Ziya Paşa, Adana'daki Mezarı Başında Anıldı

“Ayinesi iştir, kişinin lafa bakılmaz; Şahsın görünür rütbe–i aklı eserinde/ İnsana sadakat yakışır, görse de ikrah; Yardımcısıdır doğruların hazreti Allah” gibi pek çok dizeleriyle tanınan Ziya Paşa, ölümünün 132. yıl dönümünde Adana’daki mezarı başında anıldı. Tarihi Ulu Camii arkasındaki parkta mezarı ilgisizliğe terk edilen, ancak son birkaç yıldır bir grup edebiyatçı ile kurum temsilcisi tarafından hatırlanan Ziya Paşa, aynı zamanda Adana Valiliği yapmış.

Çukurova Üniversitesi (ÇÜ) Ramazanoğlu Konağı Kültür Merkezi ve Ramazanoğlu Külliyesi Başkanlığı’nca düzenlenen törende Ziya Paşa’nın mezarına çelenk konuldu. Mustafa Kemal Atatürk İlköğretim Okulu öğrencisi Aslı Berra Kabasakal ve Emekli Müftü Mehmet Barış’ın yaptığı dualar büyük şairin ruhuna ithaf edildi.

Daha sonra Kültür Merkezi’nde devam eden programda konuşan Lokman Hekim Anadolu Lisesi Tarih Öğretmeni Barış Bektaş, Ziya Paşa’nın yazar, şair ve devlet adamı olarak önemli bir kişilik olduğunu dikkat çekti. 19. yüzyılda Osmanlı Devleti’nin en çok eser veren Tanzimat dönemi yazarlarından olan Ziya Paşa’nın Şinasi ve Namık Kemal ile birlikte Osmanlı aydınları arasında yer aldığını belirten Bektaş, “Sultan Abdülaziz zamanında Avrupa’ya kaçarak, Genç Osmanlılar arasına katılmış. Gazete çıkararak, devrin hükümeti ile mücadele etmiştir. Yurda dönüşünde ise değişik illerde valiliklerde bulunmuş, son görev yeri Adana’da hayatını kaybetmiştir.” dedi.

Ziya Paşa’nın “Nush ile uslanmayanı etmeli tekdir/ Tekdir ile uslanmayanın hakkı kötektir” gibi beyitlerinin halk arasında adeta atasözü haline geldiğini anlatan Bektaş, onun Moliere’nın Tartüffe eserini Türkçe’ye çevirerek, Türk edebiyatının ilk manzum piyesini ortaya koyduğunu ifade etti.

ÇÜ İlahiyat Fakültesi Türk İslam Edebiyatı Bölüm Başkanı Doç. Dr. Nuran Öztürk ise Ziya Paşa’nın tipik bir Tanzimat aydını olduğunu ifade etti. Osmanlı’nın 19’uncu yüzyılda ciddi badireler atlattığını, bu dönemde doğru bir ufuk çizmenin zorluğuna işaret eden Öztürk, Ziya Paşa’nın ortaya koyduğu eserlerle tarihe geçmeyi hak ettiğini kaydetti. Ziya Paşa’nın edebiyatında Tanzimat ruhunun dönüşümünün görüldüğünü belirten Öztürk, mevzuların Tanzimat’ın 3 sihirli sözlüğü olan ‘hürriyet, kardeşlik ve eşitlik’ kavramı etrafında şekillendiğini açıkladı. Ziya Paşa’nın geleneği de iyi bildiğini vurgulayan Öztürk, paşanın yerli malzemelerle batılı düşünceleri ifade etmeye çalıştığına değindi. Öztürk, “Edebiyatçılar bir ufuk çizmiştir. Tanzimat’ın üç büyük şairinden birisi olan Ziya Paşa, yeni edebiyatın oluşmasına büyük katkıları olmuştur.” şeklinde konuştu.

Çukurova Üniversitesi Ramazanoğlu Konağı Kültür Merkezi Müdürü Yard. Doç. Dr. Gözde Ramazanoğlu ise Ziya Paşa’nın Adana Valiliği sırasında Ramazanoğlu Konağı’nın giriş katındaki salonu ‘kabul salonu’ olarak değerlendirdiğini hatırlattı.

Vali Yardımcısı Reşat Özdemir, Yüreğir Kaymakamı Abdullah Dölek, Kemal Serhadlı Polis Meslek Yüksek Okulu Müdürü Nuri Ateş, Vergi Dairesi Başkanı Serdar Aksoy, Vakıflar Bölge Müdürü Murat Saraçoğlu, Gençlik ve Spor İl Müdürü Fazlı Bayram Hadi'nin de katıldığı programda öğrenciler Ziya Paşa’nın şiirlerinden örnekler sundu.