Anlaşmalı boşanma davası Türk Medeni Kanunu' nun 166. maddesinin 3. fıkrasında evlilik birliğinin temelinden sarsılması nedeniyle boşanma davasının bir türü olarak düzenlenmiştir.
Anlaşmalı boşanma davası açılabilmesi için Türk Medeni Kanunu' nda belirtilmiş olan şartların varlığı aranmaktadır. Bu şartlar;
• Anlaşmalı boşanma istemiyle dava açılabilmesi için tarafların evlilikleri en az 1 yıl sürmüş olmalıdır.
• Anlaşmalı boşanmak isteyen taraflar evlilik birliğini sona erdirmek için her konuda mutabık kalmalıdır. Diğer bir deyişle, taraflar mal paylaşımı ve çocuğun velayeti hususları konusunda ortak karara varmış olmalıdır. Ortak karara bağlanmış olan hususların açık bir biçimde protokole bağlanmış olmasının mahkeme nezdinde fayda sağlayacağı unutulmamalıdır.
• Anlaşmalı boşanma davası taraflarının duruşma gününde mahkeme huzurunda hazır bulunması şarttır. Zira hâkim protokolde mutabık kalan tarafların iradelerini duruşma esnasında da beyan etmelerini isteyecektir. Taraflardan birinin dahi duruşma gün ve saatinde mahkemede hazır bulunmaması durumunda anlaşmalı boşanma davası karara bağlanamayacaktır.
• Anlaşmalı olarak boşanmak isteyen tarafların mutabık kaldığı hususları mahkemeye iletmesi bazı durumlarda yeterli olmayabilir. Çocuğun velayetinin söz konusu olduğu hususlarda hâkim, tarafların ve çocuğun menfaatini göz önüne alarak protokol üzerinde gerekli gördüğü hususları değiştirebilir. Bu değişikliklerin taraflarca kabulü halinde boşanmaya hükmolunur.
Yukarıda belirtilmiş olan şartların tamamının varlığı halinde tarafların anlaşmalı boşanma istemlerinin kabulü gerekmektedir. Bu nedenle hâkim başkaca bir delil aramaksızın evlilik birliğinin temelinden sarsıldığı gerekçesi ile tarafların boşanmalarına karar verir.
Anlaşmalı boşanma davasında süre
Anlaşmalı boşanma davası çekişmeli boşanma davasına kıyasla daha kısa sürede sonuçlanır. Tarafların usuli işlemler bakımından hazır olmaları durumunda anlaşmalı boşanma davası tek celsede karara bağlanacaktır.
Uygulamada genellikle dava açıldıktan sonra mahkemenin iş yoğunluğuna göre 1-2 ay sonrasına duruşma günü verilmektedir. Davanın bir avukat vasıtasıyla açılması ve takip edilmesi halinde mahkemenin iş yüküne göre 1-2 haftada sonuçlanması da mümkün olabilmektedir.
Anlaşmalı boşanma davasında boşanma kararının kesinleşmesi
Tarafların boşanmalarına mahkemece hükmolunduktan sonra gerekçeli kararın mahkemece yazılarak taraflara tebliği ile birlikte 15 günlük temyiz süreci başlayacaktır. Bu sürenin başlangıcında tarafların karşılıklı olarak temyiz hakkından feragat etmesi kararın kesinleşme sürecini hızlandıracaktır.
Anlaşmalı boşanma davasında boşanma kararının nüfus kütüklerine işlenmesi
Kesinleşen boşanma kararı, mahkeme kalemince kararı vermiş olan mahkemenin bulunduğu yer nüfus müdürlüğüne gönderilir ve tarafların nüfus kütüklerine işletilir. Böylelikle taraflar yeni nüfus cüzdanlarını alabilecektir.
Anlaşmalı boşanma davasında görevli ve yetkili mahkeme
Boşanma davalarına bakmakla görevli olan mahkeme ''Aile Mahkemesi'' dir. Aile mahkemesinin bulunmadığı yargı çevresinde dava ''Asliye Hukuk Mahkemeleri'' nde ''Aile Mahkemesi'' sıfatıyla görülecektir.
Anlaşmalı boşanma davasında yetki kesin yetki niteliğinde değildir. Zira anlaşmalı boşanma davasında tarafların iradesi her anlamda ortak ve aynı doğrultuda olduğundan ve yetki itirazın bulunulması davanın mahiyeti ile örtüşmeyeceğinden kanaatimizce her yerde açılabilir.
Av. Tuğsan YILMAZ