Anemi zihni de etkiliyor
KOCAELİ (İHA) - Kocaeli'nin Gebze İlçesi'nde bulunan Anadolu Sağlık Merkezi'nin (ASM) stratejik ortağı Johns Hopkins Üniversitesi araştırmacıları, halk arasında kansızlık olarak bilinen aneminin insan zihni üzerinde de etkisi olabileceğini belirledi.
Orta yaşın üzerindekiler için, aneminin en bariz özelliği olan oksijen taşıyan kırmızı kan hücrelerinin kaybı, uzun süredir halsizlik, kaslarda zayıflık ve fiziksel rahatsızlıklar ile ilişkilendirilmekteydi. Şimdi ASM'nin stratejik ortağı Johns Hopkins Üniversitesi araştırmacıları, anemi ile düşünme bozukluğu arasında bir ilişki olduğunu tespit etti. Johns Hopkins Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde yardımcı doçent olarak görev yapan Dr. Paulo Chaves, yaptıkları çalışmanın, hafif aneminin orta yaşın üstündeki fertlerde görülen ve yürütücü fonksiyon bozukluğu adı verilen durum için, bağımsız bir risk faktörü oluşturabileceği fikrini desteklemekte olduğunu belirterek, "Bu iddia diğer çalışmalarla da doğrulanırsa, söz konusu hastalarda aneminin tedavi edilmesi, bu tür bilişsel kaybın engellenebilmesi için bir şans doğacağı anlamına gelebilir. Johns Hopkins araştırmacıları, bu tür bir etkiyi aramaya başladı. Çünkü, önceki çalışmalar beynin yürütücü fonksiyon adı verilen işlevindeki, problem çözme, planlama, tehlikelerin değerlendirilmesi, önemli aktivitelerin takip edilmesi, yaşa bağlı kayıpların, ferdin öz yeterliğinde gerilemeye neden olduğunu göstermişti. Genellikle, hafıza kaybı öncesinde meydana gelen yürütücü fonksiyon bozukluğu, alışveriş, yemek yapmak, ilaç almak, fatura ödemek, yürümek, vb. gibi pratiklerle gerçekleştirilen, günlük aktiviteleri sürdürme becerisini yitirme sürecinin erken bir evresinde ortaya çıkabilir" dedi.
Yaşları 70 ila 80 arasında değişen kadın ve erkekler üzerinde, yürütücü fonksiyonu değerlendirmede yaygın olarak kullanılan, üç psikolojik test de gerçekleştiren Chaves, "Deneklerin yaklaşık yüzde 10'unda hafif şiddette anemi vardı. Bu üç testin hepsinden, en kötü sonuçları alanların, yaklaşık yüzde 15'inde anemi görülürken, bu oran en iyi sonuçları alanlar arasında sadece yüzde 3'tü. Kan hemoglobin değerleri normal olanlarla karşılaştırıldıklarında ve yaş, eğitim ve mevcut hastalıklar gibi zihni etkileyen diğer faktörlerin etkisi de dikkate alındığında, anemi hastası olanların yürütücü fonksiyon testlerinde en kötü sonuçları alma olasılığı 4 ya da 5 kat daha güçlüydü" diye konuştu.
Chaves, "Bu ilk sonuçlar, aneminin yürütücü fonksiyonda bozukluğa yol açtığı ya da anemi tedavisinin yürütücü fonksiyonda kesinlikle bir iyileşme sağlayacağı anlamına gelmemektedir. Bununla birlikte, söz konusu sonuçlar, sürdürülen araştırma için, bir yol haritası vazifesi görecek kadar kuvvetlidir" şeklinde konuştu.
Aneminin, düşünmeyi nasıl etkileyebileceği konusu hala sonuçlandırılmayı bekliyor. Bu, beyne giden oksijeni kronik olarak azaltmasından kaynaklanıyor olabilir. Diğer bir görüşe göre ise, anemiyle birlikte görülen halsizlik, hareketsizliğe ve egzersiz/zindeliğin prefrontal kortekse sağladığı faydalarının yitirilmesine sebep oluyor.
