Anlatım teknikleri nedir? Örnek anlatım teknikleri nelerdir?

Bireyler çeşitli nedenlere bağlı olarak konuşma yapmak ya da geniş kitlelere hitap edecek yazılar yazmak durumunda kalabilir. Hitabetleriyle birlikte konuşma yapacakları metnin oluşturulmasında kendilerini doğru ve net bir biçimde ifade etmeleri önemlidir. Bunun için de doğru teknikler kullanılmalı ve farklı anlatım tekniklerine hakim olunmalıdır.

Anlatım biçimleri nelerdir?

Metin oluştururken kullanılan beli başlı anlatım teknikleri bulunur. Bunlar şu şekildedir:

• Betimleyici anlatım
• Öyküleyici anlatım
• Açıklayıcı anlatım
• Tartışmacı anlatım

Betimleyici anlatım, aktarılan durumların ya da olayların okuyucunun veya konuşma hazırlanıyorsa dinleyicinin zihninde net olarak canlanacak biçimde anlatılmasına dayanır. Bir resim yapmaya benzer şekilde yapılan tüm gözlemlerin sonucunda elde edilen tüm bilgiler ve bulgular mümkün olduğu kadar detaylı ve tüm ayrıntıları ile anlatılmalı ve anlatılan her şeyin dinleyicinin ya da okurun gözünde canlandırması sağlanmalıdır.

Öyküleyici olan anlatım türünde gerçek bir durum ya da olay, hikâye hâline getirilerek anlatılır ve yazılır. Betimleyici anlatım biçimi ile çok sık karıştırılsa da belli başlı özellikleri ile ondan ayrılır. En bilinen ve net ayrımı ise betimlemenin fotoğrafa, öykülemenin ise bir kısa filme benzetilmesi ile yapılır.

Açıklayıcı anlatım türünde amaç sadece bilgi vermektir. Metinler bu anlatım biçimi kullanılarak oluşturulduğunda, amaç okuyan kişi ya da kişileri seçilen bir konu; durum ya da kavram ile ilgili bilgilendirmek olur. Bu sebeple de bu anlatım türü kullanılarak oluşturulan yazılarda dil çok sadece ve anlaşılırdır.

Bir diğer anlatım tekniği olan tartışmacı anlatımda asıl hedef okuyucuyu ya da oluşturulan konuşma metni ile dinleyiciyi ikna etmek hedeflenir. Yazar kendi düşüncesini ve fikrini savunurken karşıt olan görüşleri çürütmeyi amaçlar. Bu tür yazılarda yazar karşısında biri varmış ve onunla tartışma yaşıyormuş gibi hissettiren bir dil kullanır.

Anlatım teknikleri nedir? Örnek anlatım teknikleri nelerdir?

Romanda ve hikâye türünde en çok kullanılan anlatım tekniklerinden bazıları şunlardır:

• Anlatma: Olaylar anlatıcı tarafından direkt olarak aktarılır. O ne anlatıyorsa okur da o kadarını bilir. Her şey sadece anlatıcının gözündendir.
• Gösterme: Anlatıcı olmayan bir tekniktir. Ne olduysa aynen aktarılır. Olayın gerçekliği esastır.
• İç çözümleme: Duygu ve düşünceler anlatıcının bakış açısından anlatılır.
• İç konuşma: Olaydaki karakterler kendi kendine konuşuyormuş gibi yazılır. Çoğu zaman da anlatı ilk ağızdan yapılır.
• Diyalog: Tüm olaylar karşılıklı diyalog verilerek aktarılır.
• Bilinç akışı: Anlatıcı kullanılmaz. Olayın ana karakteri ve okuyucu baş başa bırakılır. Duygu ve düşünce akışı sıralı olarak verilmez.
• Özetleme: Bu teknikte asıl olayı destekleyen yan olaylar ve hikâyeler vardır ve bunlar sadece yazar tarafından bilinmesi gerek görüldüğü kadarıyla kısa olarak ve detaylara değinilmeden okuyucuya aktarılır.
• Tasvir: Bir diğer adı ile betimleme olarak da bilinen tasvir etme tekniği, aynı zamanda bir anlatım biçimidir. Romantik akım ile birlikte gelişmiş olan tasvir etme tekniği, aktarılan olaya ve duruma dair her şeyi psikolojik ve fizyolojik yanlarıyla aktarmayı gerektirir.
• Geriye dönüşler kullanma: Birçok alanda en sık kullanılan tekniktir. Arada geriye dönerek durum ile ilgili geçmiş olayları ve durumları anlatmayı içerir.