SELMA KASAP/AHMET SERTAN USUL - Yükseköğretim Kurulundan (YÖK), engelli öğrencilerin Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS) tercihlerini yaparken mekanda, sosyokültürel faaliyetlerde ve eğitimde erişilebilirlik konularında öne çıkan üniversiteleri takip etmeleri önerisi yapıldı.
YÖK Başkanı Prof. Dr. Yekta Saraç önderliğinde başlatılan çalışma kapsamında, YÖK'te "engelsiz üniversiteler" için son iki yıldır "engelsiz erişim" ve "engelsiz eğitim" konularında faaliyetler yürütülüyor.
YÖK Yürütme Kurulu Üyesi ve Engelli Öğrenciler Çalışma Grubu Yürütücüsü Prof. Dr. Zeliha Koçak Tufan, YÖK'ün bu çalışmalarına ilişkin AA muhabirine yaptığı açıklamada, farklı kategorilerde engelliler için yükseköğretimi erişilebilir kılan üniversitelere mayıs ayında "engelsiz üniversite bayrakları" ve "engelsiz program nişanları" verildiğini hatırlattı.
Engelsiz erişim teması ile "herkes için tasarım" konusunda çalışma yaptıklarını, ayrıca Çalışma, Sosyal Hizmetler ve Aile Bakanlığının da takip ettiği "mekan erişilebilirliği" konusunu ele aldıklarını belirten Tufan, yükseköğretim programlarının farklı engel grupları için erişilebilir kılınmasının önemine işaret etti.
Tufan, engelsiz üniversite ödüllerinin, mekanda, sosyokültürel faaliyetlerde ve eğitimde erişilebilirliği kapsayan üç alanda verildiğine değinerek, "Ödüller, bu üniversitelerin tamamen engelsiz olduğu anlamına gelmiyor ancak belli kriterlere göre üniversitenin engelsiz olmak için çaba sarf ettiği ve düzenlemeler yaptığını gösteriyor." dedi.
- Tercihten önce nelere dikkat etmeli?
"Üniversitelerdeki tüm programların, engelli öğrenciler için erişilebilir olması amacıyla çalıştıklarını ancak tüm yükseköğretim kurumlarında yapısal ve içeriksel erişilebilirliğin henüz sağlanamadığını" dile getiren Tufan, şu uyarılarda bulundu:
"Bedensel ve zihinsel engel gruplarındaki farklı engelliler için güzel sanatlar, mühendislik, tıp, temel bilimler, uygulamalı bilimler gibi değişik alanların erişilebilir kılınması farklı yöntemlerle olacaktır. Dolayısıyla engelli öğrencilerin, tercihlerini yaparken ilgili üniversiteler ve programları hakkında güncel bilgileri takip etmeleri yararlı olacaktır."
Tufan, üniversitelere, engellilere yönelik yaptıkları çalışmalar sonucunda, "mekanda erişilebilirlik", "sosyokültürel faaliyetlerde erişilebilirlik" ve "eğitimde erişilebilirlik" alanlarında bayrak ödülleri verildiğine değindi.
Farklı kampüs, fakülte ve yerleşkelerini engelliler için çeşitli fiziki düzenlemelerle erişilebilir kılan "mekanda erişilebilirlik" ödüllü (turuncu bayraklı) üniversiteler şöyle:
"Aksaray Üniversitesi Merkez Kampüsü, Altınbaş Üniversitesi Bakırköy Kampüsü, Anadolu Üniversitesi Mühendislik Fakültesi ve Yabancı Diller Yüksekokulu, Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Osmaneli Meslek Yüksekokulu, Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İstiklal Yerleşkesi, Erciyes Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi, Hitit Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi ve Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstinye Üniversitesi Kampüs Topkapı Yerleşkesi, İzmir Bakırçay Üniversitesi Seyrek Yerleşkesi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Güzel Sanatlar, Mühendislik ve Mimarlık, Orman, Tıp ve Ziraat Fakülteleri ile Pazarcık Meslek Yüksekokulu ve Yabancı Diller Yüksekokulu, Kırıkkale Üniversitesi Fen-Edebiyat, Eğitim, Güzel Sanatlar, Hukuk, İktisadi ve İdari Bilimler ve Mühendislik Fakülteleri ile Meslek Yüksekokulu ve Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu, Marmara Üniversitesi Göztepe Kampüsü, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Zihni Derin Yerleşkesi, Yaşar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler, Hukuk, İşletme, İnsan ve Toplum Bilimleri Fakülteleri ile Meslek, Yabancı Diller ve Uygulamalı Bilimler Yüksekokulları, Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Tıp Fakültesi."
Engelliler için sosyokültürel faaliyetler yapan veya sosyokültürel faaliyetlerini erişilebilir kılan "sosyokültürel faaliyetlerde erişilebilirlik" ödüllü (mavi bayraklı) üniversiteler şu şekilde:
"Anadolu Üniversitesi İktisat, İşletme ve Açıköğretim Fakülteleri, Boğaziçi Üniversitesi Kuzey Kampüs ile Eğitim Fakültesi, Dicle Üniversitesi Merkez Kampüs."
Engelli öğrencilerin eğitim haklarının nitelikli olarak gerçekleşmesi için verilen eğitimlerin çeşitli aşamalarında belli bir düzeyde destekleyici bilgi, belge, ders araç ve gereçlerini sağlayan, "eğitimde erişilebilirlik" ödüllü (yeşil bayraklı) üniversiteler ise şunlar:
"Anadolu Üniversitesi İktisat, İşletme ve Açıköğretim Fakülteleri, Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi, Hitit Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Alaca Avni Çelik Meslek Yüksekokulu, Karamanoğlu Mehmet Bey Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi, Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi, Yaşar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler, Hukuk, İşletme, İnsan ve Toplum Bilimleri Fakülteleri ile Meslek, Yabancı Diller ve Uygulamalı Bilimler Yüksekokulları."
- "Engelsiz program nişanı" alan üniversiteler
Zeliha Koçak Tufan, farklı programlarını değişik engel gruplarına erişilebilir kılmaya gayret gösteren üniversitelere de belli kriterlere göre "engelsiz program nişanları" verildiğini anlattı.
"Engelsiz program nişanı"na sahip üniversiteler ve ilgili engel grupları şöyle:
"Anadolu Üniversitesi Engelliler Entegre Yüksekokulu, Yapı Ressamlığı ve Bilgisayar Operatörlüğü programları (işitme engelliler alanında), Hasan Kalyoncu Üniversitesi eğitim fakültesi, özel eğitim öğretmenliği programı (görme engelliler alanında), Hitit Üniversitesi Alaca Avni Çelik Meslek Yüksekokulu Gıda Teknolojisi Programı (zihinsel engelliler alanında)"
Tufan, "engelsiz üniversite bayrakları" alamayan ancak başarılı çalışmalar yapan üniversitelerin aday olarak belirlendiğini belirterek, engelli öğrencilerin tercihlerini yaparken bu üniversitelerin çalışmalarıyla ilgili bilgileri de göz önünde bulundurmalarını tavsiye etti.