Dünyada 10 kişiden 6’sı son üç yılda yolsuzluğun arttığını, her 4 kişiden 1’i ise geçtiğimiz yıl rüşvet verdiğini söylüyor. Kamuoyunda yolsuzluk algısının en yüksek olduğu yerler yüzde 73 ile Avrupa ve yüzde 67 ile Kuzey Amerika. Dünya kamuoyuna göre de siyasi partiler en yozlaşmış kurum olarak belirlenirken; polis, yolsuzluğun en yaygın olduğu hizmet alanı olarak göze çarpıyor.
2010 Küresel Yolsuzluk Barometresi belli oldu. Dünya çapında 86 ülkeden 91 bin 500 kişiyle yapılan mülakat sonuçlarına dayanan kamuoyu yoklamasında, ülkelerdeki yolsuzluk düzeyleri hakkındaki algılar, rüşvet vermeye ilişkin deneyimler ve hükümetlerin yolsuzlukla mücadele çabaları hakkındaki görüşler araştırıldı.
Barometre ayrıca Uluslararası Şeffaflık Örgütü’nün ülke analistleri ve iş dünyasının görüşlerine göre belirlenen Yolsuzluk Algı Endeksi ve Rüşvet Verenler Endeksi’ndeki görüşleri de içeriyor ve hangi temel kurumların yolsuzluktan etkilendiğine dair genel kamuoyu görüşlerini yansıtıyor.
Bu yılki barometre, 2003 yılındaki ilk yayınlanmasından bu yana en kapsamlı araştırmayı oluşturuyor. Araştırmanın odak noktası ufal çaplı rüşvetler, kamu kurumlarının nasıl algılandığı ve hangi kurumların yolsuzlukla mücadelede güvenilir olduğu. İşte barometreden çıkan dünya ile ilgili sonuçlar...
DÜNYA İLE İLGİLİ SONUÇLAR
Son üç yıl içinde dünya çapında yolsuzluk düzeyi arttı
Her 10 kişiden 3’üne göre ülkelerindeki yolsuzluk düzeyi geçtiğimiz yıllarda arttı.
Yolsuzluk algısındaki en yüksek artış Kuzey Amerika ve AB+ ülkelerinde görülüyor.
Siyasi partiler en çok yozlaşmış kurumlar olarak görülüyor
Her 10 kişiden 8’i siyasi partileri yozlaşmanın en çok görüldüğü kurumlar olarak görünmekte; bunu kamusal hizmetler, yargı, meclis ve emniyet kuvvetleri izliyor.
Zaman içinde, siyasi partiler hakkındaki kamuoyu algısı kötüleşmekteyken, yargının kamuoyu gözündeki algısı nispeten iyileşmekte.
Ufak çaplı rüşvet deneyimleri oldukça yaygınlaşmakta ve 2006 yılıyla karşılaştırıldığında bu deneyim ve uygulamalar halen devam etmekte
Dünyada son 12 ayda en çok rüşvet alan kurum polis olarak belirlendi.
Araştırmanın yapıldığı genel kamuoyuna göre polis aynı zamanda rüşvet olaylarında zaman içinde en çok artış görülen kurum olarak görülüyor.
Araştırmaya konu olan her 9 hizmetten (gümrük, eğitim kurumları, yargı, tapu hizmetleri, sağlık hizmetleri, polis, ruhsat ve izin veren kurumlar, vergi daireleri ve altyapı hizmetleri), 8’inde düşük gelirli kesimler yüksek gelirli kesimlerden daha fazla rüşvet ödemek zorunda kalıyor.
Rüşvet verme nedeni olarak en çok verilen cevap ise “yetkili makamlarla çıkabilecek sorunlardan kaçınma” olarak tanımlanıyor.
Araştırmaya katılanlar hükümetlerin yolsuzlukla mücadele konusundaki eylemlerini çoğunlukla etkisiz olarak görmekteler
Dünya çapında, her 2 kişiden 1’i kendi hükümetlerinin yolsuzlukla mücadele konusundaki eylemlerini etkisiz olarak görmekteler.
Yolsuzlukla mücadele konusunda resmi kurumlara güven oldukça azalmış.
Dünya çapında her 4 kişiden 1’i yolsuzlukla mücadele konusunda herhangi bir kuruma güvenmemekte.
Yaklaşık her 4 kişiden 1’i yolsuzluğu durdurmada en çok medyaya ve hükümet liderlerine güveniyor.
Katılımcılar yolsuzlukla mücadele konusunda kamuoyunun oldukça önemli bir role sahip olduğuna dair güçlü bir inanca sahipler. Ayrıca yolsuzluk ve rüşvet uygulamalarını bildirmek/ihbar etmek konusunda yüksek bir isteklilik göstermekteler.
Cevap verenler arasından her 10 kişiden 7’si yolsuzlukla mücadelede sıradan insanların fark yaratabileceğine inanırken, yarısı kendisini bu mücadelenin bir parçası olarak kabul etmektedir.
Katılımcılar yolsuzlukları yetkili makamlara bildirmek konusunda istek duymaktadırlar. Her 10 cevap verenden 7’si böyle bir durumu bildireceğini belirtmektedir. Yolsuzluk olaylarını bildirme istekliliği en fazla Kuzey ve Güney Amerika ile AB+ ülkelerinde daha çok dile getirilmektedir.
TÜRKİYE İLE İLGİLİ SONUÇLAR
Her üç kişiden biri geçtiğimiz yıl içinde rüşvet verdi
Türkiye’de yapılan araştırma sonuçları, dünyada yolsuzluğun arttığına yönelik genel kamuoyu görüşüyle paralellik gösteriyor. Türkiye’den ankete katılanların yüzde 57’si son üç yılda Türkiye’de yolsuzluğun arttığını belirtti.
Araştırmaya göre, Türkiye’de kamuoyu gözünde yolsuzluğun en fazla görüldüğü kurumlar özel sektör, kamu sektörü ve eğitim kurumları. Bunları, siyasi partiler ve askeri hizmetler izliyor. Türkiye’deki kamuoyu yolsuzluğu en düşük oranda dini kurumlarda görüldüğü düşünülüyor.
Anketi yanıtlayanların yüzde 33’ü son 12 ayda araştırmaya konu 9 hizmetten (gümrük, eğitim kurumları, yargı, tapu hizmetleri, sağlık hizmetleri, polis, ruhsat ve izin veren kurumlar, vergi daireleri ve altyapı hizmetleri) en az birine rüşvet verdiğini belirtiyor. Bu rakam, diğer ülkeler ile kıyaslandığında oldukça yüksek. Dünya genelinde bu ankete katılanlar arasında bu oran yüzde 25, Avrupa Birliği ülkelerinde ise sadece yüzde 5. Türkiye’nin birlikte değerlendirmeye alındığı Batı Balkanlarda ise yüzde 19.
Hükümetin yolsuzlukla mücadele politikalarını değerlendirmeleri istenen katılımcıların yüzde 59’u hükümetin yolsuzlukla mücadele politikasını yeterli buluyor, yüzde 40’ı ise yetersiz olduğunu söylüyor.
Türkiye’deki sonuçlar, yolsuzluğun hala ülkenin en önemli problemlerinden biri olmaya devam ettiğini gösteriyor. Ayrıca Barometre'ye göre, Türkiye’de yaşayan her üç kişiden biri geçtiğimiz yıl içinde rüşvet vermiş.
.