevcut ve yeni kurulacak araştırma alt yapılarına özel sektörün ortak ya da etkin paydaş olması desteklenecek; belli alanlara sadece araştırma alt yapısı ve sanayi iş birliği projeleri özelinde kamu destek sistemi geliştirilecek. Ayrıca, araştırma alt yapılarının alanlarına göre kendi aralarında ve sanayi ile ulusal ve bölgesel düzeyde iş birliği yapmasına imkan verecek Ar-Ge platformları oluşturulacak."
- Kriz yaratan fikri mülkiyet haklarına yeni düzenleme
YÖK Başkanı Saraç, komisyonda üniversite-sanayi iş birliğinin en kritik ara yüzlerinden olan teknoparklar ve TTO'larda işleyiş ve yönetimsel bir takım aksaklıkların çözülmesini sağlayacak birtakım yeniliklere yönelik kararlar alındığına işaret etti.
Türkiye'de buluş sahiplerine yeteri kadar gelir payı aktarılamaması, patent koruma maliyetlerinin yüksek olması gibi fikri mülkiyet haklarının korunması ve ticarileştirilmesini engelleyen faktörlerin buluş lisanslama hacminin ve gelirlerinin düşük olmasına neden olduğunu belirten Saraç, "ÜSİ Komisyonu'nda Ar-Ge sonuçlarının ticarileşmesi sürecinin daha kolay işlemesi ve ara yüzlerin daha etkin yönetimi için de bir dizi karar alındı. Bu kapsamda, öğretim üyeleri ve sanayi arasında krizlere sebep olan fikri mülkiyet hakları ile ilgili mevzuattaki eksiklikler tamamlanmış olacak. Artık, üniversiteler öğretim üyelerine fikri haklarla ilgili kaynak aktarabilir hale gelecek. Böylece öğretim üyelerinin buluşları karşısında gelir elde edebilmelerinin de önü açılacak." dedi.
Ar-Ge'si tamamlanan ürünlerin ticarileştirilmesi ve üretimine yönelik teşvik mekanizmalarının geliştirilmesi, ithal ürün ikamesinde ürünü olan Teknopark firmalarının işbirliklerine destek olunacağını bildiren Saraç, "Üniversite adına tescil edilmiş fikri hakların TTO şirketine devredilebilmesi, farklı statüdeki TTO'ların yükseköğretim kurumlarındaki fikri haklarının ticarileştirilmesi, hak sahibi öğretim elemanına lisans gelir ödemesi yapılabilmesi ve finansal sürdürülebilirliğinin sağlanması konularında yaşanmakta olan sorunlar tespit edilerek mevzuatta iyileştirmeler yapılacak." diye konuştu.
- Sanayicilerin bilimsel sorunları üniversitelerde tez konusu olacak
Alınan karar ile sanayicilerin üretim konularını üniversitelere havuz halinde sunma imkanının tanındığını bildiren Saraç, "Artık, sanayici, araştırmak istediği konuları, tez havuzu olarak üniversitelere sunabilecek. Hocalar, bu konuları öğrencilere tez konusu olarak verebilecek. Sanayiciler de bu konuda üniversiteler mali destekte bulunabilecek. Artık sanayi odaları, tez havuzu oluşturabilecek, herhangi bir üniversite de bu tez havuzundaki konulardan tezler yapılabilecek. Böylece sanayicilerin bilimsel sorunları üniversitede çözülecek." bilgilerini verdi.
YÖK Başkanı Saraç, Üniversite-sanayi İşbirliği Komisyonu'nun çalışmalarının tüm hızıyla devam ettiğini belirterek, tüketici elektroniği, ilaç ve tıbbi cihaz ile enerji sektörleri özelinde de toplantılar yapıldığını sözlerine ekledi.