Annan: Afrika'yı soyuyorlar

Eski Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Kofi Annan, vergi kaçakçılığı, gizli madencilik anlaşmaları ve para transferlerinin Afrika'yı elindeki kaynakların faydalarından mahrum bıraktığını söyledi.

Annan'ın başkanlık yaptığı Afrika İlerleme Raporu Paneli'nin hazırladığı rapora göre, şirketlerin kazançlarını daha düşük vergi bölgelerine kaydırmaları Afrika'ya yılda 38 milyar dolara mâl oluyor.

Kofi Annan, BBC'ye yaptığı açıklamada, "Afrika, bağışçılardan aldığı paranın iki katını bu yasal boşluklar nedeniyle kaybediyor. Bu yoksulların elinden ekmeğini almakla aynı şey" dedi.

Her yıl Mayıs ayında yayımlanan Afrika İlerleme Raporu, aralarında eski Nijerya Devlet Başkanı Olusegun Obasanjo ve eski Güney Afrika Devlet Başkanı Nelson Mandela'nın karısı Gracha Machel'in de bulunduğu on kişilik bir heyet tarafından hazırlanıyor.

Gizli pazarlıklar

Afrika ülkelerinde yönetim biçimlerinin ve sistemlerin geliştirilmesi gerektiğini belirten Kofi Annan, dünyanın varlıklı ülkelerinin de şeffaflık ve vergilendirme konusunda yeni küresel kurallar hazırlaması gerektiğini savundu.

Panel'in son raporunda Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde 2010-2012 yılları arasında yapılan beş anlaşma örnek olarak gösterildi. Bu örneklerde, madencilik ihalelerinin hepsinin normal fiyatın altında kaldığı ve 'şeffaf olmayan gizli pazarlıklarla' yapıldığı vurgulanıyor.

Raporda bu ihalelerin Demokratik Kongo Cumhuriyeti'ne 1,3 milyar dolar gelir kaybettirdiği, bu miktarın ülkenin sağlık ve eğitim bütçesinin iki katına denk geldiği belirtiliyor.

Demokratik Kongo Cumhuriyeti Madencilik Bakanı Martin Kabwelulu ise raporun bulgularını reddediyor. Kabwelulu ülkesinin hiçbir şey kaybetmediğini, ihalelerin tam bir şeffaflık içinde yapıldığını savunuyor.

Vergi reformu

Afrika İlerleme Raporu Paneli tarafından hazırlanan rapor, zengin yeraltı kaynaklarına sahip ülkelerin, emtia fiyatlarının düşük olduğu dönemlerde yabancı yatırımcıları çekmek için tasarlanan vergi sistemlerini bir an önce gözden geçirmeleri gerektiğini belirtiyor.

Vergi sistemleri konusunda Zambiya’yı örnek olarak gösteren rapor, 2005-2009 yılları arasında 500 bin madencinin, büyük çok uluslu madencilik şirketlerinden daha yüksek oranda vergi ödediklerini ortaya koyuyor.

"Yolsuzluk, para nakilleri, vergi kaçakçılığı, hakkı olan geliri Afrika'nın elinde alıyor" diyen Kofi Annan, şeffaflığın 'büyük bir güç' olduğunu belirtiyor ve Afrikalı liderlere 'hesap verme sorumluluğunu' politikalarının merkezine koyma çağrısında bulunuyor.

Annan, Afrika hükümetlerinin, yerel şirketlerin de madencilik anlaşmalarına dâhil edilmesi konusunda ısrarcı olması gerektiğini, bunun istihdam sağlamada önemli bir etken olacağını söyledi.