Yüksek Seçim Kurulu (YSK) Başkanı Sadi Güven, AA muhabirinin, Cumhurbaşkanı ve 27. Dönem Milletvekili Genel Seçimleri'nde YSK'nin sandıkların taşınması ve birleştirilmesi kararıyla ilgili sorusunu yanıtladı. Başkan Güven, sandıkların taşınması konusunda 19 valilikten talep geldiğini, Kurul tarafından bu taleplerin tek tek incelendiğini ve karara bağlandığını söyledi.
"Sandıkların taşınma talebi ilk kez gelmiyor, taşıma da ilk kez olmuyor." diyen Güven, dağınık mahallelerde veya köylerin birbirine yakın olduğu yerlerde, ilçe seçim kurullarının bugüne kadar gerekli gördüğü durumlarda sandık taşıma kararı verdiğini aktardı.
Güven, bu yılın mart ayında yeni bir yasanın çıktığını ve YSK'nin görevlerine bir madde daha eklendiğini hatırlatarak, buna göre seçim güvenliği açısından gerekli görülmesi durumunda, vali veya il seçim kurulu başkanının oy verme gününden en geç bir ay önce talepte bulunması halinde YSK'nin, o yerdeki sandıkların en yakın seçim bölgelerine taşınmasına, sandık bölgelerinin birleştirilmesine karar verme yetkisine sahip hale geldiğini bildirdi.
"19 İLİ TEK TEK SANDIK SANDIK DEĞERLENDİRDİK"
Burada yasada da belirtildiği gibi birkaç kriterin esas alındığını dile getiren Güven, "Bu kriterlerden birisi seçim güvenliği açısından gerekli görülmesi. Bunu gerekli görecek olanlar da valiler ve il seçim başkanlarımız. Gelen talepler bu şekilde gerekçesiyle geldi, biz de 19 ili tek tek, sandık sandık değerlendirdik." ifadesini kullandı.
Güven, sandıkların taşınması konusunda kamuoyunda, "Karar verilen tüm illerdeki sandıkların taşınacağı" şeklinde bir yanlış kanı oluşmaması gerektiğini belirterek, "Kamuoyu yanlış anlamasın. Valiler ve seçim kurulları, bir ildeki ve ilçedeki tüm sandıkları bize göndermedi. İldeki, ilçedeki, seçim güvenliği açısından tedbir alınmasını, birleştirilmesini, taşınmasını gerekli gördükleri belirli sandıklarla ilgili talepte bulundular. '19 il başvurdu, bu illerdeki tüm sandıklar taşınıyor' diye bir şey kesinlikle yok." vurgusunu yaptı.
Adıyaman ve Erzincan valiliklerinden gelen sandık taşınması taleplerini örnek veren Güven, bunların, güvenlik gerekçesi dışında, birbirine yakın yerlerin birleştirilmesi taleplerini içerdiğini anlattı. Güven, güvenlik gerekçesi yerine yakın yerlerin birleştirilmesini içeren bu talepleri, mahallinde karar verilmesi gerektiğinden reddettiklerini bildirdi.
Sadi Güven, valiliklerden gelen diğer taleplerde ise kısmen kabul kararı verdiklerini açıklayarak, şöyle devam etti:
"Bunu yaparken bazı kriterleri dikkate aldık. Güvenlik önemli ama seçmenin hür iradesiyle sandığa gitmesi de çok önemli. İradenin sandığa yansıması gerekir. Biz seçmen sayısını, mesafe durumunu da göz önüne alarak Kurulda titiz bir değerlendirmeyle karar verdik. Azami olarak seçmenlerin yürüyebileceği 5 kilometreyi esas aldık. Ama bu, tümü için 5 kilometre anlamına gelmesin. Bizim taşıma kararı verdiğimiz sandıkların yarısı 2,5 kilometre mesafede. Güvenlik gerekçesiyle taşınmasına karar verdiğimiz sandıklardaki seçmen sayısı 144 bin. Bunun yarısı, yani 73 bin 500 seçmeni içeren sandıkların taşınma mesafesi 2,5 kilometre."
Çok seçmeni olan yerlerdeki sandıkların da yerinde kalmasına karar verdiklerini bildiren YSK Başkanı Güven, "Taşıma kararı verdiğimiz sandıkların çoğu daha önceki seçimlerde zaten taşınan sandıklar. Seçmenin çok fazla mağdur olmamasına dikkat ederek böyle bir karar verdik." dedi.
24 HAZİRAN CUMHURBAŞKANLIĞI VE GENEL SEÇİMLERİ
Yüksek Seçim Kurulunun (YSK) hazırladığı Cumhurbaşkanı ve 27. Dönem Milletvekili Genel Seçimi takvimi işliyor. Cumhurbaşkanı seçimi ile milletvekili genel seçiminde yurt içinde 56 milyon 342 bin 263, yurt dışında da 3 milyon 49 bin 65 olmak üzere toplam 59 milyon 391 bin 328 seçmen sandık başına gidecek. Bu seçimde, cumhurbaşkanının yanı sıra yeni parlamento üyeleri de belirlenecek. Seçmenler, iki oy pusulasını tek zarfa koyarak seçimini yapacak.
Cumhurbaşkanı seçiminde 6 aday yarışacak. AK Parti ve MHP'nin kurduğu "Cumhur İttifakı" Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ı, CHP Muharrem İnce'yi, HDP ise Selahattin Demirtaş'ı cumhurbaşkanı adayı olarak gösterdi.
Seçmenlerin imzasıyla cumhurbaşkanı adayı olmak üzere başvuran ve gerekli 100 bin imzayı toplayan İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener, Saadet Partisi Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu ve Vatan Partisi Genel Başkanı Doğu Perinçek de cumhurbaşkanı olabilmek için yarışacak.
Cumhurbaşkanı adaylarının pusuladaki yeri YSK'de çekilen kurayla belirlendi. Buna göre, 24 Haziran'daki seçimde kullanılmak üzere cumhurbaşkanı adayları için hazırlanan oy pusulasında birinci sırada Muharrem İnce, ikinci sırada Meral Akşener, üçüncü sırada Recep Tayyip Erdoğan, dördüncü sırada Selahattin Demirtaş, beşinci sırada Temel Karamollaoğlu, altıncı sırada da Doğu Perinçek yer alacak.
PARLAMENTONUN YENİ ÜYELERİ BELİRLENECEK
Milletvekili kesin aday listeleri 30 Mayıs'ta ilan edilecek. Yurt dışında ve gümrük kapılarında oy verme işlemi ise 7 Haziran'da başlayacak.
Tüm yurtta, oy verme saatleri 08.00-17.00 olarak uygulanacak. Oy vermenin bitiş saati geldiği halde sandık başında oylarını vermek üzere bekleyen seçmenler varsa, sandık kurulu başkanı seçmenleri saydıktan ve kimliklerini aldıktan sonra sıra ile oylarını kullanmalarına izin verecek. YSK'nin belirlediği bitiş saatinden sonra gelen seçmen oy kullanamayacak.
Sandık başına gelen seçmen, Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasını taşıyan nüfus cüzdanı, resmi dairelerce verilen soğuk damgalı kimlik kartı, pasaport, evlenme cüzdanı, askerlik belgesi, sürücü belgesi, hakim ve savcılar ile yüksek yargı organı mensuplarına verilen mesleki kimlik kartı, avukat, noter ve askeri kimlik kartı gibi kimliğini tereddütsüz ortaya koyan resimli, resmi nitelikteki belgelerden birini başkana verecek ve seçmen sıra numarasını söyleyecek. Bu belgelerden birini vermeyen seçmen oy kullanamayacak.
SEÇİMLER İLKLERE SAHNE OLACAK
Seyyar sandık uygulaması, 100 bin imzayla cumhurbaşkanı adaylığı, cumhurbaşkanı ve milletvekili seçimi için aynı gün sandığa gidilmesi gibi pek çok ilke sahne olacak 24 Haziran'daki seçimlerde ayrıca Türk siyasi tarihinde ilk kez siyasi partiler ittifak yaparak seçime girecek.
AK Parti ve MHP'nin "Cumhur İttifakı" protokolü 4 Mayıs'ta, CHP, İYİ Parti, Saadet Partisi ve Demokrat Partinin (DP) kurduğu "Millet İttifakı" protokolü 5 Mayıs'ta YSK'ye teslim edildi. Siyasi partiler milletvekili aday listelerini YSK'ye sunarken, 74 isim de bağımsız aday olarak başvurdu.
CUMHUR İTTİFAKI İLK, MİLLET İTTİFAKI SON SIRADA
Siyasi partiler için hazırlanan oy pusulası için YSK'de kura çekimi yapıldı.
Buna göre, AK Parti ve MHP'nin oluşturduğu, BBP'nin destek verdiği "Cumhur İttifakı" oy pusulasının ilk sırasında, CHP, İYİ Parti, Saadet Partisi ve Demokrat Partinin (DP) kurduğu "Millet İttifakı" son sırasında olacak. Seçime, HÜDA PAR ikinci, Vatan Partisi üçüncü, HDP dördüncü sıradan giderecek.
15 BİN SEÇMENE SEYYAR SANDIK
24 Haziran seçimlerinde ilk kez hayata geçirilecek engelli ve yatağa bağımlı hastalar için seyyar sandık uygulaması kapsamında başvurusu kabul edilen seçmenler, sandıkların kendilerine getirilmesi suretiyle bulundukları yerde oy kullanabilecek.
Seyyar sandık kabini, yatağa bağımlı seçmenin evinde, "gizlilik temin edilecek ve oy kullanma rahatlığı sağlanacak" bir yere yerleştirilecek.
Bu kapsamda, 702 ilçede bin 227 sandık kurulacak, yatağa bağımlı 15 bin 474 seçmene sandık götürülecek.
60 ÜLKE VE 123 TEMSİLCİLİKTE SANDIK KURULACAK
Cumhurbaşkanı ve 27. Dönem Milletvekili Seçimi'nde Yurt Dışı Seçmen Kütüğü'ne kayıtlı seçmenler için 60 ülke ve 123 temsilcilikte 7-19 Haziran'da azami 13 gün süre ile oy kullandırılacak.
Cumhurbaşkanı seçiminin ikinci tura kalması halinde ise yurt dışında 30 Haziran-4 Temmuz'da ve azami 5 gün süre ile oy verilecek.
Yurt dışındaki temsilciliklerde oy verme saatleri hafta içi ve hafta sonu 09.00-21.00 olarak uygulanacak, aynı ülke içinde oy kullanma gün ve saatleri aynı olacak.
Yurt dışındaki seçmenlerin oy kullanacağı ülkelerden Almanya'da 13, ABD'de 7, Fransa'da 6, Rusya, Çin ve Yunanistan'da 4'er, Avustralya, Avusturya, Azerbaycan, Bulgaristan, İsviçre, İran ve Kazakistan'da ise 3'er temsilcilikte oy verilebilecek.
24 Haziran'da bazı ülkelerdeki oy kullanma tarih ve süreleri şöyle:
"- Almanya, Avusturya, Fransa: 7-19 Haziran (13 gün)
Danimarka: 9-19 Haziran (11 gün)
Avustralya: 9-17 Haziran (9 gün)
Norveç: 14-19 Haziran (6 gün)
Belçika, Hollanda, İsviçre: 15-19 Haziran (5 gün)
Birleşik Krallık: 16-19 Haziran (4 gün)
KKTC, Kanada, Bulgaristan: 16-18 Haziran (3 gün)
Çin, Rusya, Romanya, Suudi Arabistan, Yunanistan, Lübnan, İsrail, Ukrayna: 16-17 Haziran (2 gün)
Yurt Dışı Seçmen Kütüğü'ne kayıtlı vatandaşlar oylarını gümrük kapılarında da verebilecek. Gümrük kapılarında tatil günleri dahil 24 saat süre ile oy kullanılabilecek. Gümrük kapılarında oy verme işlemi 24 Haziran saat 17.00'de sona erecek.
Yurt dışındaki vatandaşların oy kullanabileceği gümrük kapıları şöyle:
"Sarp Karayolu, Kapıkule Karayolu, İpsala Karayolu, Hamzabeyli Karayolu, Karkamış Karayolu, Cilvegözü Karayolu, Öncüpınar Karayolu, Çobanbey Karayolu, Dereköy Karayolu, Şakirpaşa Havalimanı, Esenboğa Havalimanı, Antalya Havalimanı, Çardak Havalimanı, Hasan Polatkan Havalimanı, Elazığ Havalimanı, Gaziantep Havalimanı, Hatay Havalimanı, Süleyman Demirel Havalimanı, Atatürk Havalimanı, Sabiha Gökçen Havalimanı, Adnan Menderes Havalimanı, Erkilet Havalimanı, Konya Havalimanı, Dalaman Havalimanı, Bodrum-Milas Havalimanı, Samsun Çarşamba Havalimanı, Trabzon Havalimanı, Zonguldak Çaycuma Havalimanı, Kuşadası Limanı, Ayvalık Limanı, Derince Limanı, Mersin Limanı, Taşucu Limanı ve Samsun Limanı."
Seçim takvimin önemli aşamaları ise şöyle:
25 Mayıs: Siyasi partilerin aday listeleri ve bağımsız adayların başvuru evrakındaki eksikleri tamamlamalarının son günü.
26 Mayıs: Milletvekili geçici aday listeleri YSK'ce Resmi Gazete'de yayımlanacak ve itirazlar başlayacak.
27 Mayıs: Geçici aday listelerine itirazlar saat 15.00'te sona erecek ve 23.59'a kadar itirazlar karara bağlanacak.
30 Mayıs: Seçmen bilgi kağıtlarının dökümüne ve dağıtımına başlanacak. Tüm seçim çevreleri ve yurt dışı ile gümrük kapılarında kullanılacak birleşik oy pusulalarının basımı ve dağıtımına başlanacak. YSK'ce milletvekili kesin aday listeleri seçim çevreleri itibarıyla ilan edilmek üzere il seçim kurullarına ve Resmi Gazete'ye gönderilecek.
7 Haziran: Gümrük kapılarında ve yurt dışında oy verme işlemi başlayacak.
8 Haziran: İl seçim kurullarınca miting alanları belirlenecek Cumhurbaşkanı adayları, siyasi partiler ve bağımsız adaylara duyurulacak.
13 Haziran: Başvuran cumhurbaşkanı adayları ile siyasi partilerin radyo ve televizyonda yapacakları propaganda konuşmalarının yayın ve zaman sıralarının belirlenmesi için ad çekilecek.
14 Haziran: Propaganda serbestliği ve bir kısım seçim yasakları başlayacak.
17 Haziran: Radyo ve televizyon propaganda konuşmaları başlayacak. Seçmen bilgi kağıtlarının seçmene dağıtımı tamamlanacak.
19 Haziran: Yurt dışında oy verme işlemi sona erecek.
23 Haziran: Seçim propagandası saat 18.00'de sona erecek.
İKİNCİ OYLAMAYA İLİŞKİN TAKVİM
İlk oylamada geçerli oyların salt çoğunluğu sağlanmadığı takdirde 8 Temmuz 2018 pazar günü yapılacak ikinci oylamaya ilişkin seçim takvimi ise şöyle işleyecek:
25 Haziran: İkinci oylamaya katılmaya hak kazanan adaylardan birinin herhangi bir nedenle seçime katılmaması halinde aday ikamesinin son günü. (Saat 17.00). İkinci oylama propaganda döneminin başlangıcı.
26 Haziran: İlçe seçim kurulu kararları ile birleştirme tutanaklarına karşı il seçim kuruluna yapılacak itirazın son günü. (Saat 17.00). İlçe seçim kurulu kararlarına karşı yapılan itirazlar il seçim kurullarınca en geç 23.59'a kadar karara bağlanacak.
28 Haziran: İl seçim kurulu kararlarına ve il birleştirme tutanaklarına karşı yapılan itiraz YSK'ce karara bağlanacak.
29 Haziran: YSK kesin seçim sonuçlarını ilan edecek.
30 Haziran: Gümrük kapılarında ve yurt dışında oy verme işlemine başlanacak.
4 Temmuz: Yurt dışında oy verme işlemi sona erecek.
7 Temmuz: Seçim propaganda dönemi saat 18.00'de sona erecek.
8 Temmuz: Oy verme günü. Seçim yasakları saat 24.00'te sona erecek.
9 Temmuz: Cumhurbaşkanı seçimi geçici sonuçları ilan edilecek.
AA