Ani ölüm nedeni: Kalp krizi önlenebilir mi?

Amerika Birleşik Devletlerinde her yıl 400.000 kişi beklenmedik bir şekilde ani olarak kaybedilmektedir.Ülkemiz nüfusuna oranlarsak bu rakamın Türkiye için 100.000 civarında olduğu söylenebilir.

Memorial Hastanesi Kardiyoloji Bölümü uzmanları ani ölümlerin büyük çoğunun altında yatan neden olan kalp hastalıkları ile ilgili şunları söyledi: 'Çoğu kez ölüm sebebi olarak nitelendirilen "kalp krizi" tanımlaması kısmen doğrudur. Kalbi besleyen damarlarda (koroner damarlar) meydana gelen ani tıkanma yani kalp krizi, gerçekten de ani ölümle sonuçlanan kalp hastalıkları içinde %75-80 oranı ile başı çeker.

Kalp hastalığı nedeniyle ani kaybedilen her dört kişiden birisinde ise sebep koroner kalp hastalığı, kalp krizi değil diğer kalp hastalıklarıdır. Bu grup içinde özellikle genç nüfus yer alır. Kalp yapısında bozuklukla gelişen kalp hastalıkları, yani kalp kapak hastalıkları, kalp kası hastalıkları, kalbin infeksiyöz ve iltihabi hastalıkları ani kalple ilgili ölümlerin %10-15'ini oluşturur.

Aslında tüm bu istatistikler ani kalp ölümlerinin önüne geçmek için yapılması gerekenlerin anahtarıdır. Kalple ilgili ölümlerin büyük kısmını oluşturan koroner kalp hastalığı, aynı zamanda tüm dünyada ölümlerin en önde gelen sebebidir. Koroner kalp hastalığının önlenmesi, bu arada bu rahatsızlıktan kaynaklanan ölümlerin önüne geçilmesi, hastalığın oluşumuna zemin hazırlayan risk faktörlerinin ortadan kaldırılmasına bağlıdır. Kalp damarlarında daralma ve tıkanmaya yol açan bir çok neden arasında en önemlileri;

Sigara alışkanlığı,

Kan basıncının yüksekliği yani hipertansiyon,

Şeker hastalığı,

Kan yağlarındaki (kolesterol) dengesizlik ve yükselmeler,

Kan akrabalarında özellikle erken yaşlarda ortaya çıkan koroner damar hastalığı öyküsünün olmasıdır.

Ailesinde koroner kalp hastalığı , özellikle ani ve genç yaşta ölümler bulunan kişilerin sigara içmeye başlamamaları, içiyorlarsa bırakmaları ayrı bir önem taşır. Ailesinde bu tipte bir kayıp olan kişilerin kan basınçlarını takip etmeleri, yükselmesi durumunda gerekli tedavi için kalp hastalıkları uzmanına başvurmaları yerinde bir hareket olur.Ayrıca bu kişilerin koroner kalp hastalığında rol oynayan şeker hastalığı, kolesterol yüksekliği gibi diğer faktörlerin varlığının araştırılması için başvuracakları adres yine kardiyoloji, yani kalp hastalıkları merkezleridir.

Kırk yaşın yukarısında yer alan kişilerde belli aralıklarla bu risk faktörü taramasının yenilenmesi, ayrıca stres testleri ile "girişim" gerektirecek boyutta kalp hastalığı olup olmadığının kontrolü fazla zaman almayacak ve hastalığın tedavisine kıyasla çok daha ekonomik olarak gerçekleştirilebilecek önlemlerdir.

Ailesinde ani ölüm öyküsü olmasa bile fiziksel aktiviteleri fazla olan kişilerin, başta sporcular, askerler gibi, ayrıca sağlıkları başka insanların yaşamını etkileyebilen kişilerin, üst düzey devlet adamları, cerrahlar, pilotlar, toplu taşıma vasıtalarını kullanan kişilerin bu tipte tetkiklerinin daha başta yapılması ve düzenli kalp kontrollerinden geçirilmeleri mutlaka gereken bir uygulamadır.