Anne karnındaki her 100 bebeğin, yaklaşık olarak 5’inde organ gelişiminin yolunda gitmemesi sebebiyle bazı anomaliler ortaya çıkabiliyor.
Fetal kalp anomalilerinin tespiti için risk faktörü olan anneleri seçmek önemli bir aşamadır. Anne adaylarındaki risk faktörlerinin tespitinin aksine, kalp anomalileri olan bebeklerin birçoğunun annesinde tanımlanabilir bir risk faktörü yoktur. Anne karnında ‘Fetal EKO’ adını verdiğimiz, bebeğin kalbinin incelendiği işlem- her bebeğe yapılması gereken önemli bir işlemdir.
Bebeğe Bağlı Risk Faktörleri Nelerdir?
Bebekte herhangi bir başka organ sisteminde anormallik saptanması, kalp anormalliği riskini artırır. Bebeğin kalbinin hızının değişken olması, hızının yavaş ya da hızlı olması da kalp anomalisi riskini artırır.
Rutin muayene sırasında ortaya çıkan bazı bulgular da kalp anomalisi riskini ciddi oranda artırır. Bunların içerisinde en önemlisi artmış ense kalınlığıdır. Ense kalınlığının artması ya da bebekte herhangi bir organda anormallik görülmesi, bebekte Fetal EKO, yani kalp incelemesi yapılması gerekliliğini ortaya çıkarır. İkiz gebeliklerde, özellikle tek yumurta ikizlerinde kalp anomalisi riski önemli oranda artmaktadır.
Kadın Doğum Uzmanının Bilgisi Dışında İlaç Kullanılmamalı!
Bebeklerde fetal kalp anomalilerinin oluşmasında anne adaylarına bağlı risk faktörleri şunlardır: Anneye bağlı risk faktörlerinin içerisinde özellikle diyabet, epilepsi hastalığı ya da epilepsi hastalığına bağlı antipilektip ilaç kullanımı, annenin obez olması gibi sebepler, bebekte kalp anomalisi riskini artıran faktörlerin başında gelir.
Anneyi gebelikte etkileyen zararlı etkenler; bunların içerisinde radyasyona maruz kalma veya kullanılan ilaçlardan dolayı bebekte meydana gelebilecek zararlardan ötürü de kalp anomalisi ortaya çıkabilir.
Kullanılan ilaçlar sonucu oluşabilecek kalp anomalisi sebepleri arasında masum görünen bazı ağrı kesiciler de sayılabilir. Bu nedenle Kadın Doğum uzmanının bilgisi dışında ilaç kullanılmamalıdır. Diğer taraftan zararlı olduğu ispatlanmış olmasına rağmen alışkanlık olması sebebiyle devam edilen alkol, sigara gibi bazı bağımlılıklar bebekte kalp anomalisi riskini ciddi oranda artırır.
Tedavi Mümkün mü?
Bazı kalp hastalıklarını anne karnında tedavi etmek mümkündür. Bunların içerisinde kalpteki ritim bozukluklarını sayabiliriz.
Bebeklerin kalplerinin yavaş ya da hızlı çalışmasından kaynaklı birtakım sağlık sorunları oluşabilmektedir. Anne adaylarına uygulanan ilaç tedavisi sayesinde bu durumun üstesinden gelinebilir.
Erken Müdahale Hayatı Kurtarır
Anne karnında gerçekleştirilen saptama, bebekteki kalp anomalisine sebep olabilecek bir genetik bozukluk varlığını araştırmaya şans verir. Bu sayede bebek, anne karnında genetik olarak anormal olan bir bebek mi? Yoksa sadece kalp anomalisi olan bebek mi? olduğunun ayrımı yapılabilir. Bu ayrım, biz uzmanlar için çok önemlidir.
Genetik olarak anormal olan bebeklerin kalp anomalilerinin tedavisine cevabı olumsuz olacaktır. Bu nedenle bu bebeklerde gebeliği sonlandırma düşünülebilir.
Doğum Öncesi ve Sonrası Çok İyi Planlanmalı
Anne karnında kalp anomalisi saptanmış bebeğin, doğum sürecinin çok titiz yürütülmelidir. Anne karnında kalp anomalisi tespit edilmiş bebeklerin, doğum sonrasında ihtiyacı olacak tıbbi destek çok iyi planlanmalıdır. Doğum öncesi ve sonrası alınacak önlemlerle, bebeğin yaşama şansını artırmak mümkündür.
Bazı anomaliler vardır ki, doğum sonrasında çok özel ilaçlar verilmezse, bebeğin kalp ameliyatına kadar yaşaması mümkün değildir. Keza aynı ciddiyetteki anomalilerde, tek ameliyatla bile bebeğin tamamen sağlıklı bir yaşam sürdürmesi mümkün olabilir.
Sağlıklı Günler Dilerim.
Doç. Dr. Ali Ekiz
Perinatoloji (Riskli Gebelik) Uzmanı