Uluslararası sanat ve arkeoloji dünyasının hayranlığını toplayan ve MÖ 5 bin yıla tarihlenen "Yıldız Avcısı" adlı mermerden yapılma heykelcikler, ait olduğu Anadolu topraklarında sergileniyor. "Göremediklerinizi Göreceksiniz" adlı projeyle her ay farklı bir tarihi eseri ağırlayan İzmir Arkeoloji Müzesi'nin mayıs ayı konuğu, "Gök Gözlemcisi, Tepegöz veya İdol" olarak da bilinen Yıldız Avcısı isimli Kilya tipi heykelcikler oldu.
Şehirleşme öncesi köy topluluklarının el sanatlarında uzmanlaştığını kanıtlayan heykelcikler, yassı ve ince vücut, geniş baş ve narin silindirik boyun yapılarıyla dikkati çekiyor. Gökyüzüne yönelmiş bakışları, kabartmayla ifade bulan gözleri, kulakları ve burun yapılarıyla 7 bin yıl önce yaşayan insanların hayal gücünü yansıtan heykelcikler, müzenin özel hazine odasında ziyaret edilebilecek.
İzmir Arkeoloji Müzesi Müdürü Hünkar Keser, heykelciklerin çok yüksek nitelikli işçiliğe sahip olduğunu söyledi. Genel olarak Orta ve Geç Kalkolitik döneme tarihlendirilen idollerin üretiminde mermer dışında bazalt, gabro ve kumtaşının da tercih edildiği bilgisini veren Keser, heykelciklerin güneybatı ve kuzeybatı Anadolu'da ticaretinin yapılmış olabileceğini belirtti.
Keser, müzede sergilenen 7 eserin, 7 bin ve 5 bin 500 yıl öncesine tarihlendiğini, bazı parçaların Kemalpaşa, Ulucak Höyük kazısından çıkarıldığını aktardı. Heykelciklerin, şehircilik öncesi köy topluluklarının el sanatlarında uzmanlaştığını gösterdiğini vurgulayan Keser, "Yukarı yönelmiş bakışları nedeni ile Batılılar tarafından Gök Gözlemcisi, Stargazer, bizlerin ise Tepegöz olarak adlandırdığı bu figürler, bilim dünyasında Kilya tipi heykelcik ya da İdol olarak anılıyor. Bu adı ise ilk kez bulundukları Gelibolu Yarım Adası'ndaki Kilya yerleşiminden alırlar. Yazının henüz icat edilmediği zaman diliminden günümüze ulaştıkları için de kullanıldıkları dönemde hangi isimle anıldıkları, hep bilinmeyen olarak kalacaktır." diye konuştu. Hünkar Keser, heykelciklerin 15 Haziran'a kadar İzmir Arkeoloji Müzesi'nde ziyaret edilebileceğini söyledi.
Manisa'nın Akhisar ilçesine bağlı Kulaksızlar Mahallesi'nde, binlerce yıl öncesine ait bir atölyesi bulunan heykelciklerin tamamının Anadolu'da üretildiği biliniyor. Buna rağmen 2017 yılında New York'ta Christie's Müzayede Evi'nde Türkiye'den kaçırılan 5 bin yıllık kadın heykelciği Guennol Stargazer (Guennol Yıldız Avcısı) açık artırmaya çıkarılmış, yaklaşık 14,5 milyon dolara alıcı bulmuştu. Satış, müzayede evi dışında toplanan Türkler tarafından protesto edilmişti. Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı, eserin Türkiye'ye iade edilmesi için hukuki süreç başlatmıştı.
(AA)
