"Annan'ın girişimine destek vereceğiz"
SOÇİ (İHA) - Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ı Soçi'deki yazlık sarayında ağırladı. 2 gün süren çalışmaların ardından bir açıklama yapan Rusya Devlet Başkanı Putin ve Başbakan Erdoğan, ele aldıkları konulara ilişkin bilgi verdi.
Turizmde ve ihracatta iki ülkenin büyük ortak olduğunu dile getiren Putin, birkaç yıl içinde ticaret hacmini 25 milyar dolara çıkarmayı hedeflediklerini bildirdi. Vladimir Putin, "Türkiye'de yeraltı doğalgaz depolama alanları yapmak, doğalgaz dağıtım işlerine girmek, Rus doğalgazını Türkiye üzerinden Güney Avrupa ve 3. ülkelere ihraç etmek, ortaklaşa mekanik ve uzay teknoloji alanında araştırmalar yapmak istiyoruz" dedi. Putin ayrıca, "Kıbrıs sorununun çözümü için adanın güney ve kuzeyiyle ilişki kurarak Annan'ın girişimine destek vereceğiz" açıklamasında bulundu. Başbakan Erdoğan da, Rusya'nın Dünya Ticaret Örgütü'ne üye olmak için girişimde bulunduğunu belirterek, Türkiye'nin destek vereceğini bildirdi. Erdoğan, "Bunun gerçekleşmesi halinde ekonomik ilişkilerimiz daha gelişecek" diye konuştu. Erdoğan, "Putin'in Karabağ sorununun çözümü yönündeki düşünceleri bizi memnun etti" dedi.
Rusya Devlet Başkanı Putin, Başbakan Erdoğan ile son 7 ayda 4 kez biraraya geldiklerini, bu durumun iki ülke arasındaki ilişkilerin ne kadar hızlı geliştiğinin bir işareti olduğunu belirtti. Öncelikle Aralık 2004 yılında Ankara'da imzalanan ortak deklarasyonun hayata geçirilmesinde görüş alışverişinde bulunduklarının altını çizen Putin, nelerin yapılıp yapılmadığı konusunu ele aldıklarını bildirdi. Kültürel, ekonomik ve insani ilişkilerin gelişimini daha sağlam zemine oturtma konusunda hemfikir olduklarını ifade eden Putin, turizmde ve ihracatta büyük ortak olduklarını kaydetti. Geçen yıl ticaret hacminin yüzde 60 artarak 11 milyar dolara çıktığını hatırlatan Rusya Devlet Başkanı, önümüzdeki birkaç yıl içinde ortak hedeflerinin ticaret hacmini 25 milyar dolara çıkarmak olduğunu bildirdi. Putin, "Elimizde bunun için her türlü imkan ve irade mevcut" dedi.
Enerjiyle ilgili ortak görüşmelerin devam edeceğini aktaran Putin, doğalgaz konusunda Türkiye'ye bulundukları taahhütleri yerine getireceklerini vurguladı. Putin, "Mavi Akım dahil olmak üzere ileriye dönük her türlü enerji projelerimizi görüştük. Mavi Akım'ı 17 milyar metreküpe ulaştıracak, bunu başaracağız. Yeni doğalgaz ve Türkiye'de çeşitli istikametlerde petrol boru hatlarını yapmak için görüşmelerde bulunduk. Hem Rusya hem Türkiye tarafında enerji alanında ortak yatırımlar ve teknolojik araştırmalar konusunda işbirliği yapacağız. Türk işadamlarının Rusya'ya yatırım hacmi 1.5 milyar dolar. Rus işadamlarının da Türkiye'deki yatırım hacmi 300 milyon dolar. Rus yatırımcıların sayısını artırmak istiyoruz. Bunu başbakan ile görüştük. Türkiye'nin, Rus yatırımcılar için uygun koşulları sağlaması her iki ülkenin menfaati açısından gereklidir kanaatindeyiz" diye konuştu.
Karadeniz ve Kafkasya'daki güvenlik meselelerini ve bölgedeki güven ve istikrarı görüşmelerde ele aldıklarını ifade eden Putin, "Kıbrıs meselesine gereken önemi verdik. Rusya olarak Kıbrıs konusunda BM Genel Sekreteri Kofi Annan'ın adil ve çözüme yönelik çabalarına destek vermeye devam edeceğiz" dedi. Putin ayrıca, Başbakan Erdoğan'ın Irak ile ilgili düşüncelerini dinlediğini ve memnun kaldığını da sözlerine ekledi.
"TÜRKİYE İLE RUSYA İÇİN GELECEK ÇOK DAHA İYİ OLACAK"
Başbakan Erdoğan da yaptığı açıklamada, iki günlük ziyaret sırasında gördüğü ilgiden duyduğu memnuniyeti dile getirdi. Ekonomik, siyasi ve kültürel alanda her iki ülke ilişkilerini geliştirme çabasında olduklarını vurgulayan Erdoğan, biraraya gelişlerin her iki ülkenin geleceği açısından son derece önemli olduğunu ifade etti. Erdoğan, küresel barışın sağlanması ve refahın paylaşılması konusunda Putin ile görüşlerinin aynı doğrultuda olduğunun altını çizerek, "Çocuk, kadın, sivillere yönelen küresel teröre karşı ortak tavrımızı teyit ettik" mesajını verdi.
Türkiye'nin 2004'te gerçekleştirdiği ticaret hacmindeki sıçramayı 2005'te de sürdüreceğini açıklayan Erdoğan, yaş meyve ve sebze ihracatıyla ilgili yaşanan sorunu Putin'e ilettiklerini ve yakın ilgisi nedeniyle sorunun çözüldüğünü anımsattı. Erdoğan, hassasiyetinden dolayı da Putin'e teşekkür etti. "Ticaret hacminde 25 milyar dolar hedefine doğru gidiyoruz" diyen Erdoğan, bu konuda her iki tarafta da gerekli iradenin hakim olduğunu vurguladı. Turizm ve kültürel konularda da önemli görüşmeler yaptıklarına işaret eden Başbakan Erdoğan, Rusya'da "Türk Yılı", Türkiye'de de "Rus Yılı" ilanı edildiğini vurguladı.
Başbakan Erdoğan, enerji, petrol ve doğalgaz konusunu geniş bir zeminde masaya yatırdıklarını da bildirdi. Putin ile Mavi Akım Projesi'ni değerlendirdiklerini belirten Erdoğan, bu konuda her iki tarafın ilgili bakanlıklarının karşılıklı çalışmaları sürdüreceğini dile getirdi. Erdoğan, "Karadeniz ekonomik işbirliğini daha nasıl etkin hale getirebiliriz, bu konuyu görüştüm. Rusya ve Türkiye'ye bu konuda önemli roller düşüyor. Bölge barışına nasıl katkı sağlayabiliriz, bunu tartıştık" diye konuştu.
Görüşmelerde Irak ve İran konusunu da ele aldıklarını kaydeden Erdoğan, Kıbrıs'ın da gündeme geldiğini söyledi. Putin'in Kıbrıs konusundaki düşüncelerinin kendilerini memnun ettiğini dile getiren Erdoğan, Yukarı Karabağ konusunu da gündeme aldıklarını belirterek, "Ssayın başkanın bu işin artık çözülmesi gerektiği konusundaki inancı bizi memnun etti. Bu konuda oluşturulan Minsk üçlüsü çözüme ciddi katkılar sağlayacak. Biz düşmanlıkların değil, dostlukların egemen olduğu bir dünya istiyoruz. Bu konuda Rusya ile aramızda ortak bir irade var. Her iki ülkenin işadamlarının karşılıklı yatırımlar yapmaları, bu yatırımların giderek artması, her iki ülkenin ilişkilerini de giderek geliştirecektir. Türkiye ve Rusya için gelecek çok daha iyi olacaktır" şeklinde konuştu.
"RUS FİRMALAR, TÜRKİYE'DEKİ ÖZELLEŞTİRMEYE KATILMAK İSTİYOR"
Putin ve Erdoğan daha sonra gazetecilerin sorularını cevaplandırdı. Bir Rus gazetecinin, "25 milyar dolar hedefini yakalamak için somut hangi yatırımları yapacaksınız? Siyasi atmosfer bunun için uygun mu? Ünlü bir Rus işadamını Soçi'de gördük. Bu işadamı Erdoğan ile görüşmek için mi geldi?" yönündeki sorusu üzerine Putin, şunları söyledi:
"Uygun siyasi iklim olmasaydı Türk müteahhitleri Rusya'da 112 milyon dolar yatırım yapar mıydı? Rus turistler Türkiye'ye gider miydi? Demek ki uygun siyasi iklim ve şartlar mevcuttur. Bu uygun iklim ve siyasi şartların daha da gelişmesi için çalışıyoruz. 25 milyar dolar hedefi için karşılıklı yatırımlar yapacağız. Birincisi enerji alanındaki yatırımlar. Enerji alanındaki yatırımlar sıradan değil, ortak yatırımlar olacak. Türkiye'de yeraltı doğalgaz depolama alanları yapmak, doğalgaz dağıtım işlerine girmek istiyoruz. Rus doğalgazını Türkiye üzerinden Güney Avrupa'ya ve 3. ülkelere ihraç etmek istiyoruz. Türkiye ile birlikte elektrik üretimi yapıp, Türkiye üzerinden 3.ülkelere mesela Irak'a elektrik ihraç etmek istiyoruz. Birlikte mekanik, uzay teknoloji alanında araştırmalar yapmak istiyoruz. Rus işadamlarının 300 milyon dolar olan yatırım payını artırmak istiyoruz. Mesela dün burada gördük dediğiniz Alfa grubunun sahibi, şartlar uygun olursa Türkiye'de 3 milyar doların üzerinde bir yatırım yapmaya hazırlanıyor. Burada görmenizin sebebi bu çapta bir yatırım yapmak isteyen bir yatırımcı bizlerden siyasi destek ve siyasi garanti istedi, bu da normaldir. Ayrıca demir çelikte işadamlarımız Türkiye'de özelleştirmeye katılmak istiyorlar. Daha önceki enerji özelleştirmelerinde sorun yaşandı. Bu sorunun aşılacağına inanıyoruz. Askeri alandaki birlikte yaptığımız yatırımlar neredeyse sıfır. Tekrar edilen helikopter ihalelerine Rus firmaların da ihaleye katılımının sağlandığının başbakan tarafından söylenmesi beni sevindirdi."
"ANNAN'IN KIBRIS SORUNU YÖNÜNDEKİ ÇABALARI DOĞRU VE İSABETLİDİR"
Aynı yöndeki soruyu cevaplandıran Başbakan Erdoğan ise, ticaretin kendiliğinden gelişmediğini, siyasi iklim ve siyasi iradenin, güven ve istikrarın gerekli olduğunu belirtti. Bunların da tek başına yeterli olamayacağına işaret eden Erdoğan, arz ve talebin oluşturulması gerektiğinin altını çizdi. İki ülkenin dayanışma içinde olduğunu kaydeden Başbakan Erdoğan, bu dayanışmanın uzun soluklu olacağını söyledi. Bu dayanışma sayesinde bir pazarın oluşacağını anlatan Erdoğan, girişimcilerin cesaretinin arttığını dile getirdi. Her iki ülkede güven ve istikrarın görülmesiyle birlikte yatırımcıların cesaretlerinin daha da arttığını ifade eden Erdoğan, "Biz iki lider, ülkelerimizin menfaatlerini, girişim gücüyle şahsi çıkarlarını düşünürüz. Güven ve istikrar olmazsa yatırımcı başka ülkeye gider. Gerek doğalgaz alanındaki yatırımlar, gelişmeler, petrol ve depolama çalışmalarımız, gerekse Telekom, enerji, demir-çelik ve savunma sanayi konularında yapılacak yatırımlarla bu hedef tutturulacaktır. Rus firmalarının da savunma ihalelerine katılması girişimi Savunma Sanayi Müsteşarlığı tarafından sağlanmıştır" dedi.
Putin bir gazetecinin, "KKTC'ye yönelik izolasyonun kaldırılması noktasında ne düşünüyorsunuz? Annan'ın çabalarını desteklediğiniz yönündeki demeciniz vetonun kaldırılması anlamına mı geliyor?" yönündeki sorusuna, "Annan'ın Kıbrıs sorunu yönündeki çabaları doğru ve isabetlidir. Adadaki gelişmeleri hepimiz biliyoruz. Adanın kuzey bölgesindeki izolasyonun kaldırılması ve iki kesim arasındaki mübadelenin sağlanmasıdır. Rusya olarak hem adanın kuzeyi hem de güneyiyle ilişki kurarak BM Genel Sekreteri Kofi Annan'ın çabalarını destekleyerek sorunun çözümüne katkı sağlayacağız" karşılığını verdi.
Başbakan Erdoğan ise, Rusya'nın Dünya Ticaret Örgütü'ne üye olmak için girişimde bulunduğunu belirterek, Türkiye'nin buna destek vereceğini bildirdi. Erdoğan, "Bunun gerçekleşmesi halinde ekonomik ilişkilerimiz daha gelişecek. Desteğimiz bu konuda da devam edecek" diye konuştu.
Erdoğan, Mavi Akım'da fiyatın düşürülüp düşürülmediği yönündeki bir soru üzerine de, şu anda Mavi Akım'da kapasitede bir boşluk olduğunu, bunu doldurmak için Ankara'ya gelen doğalgazı güneye kadar indireceklerini söyledi. Erdoğan bununla ilgili kuruluşların çalıştığını da sözlerine ekledi.
