Zekâ eş anlamlısı nedir? Zekâ kelimesinin eş anlamlıları ile örnek cümleler

Eş anlamlı kelimeler birbirlerinin yerine kullanılabilen kelimelerdir. Bu kelimeler aynı anlamı karşıladıkları için birbirleri yerine geçebilirler. Eş anlamlı kelimeler her ne kadar birbiriyle aynı anlamı taşısalar da başka anlamları da karşılayabilirler. Bu nedenle eş anlamlıları kullanırken cümlenin bağlamına dikkat etmek gerekir. Türkçede birden çok eş anlamlı kelime bulunur. Arapça kelimelerden birisi olan ve dilimizde hâlâ kullanılan zekâ kelimesinin eş anlamlısı olan sözcükler nelerdir?

Türkçe zaman içerisinde Arapçayla etkileşimde olmuştur. Arapçanın eski dönemlerde bilim dili olarak kullanılması, Türk topluluklarıyla coğrafi yakınlığı ve İslamiyetin kabulü gibi durumlar da bu etkileşimi perçinlemiştir. Bu etkileşimler sonucunda iki dil birbirinden etkilenmiş ve çeşitli kelimeleri ödünçlemiştir. Zekâ kelimesi de bu etkileşimlerle dilimize kazandırılmış bir kelimedir. Arapçada "zihin pırıltısı, keskin kavrama yeteneği" anlamında kullanılan "ẕekāʾ" kelimesinden alıntılanmıştır. Türkçeye zekâ olarak geçen kelimenin anlamı şu şekildedir:

Reklam
Reklam
  • İnsanın düşünme, akıl yürütme, objektif gerçekleri algılama, yargılama ve sonuç çıkarma yeteneklerinin tamamı

Zekâ kelimesinin eş anlamlısı olan sözcük

Anlamdaş kelimeler anlam birliğine sahip oldukları için cümle içinde birbirleri yerine kullanılabilir. Bu kullanım herhangi bir anlatım bozukluğuna yol açmamakla beraber ifadeleri de çeşitlendirir ve zenginleştirir. Konuşma ve yazı dilinde rahatlıkla eş anlamlı kelimeler kullanılabilir. Zekâ kelimesinin eş anlamı olan kelimeler de ifadelerimizde zekânın alternatifi olarak kullanılabilirler. Zekâ eş anlamlısı olan kelimeler:

  • Anlak
  • Anlayış
  • Dirayet
  • Feraset
  • Kafa
Reklam
Reklam

Bu kelimeler zekânın eş anlamlısı kelimeleridir. Dirayet ve feraset kelimeleri eskimiş ifadeler olduğu için günümüzde aktif bir şekilde kullanılmazlar. Zekânın eş anlamlısı olarak genellikle kafa ve anlayış kelimeleri kullanılır. Ancak tüm bu kelimeler zekâyla aynı anlamı karşıladığı için zekâ yerine alternatif olarak tercih edilebilirler.

Zekânın eş anlamlılar ile örnek cümleler

Eş anlamlı kelimeler, cümlede herhangi bir fazlalık veya anlam bozukluğu yapmadan aynı manada kullanılır. Cümlenin içeriğine göre çeşitli anlamdaş kelimeler tercih edilebilir. Türkçede pek çok kelimenin anlamdaşı bulunur. Anlamdaş kelimeleri kullanırken dikkat edilmesi gereken durumlar vardır. Örneğin aynı anlama gelen kelimeler aynı cümle içinde kullanılmamalıdır ve kullanılırsa anlatım bozukluğuna yol açar. Bir diğer durum da deyim, atasözü, birleşik kelime ve fiiller gibi kalıplaşmış ifadelerde bir kelimenin yerine eş anlamlısını kullanmak da anlatım bozukluğuna yol açar. Bu nedenle eş anlamlı kelimeler kullanılırken dikkat edilmelidir. Zekâ kelimesinin eş anlamı olan kelimelerle örnek cümleler:

Reklam
Reklam
  • Güçlü bir anlağın ürünü olduğu her hâlinden belliydi.
  • Aptal duruyorsun ama anlayışının bu kadar keskin olduğunu görünce şaşırdım.
  • Dikkati ve dirayeti sayesinde her işin altından kolaylıkla kalkabilir.
  • Şairin feraseti, şiirlerinin her mısrasında belli oluyordu.
  • Kafasını faaliyetten ziyade fikirlere vermiş.