Zerdeçal Güney Asya’dan dağılmış çok yıllık otsu bir bitkidir. Genellikle zerdeçal diye bildiğimiz bitkinin toprak altındaki kökleridir. Acımsı tada sahip bu bitki tarihte yöresel doktor tedavilerinde sıklıkla kullanılmıştır. Tarihte sindirim sorunlarında kullanılmasıyla Avrupa’ya yayılım göstermiştir. İçeriğindeki vitamin ve mineraller dışında asıl etken maddesi kurkumin bileşenidir. Günümüzde bilimsel çalışmalarla bu bileşenin faydaları ispatlanmıştır. Bu durum da zerdeçalın tüketimini artırmıştır. Zengin C vitamini, A vitamini ile vitamin takviyesi olarak da zerdeçal tüketimi yaygınlaşmıştır. Peki, yıkanıp kurutulup temizlendikten sonra kullanılabilen toz zerdeçal nasıl kullanılır?
Toz zerdeçal haricinde zerdeçal bitkisinin kökü de tüketilebilen kısımlarındandır. Farklı tüketim metotları oluşturabilen taze zerdeçal işlenmeden kullanıldığı için toz zerdeçaldan çok daha zengin içeriklere sahiptir. İçerdiği kurkumin miktarı daha fazla olacağından yeterli tüketildiği taktirde faydalarına ulaşmak kolaylaşacaktır. Taze zerdeçalın kabuğu soyularak tüketilebilir ve geri kalan kısmı da farklı farklı tüketilebilir. Örneğin soyulmuş zerdeçal dilimlenerek veya rendelenerek salata, çorba gibi çeşitli yiyeceklerin içerisine rahatlıkla konulabilir. Et yemekleri, rendelenmiş zerdeçal ile hazırlanan bir sos yardımıyla harmanlanıp sağlıklı ve lezzetli sonuçlar ortaya çıkartılabilir. Bunların yanı sıra tüketim tavsiyesi olarak salata içerisinde kullanımının altı çizilir. Zerdeçalın etken maddesi kurkumin yağda çözülmektedir ve dolayısıyla doğal yağ içeren bir salatada rendelenmiş zerdeçal kullanarak zerdeçaldaki kurkumin alınımı en verimli hâle dönüştürülebilir.
Zerdeçal genellikle toz olarak baharat şeklinde çeşitli yemeklerde ve hatta çay olarak tüketilebilir. Zerdeçalın kurutulup toz hâline getirilmesiyle elde edilen toz zerdeçal baharat olarak kullanılır. Çeşitli yemeklerde baharat olarak kullanılabilen toz zerdeçalın tadı keskin olduğu için az miktarlarda eklenmesi yeterli olacaktır. Bunun yanı sıra toz zerdeçal süt ya da yoğurta katılıp karıştırılarak tüketilebilir. Toz zerdeçalın bir diğer kullanımı da zerdeçal çayıdır. Kaynamış suya atılan bir çay kaşığı zerdeçal tozu demlendirilerek zerdeçal çayı içilebilir. Ne kadar demlenirse tadı o kadar keskin olur.
Zerdeçal ne kadar tüketilmeli?
Zerdeçalın gereğinden fazla tüketilmesi durumunda yarardan çok zarara sebebiyet olabilir. Bu sebeple tüketimi belirli bir ölçüde olmalıdır. Zerdeçal her ne kadar birçok derde deva olsa da aşırı tüketimi mide bulantısı, baş ağrısı, ishal ve gaz problemlerine neden olabilir. Zerdeçalın önerilen tüketim miktarı günlük 1 yemek kaşığı yani 6-8 gram arasıdır.
Vitamin ve mineral deposu olan zerdeçalın faydaları şu şekilde sıralanabilir:
Zerdeçal yeterli ve düzenli tüketiminde oldukça yarara sahip olabilir. Sağlık açısından sofralarımızda baharatı veya kökünün kendisine yer vermek önemlidir. Ancak bununla beraber aşırı tüketiminde yan etkileri olabilir. Çeşitli rahatsızlığa sahip bireylerin, hamilelerin ve emziren annelerin zerdeçalı uzman doktorlara danışarak tüketmeleri tavsiye edilir. Aynı zamanda zerdeçal alerjik reaksiyonlara sebebiyet verebilecek bir üründür. Aşırı tüketimi çeşitli zararlara yol açabilir. Belirli bir düzeyde tüketilmesinde fayda vardır. Yemeklerde ve içeceklerde oldukça yer sahibi olabilen zerdeçalın zararları: