Antalya Diplomasi Forumu 2022

Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Komşuluk ve Genişleme Komiseri Oliver Varhelyi, Türkiye'nin AB için anahtar ülke olduğunu belirterek, "Ekonomik ve sosyal kalkınma gibi beraber çalışmayı düşündüğümüz alanlar var. Aynı zamanda yeşil anlaşma, yenilenebilir enerji, dijital dönüşüm, KOBİ'lere yapılacak finansal yardımlar gibi alanlarda da geleceği birlikte inşa edebilir, planlayabiliriz." dedi.

Antalya NEST Kongre Merkezi'nde düzenlenen ve Anadolu Ajansının (AA) "Global İletişim Ortağı" olduğu Antalya Diplomasi Forumu'nda konuşan Varhelyi, Arnavutluk, Karadağ, Kosova, Kuzey Makedonya gibi birçok ülkenin uzun zamandır AB'ye üye olmak istediğini ancak bu ülkelerin henüz AB'ye girme kriterlerine yaklaşmadığını söyledi.

Balkanlar'da AB'ye üye olmak isteyen ülkelerin farklı seviyelerde ilerleme katettiğini belirten Varhelyi, üyelik başvurusunda bulunan ülkelerin AB'ye gerçek anlamda entegrasyon sağlaması ve ekonomik, sosyal, siyasi süreçlerini tamamlaması gerektiğini kaydetti.

Aday ülkelere üyelik sürecinde destek sunulduğunu dile getiren Varhelyi, şöyle devam etti:

"Balkanlar ne zaman gerçek anlamda Avrupa'ya entegre olacak? Ekonomik, sosyal ve siyasi olarak bu entegrasyonu ne zaman tamamlayacak? Zaten hızlandırmaya çalıştığımız şey de bu. Başka unsurları bu denklemin parçası haline getirerek bunu yapmaya çalışıyoruz. Ekonomi, demokratikleşme ve hukukun üstünlüğü gibi alanlarda ilerleme sağlamalarını olanaklı kılıyoruz. Tüm bu alanlar AB'nin ana kimliği."

Varhelyi, Sırbistan ile müzakerelerin devam ettiğini, istikrar gibi nedenlerle Karadağ ve Estonya ile henüz ilerleme kaydetmediklerini söyledi.

- "Olumlu gündem oluşturarak tüm alanlarda çalışmaları başlatmak istiyoruz"

Türkiye'nin AB üyelik süreciyle ilgili değerlendirmelerde bulunan Varhelyi, Avrupa Konseyinin Türkiye'nin üyelik sürecini askıya almasından hoşlanmadığını dile getirdi.

Varhelyi, şu ifadeleri kullandı:

"Bence Türkiye sadece anahtar diyebileceğimiz kadar önemli bir ortak olmanın ötesinde çok önemli bir arkadaştır da. Türkiye'nin üyelik sürecini askıya almak zor bir karar oldu. Türkiye'nin üyelik sürecini yeniden başlatabilmek için bu kararın da değişmesi gerekecek. Bu karara rağmen çok yakın şekilde Türkiye ile çalışmalarımızı sürdürmekteyiz. Olumlu bir gündem oluşturarak tüm alanlarda ileriye gidebileceğimiz çalışmaları başlatmak istiyoruz. İşte bu yüzden Türkiye çok büyük bir önem taşıyor."

Türkiye'nin, yasa dışı göç sorununda Avrupa'nın önemli ortağı olduğuna işaret eden Varhelyi, Türkiye ile aynı zamanda ekonomik anlamda büyük ortak olduklarını vurguladı.

Bazı AB programlarının Türkiye'de de yürütülmesine değinen Varhelyi, Erasmus programından en çok Türk öğrencilerin faydalandığını belirtti.

"Türkiye ekonomik yatırım platformu olacak"

Varhelyi, Türkiye ile birçok alanda süren ortaklığı daha üst seviyeye taşımak için yeni plan ve projeleri gündeme alacaklarını aktararak, şunları kaydetti:

"Türkiye ekonomik yatırım platformu olacak. Bu konuda Türkiye ile çalışmayı istiyoruz. Ortak olduğumuz alanlarda çalışmak istiyoruz. Ekonomik ve sosyal kalkınma gibi beraber çalışmayı düşündüğümüz alanlar var. Aynı zamanda yeşil anlaşma, yenilenebilir enerji, dijital dönüşüm, KOBİ'lere yapılacak finansal yardımlar gibi alanlarda da geleceği birlikte inşa edebilir, planlayabiliriz. Kovid-19 salgını krizi kurtulmak istediğimiz en önemli önceliğimiz. Komşularımızla beraber bundan kurtulacağız. Türkiye ile birlikte yapacağız."

Varhelyi, Türkiye ile yasa dışı göçle ilgili ortaklığı devam ettirmek istediklerini, bu iş birliğinin Türkiye-AB ilişkilerinin devamı için son derece önemli olduğunu dile getirdi.

Varhelyi'nin, Türkiye'nin AB'ye üyelik sürecinin askıya alındığına ilişkin sözleri üzerine açıklama yapan Dışişleri Bakan Yardımcısı ve AB Başkanı Büyükelçi Faruk Kaymakcı, "askıya alma" durumunun söz konusu olmadığını, müzakere sürecinin devam ettiğini hatırlattı. Varhelyi de bunun üzerine şunları ifade etti:

"AB'nin, 2018 kararları ortada, Türkiye'nin AB'ye üyeliğini sonlandırmak apayrı bir konsept. Herhangi bir sonlandırma yok. Tekrar canlandırılabilir, tekrar hayata geçirilebilir ve bu çok kısa bir süre içinde olabilir. Reformların hızlandırıldığını görürsek, hukukun üstünlüğü alanında ilerleme görürsek, diğer alanlardaki sorunlara ilişkin konularda da ilerleme kaydedilirse tekrar başlatabiliriz. Her zaman için açığız zaten. Türkiye'deki makamlarla sürekli iletişim halindeyiz. "

Varhelyi, AB'nin genişlemesini desteklediğini, komisyonunun da genişleme yanlısı politika sürdürdüğünü ancak salgın nedeniyle çalışmaların durma noktasına geldiğini belirtti.

Salgın sürecinin sona ermesiyle çalışmalara başlayacaklarını dile getiren Varhelyi, üye ülkelerin, aday ülkeler konusunda olumlu karar alması için ellerinden geleni yapacaklarını söyledi.