Anavarza Antik Kenti'nde arkeologları heyecanlandıran izler bulundu

YUSUF KOYUN - Adana'nın Kozan ilçesinde yaklaşık 2 bin yıllık olduğu düşünülen Anavarza Antik Kenti'nde tamamlanan 2020 kazılarında daha eski dönemlere ait izlere rastlanması, arkeologları heyecanlandırdı.

Helenistik, Roma, Bizans, Sasani ve Osmanlı dönemlerine ait kültür izlerini taşıyan, UNESCO Dünya Miras Geçici Listesi'nde yer alan Anavarza Antik Kenti'ndeki 2020 yılı kazıları tamamlandı.

Tarihte "Yenilmez Şehir" adıyla tanınan, sütunlu caddesinin yanı sıra görkemli taç kapısı ve surlarıyla dikkati çeken, 2 bin yıllık geçmişi olduğu düşünülen Anavarza Antik Kenti'nde bu yılki kazılarda bulunan taş balta öne çıktı. Kalkolitik Dönem'e ait olduğu belirlenen taş baltanın, dinsel törenler ve ritüellerde kullanıldığının değerlendirildiği belirtildi.

Kazı başkanı ve Çukurova Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Dr. Öğretim Üyesi Fatih Gülşen, AA muhabirine, 2013 yılında "zafer takı" olarak adlandırılan kapıda küçük bir ekiple başlanan kazı çalışmalarına 2020 itibarıyla yaklaşık 100 kişilik bir bilim ekibiyle devam edildiğini söyledi.

"Zafer takı", sütunlu cadde, kilise, hamam ve amfi tiyatroda kazı yapıldığını ifade eden Gülşen, depo, belgeleme, restorasyon ve konservasyon çalışmalarının da sürdüğünü anlattı.

Gülşen, karma bir ekiple çalıştıklarını aktararak, çekirdek kadroda Çukurova Üniversitesi ve Adana Arkeoloji Müzesi personelinin bulunduğunu bildirdi.

Kazılarda sevindirici sonuçlara ulaştıklarını, Anavarza Antik Kenti'nin birçok yönüyle öne çıktığını anlatan Gülşen, "Sadece zafer takı değil, kapıdan içeriye girdiğimiz zaman 34 metre genişlikte ve 2 bin 700 metre uzunluktaki sütunlu cadde yine Anadolu'da bugüne kadar bilebildiğimiz en anıtsal antik sütunlu cadde konumundadır." ifadesini kullandı.

Gülşen, sütunlu caddenin her iki kenarında bulunan dükkanların da sonraki yıllarda açılmasıyla ilk 250 metrelik bölümün restorasyon ve konservasyon çalışmalarına başlanacağını dile getirdi.

Kazı alanındaki amfi tiyatronun önemine dikkati çeken Gülşen, "Anadolu'da üç örneği bulunan amfi tiyatrodan Anavarza Amfi Tiyatrosu şu an itibarıyla günümüze en sağlam kalmış, kazı ve restorasyon çalışmalarının da tamamlanmasıyla Anadolu'da tamamıyla ortaya çıkartılabilecek ve ayağa kaldırılabilecek bir amfi tiyatro olacak." diye konuştu.

- Anavarza'nın geçmişinin milattan önce 5000'li yıllara uzandığı tahmin ediliyor

Bugüne kadarki yerli ve yabancı tüm yayınlarda kentin kuruluş tarihinin milattan önce 19 olarak kabul edildiğini anımsatan Gülşen, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Bu seneki arkeolojik kazılarda çok önemli buluntulara rastlanmıştır. Kazı çalışmalarımızda taş balta bulduk. Neolitik Dönem'den Orta Çağ'a kadar taş baltaların kullanıldığını biliyoruz ama Anavarza'da çıkan taş baltanın etrafında obsidyenlerin, çakmak taşı gibi çok daha erken malzemenin de beraber çıkmış olmasından dolayı çok çok büyük ihtimalle Anavarza Antik Kenti'nin milattan önce belki de 5000'li yıllara kadar uzandığı tahmin edilmekte. Bu, kentin yaklaşık olarak 7000 yaşında olduğunu bize gösteriyor. Bu yılın en önemli bilimsel buluntusunun bu olduğunu söyleyebiliriz. Sadece Anavarza'nın yaşı 5000 yıl geriye gitmiş olmuyor, aynı zamanda tüm Çukurova'da Kilikya bölgesinin en erken tarihli yerleşim yerlerinden biri de ortaya çıkarılmış oluyor."

Dr. Öğretim Üyesi Fatih Gülşen, "Bu çalışmaların yapılabilmesi ve yürütülebilmesinde katkı ve desteklerinden dolayı Cumhurbaşkanlığı makamına, Kültür ve Turizm Bakanlığımıza, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğüne, Türk Tarih Kurumu Başkanlığına, Adana Valiliğine, Çukurova Üniversitesi Rektörlüğüne, Adana İl Kültür ve Turizm Müdürlüğüne, Adana Müze Müdürlüğüne, Rölöve ve Anıtlar Müdürlüğüne teşekkür ederim." ifadelerini kullandı.

Gülşen, yeni yılda "zafer takı"nda ve sütunlu caddedeki çalışmaların yanı sıra hamam, amfi tiyatro ve kilise gibi alanlarda da kazıların süreceğini sözlerine ekledi.