MUHAMMET KURŞUN - Türkiye'de konut edinmeleri konusunda yabancılara sağlanan kolaylık ve avantajlar, İranlıların başta Antalya ve İstanbul olmak üzere son dönemde Türkiye'de ev sahibi olma taleplerini ciddi oranda arttırdı.
Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK), Kasım 2018 konut satış rakamlarına göre, yabancılara konut satışları bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 117,1 arttı. Kasım ayında Türkiye'den en fazla konut alan yabancılar sıralamasında Iraklılar bin 3 konut ile birinci sırada yer alırken İranlılar ise 463 konut ile ikinci oldu.
İranlılar kültürel yakınlık, halklar arasındaki tarihi bağlar, Türkiye'nin sağladığı özgürlük ortamı ve turizme uygun coğrafyasının yanı sıra inşaat kalitesi nedeniyle Türkiye'de ev satın almayı tercih ediyor.
- "Türkiye, İranlılar için özgürlük alanı"
Konuyla ilgili AA muhabirine değerlendirmede bulunan VIP Turkish Pass yönetici ortağı Fatih Çayabatmaz, Türk hükümetinin Eylül 2018'de aldığı kararla Türk vatandaşlığı için yabancı yatırım miktarını makul seviyelere düşürüp ev alanlar için 250 bin dolar, sabit sermaye yatırımı için 500 bin dolar ve istihdam alanı için ise 50 kişi olarak açıkladığını hatırlatarak, bu adımın Türkiye'den konut satın almayı düşünen yabancılar için çok cazip avantajlar oluşturduğunu söyledi.
İranlıların en çok Antalya daha sonra da İstanbul'dan ev aldığını aktaran Çayabatmaz, Antalya'nın denizi, güneşi, doğal güzellikleri ve turizmin merkezi olması nedeniyle emekliliğini burada geçirmeyi düşünen insanların birinci tercihi olduğunu, İstanbul'un ise tarihi, kültürel ve sosyal alanda sahip olduğu özelliklerinin yanı sıra ticaret ve alışveriş konusunda sağladığı imkanlar nedeniyle tercih edildiğini ifade etti.
Yaklaşık 13 yıldır İran'da yaşadığını ve 2015'ten bu yana Türkiye'den konut satın almaları noktasında İranlılara yatırım danışmanlığı hizmeti verdiklerini anlatan Çayabatmaz, şunları kaydetti:
"Türkiye, İranlılar için bir özgürlük alanı. Türkiye, yabancıların hem dini hem mezhebi anlamda kendilerini rahat hissettiği bir yer. İstanbul'da her dinden, her dilden ve her milletten insanla karşılaşabilmeniz mümkündür. Devlet büyük bir hoşgörüye sahip, kimin ne yediğine, ne içtiğine, ne giydiğine karışmıyor. Türkiye'de iş ve yatırım yapma anlamında da bürokratik düzen çok basit ve sade."
Çayabatmaz, İranlıların şu an en çok konut satın alan yabancılar sıralamasında 2'nci olduğunu hatırlatarak, "İnanıyorum ki çok yakın bir zamanda özellikle 2019'dan sonra bir numara olacaklar. Çünkü hem potansiyel hem de nüfus olarak çok daha güçlü bir konuma sahipler. Yapılan reklam çalışmalarının da neticelerini yeni yılda görmeyi umuyoruz." dedi.
- "Türkiye inşaat alanında dünyaya örnek bir ülke"
Bir İran vatandaşının Türkiye'de bir gün içinde yapacağı işlemlerle ev alabildiğini, şirket kurabildiğini, araba sahibi olabildiğini ve bir Türk vatandaşının yaptığı bütün işlemleri yapabildiğini vurgulayan Çayabatmaz, Türk inşaat sektörünün dünyadaki yerine ilişkin ise şunları aktardı:
"Türkiye inşaat alanında dünyaya örnek bir ülke. Yurt dışı müteahhitlik hizmetlerimiz dünyada bir numara, dünyanın birçok noktasında çok kaliteli ve hızlı bir şekilde büyük projeler yapabiliyoruz. İstanbul bundan en fazla nasibini alan yer. Hem modern, hem sağlıklı, hem kaliteli, hem de şık büyük siteler yapılıyor. Siteler insanların ihtiyaçlarını giderme noktasında her türlü imkana sahip. Kreş, okul, cami, alışveriş merkezi, sauna ve hamamın olduğu siteler yapılıyor. Yabancılar hem sosyal imkanlar hem de güvenlik açısından daha çok bu siteleri tercih ediyor."
Türkiye'nin sağlık turizmi ve eğitim anlamında da büyük bir potansiyeli olduğuna işaret eden Çayabatmaz, Türkiye'deki özel üniversitelerde 2019'da 15 bin İranlı öğrenci alımı için altyapı çalışmaları yapıldığını belirtti.
- "Türkiye pasaportu Ortadoğu'daki ülkelere göre yüksek bir değere sahip"
Türkiye'den ev satın almak isteyen yabancıları cezbeden bir diğer faktörün de Türk pasaportunun dünyadaki itibarı olduğunu vurgulayan Çayabatmaz, şöyle devam etti:
"Türkiye pasaportu Ortadoğu'daki ülkelere göre yüksek bir değere sahip. Yaklaşık 113 ülkeye vizesiz gidilebiliyor. Gürcistan ve Ukrayna'ya kimlik belgesiyle de seyahat mümkün. Devletin sağlık alanında sağladığı imkan ve kolaylıklar yabancıların Türkiye vatandaşı olmak istemeleri için önemli sebeplerden."
- "İranlılar Türkiye'de Avrupa'dakinden daha rahat yaşayabiliyor."
Ekonomik krizlerde bazı insanların gelecekle ilgili kaygılardan dolayı daha çok yurt dışına ilgi gösterdiğini dile getiren Çayabatmaz, şu değerlendirmede bulundu:
"İranlılara Kanada'yı, Amerika'yı değil yaşantıları ve tarihleriyle kendilerini daha iyi hissedecekleri Türkiye'yi tavsiye ediyoruz. Bir yabancıya en misafirperver davranan ülke bu anlamda Türkiye. İranlılar Türkiye'de Avrupa'dakinden daha rahat yaşayabiliyor, alışveriş yapabiliyor, sosyalleşebiliyor ve yiyecek içecek noktasında herhangi bir sıkıntı yok. Bunlar İranlıların Türkiyeyi tercih etmesine neden olan en önemli faktörler. Kanal İstanbul ve yeni havalimanının açılmasıyla bu şehir daha ön plana çıkacak."
- "Türkiye'de ulaşım imkanları çok iyi ve konut kalitesi yüksek"
Tahran'da yaşayan İranlı iş adamı Kamuran Hakani, yaklaşık 6 ay önce, yabancılara Türkiye'den konut satın alma imkanı sağlandığını ve fiyatların da uygun olduğunu görünce mülk almaya karar verdiğini söyledi.
Diğer komşu ülkelere göre Türkiye'yi ve özellikle İstanbul'u cazip kılan birkaç faktör daha olduğunu dile getiren Hakani, şöyle konuştu:
"Türkiye'ye gidince gurbette olduğunuz hissine kapılmıyorsunuz. Türkiye bizim için Avrupa gibi değil. Yemek kültürümüz ve yaşayış biçimimiz Türklerle çok yakın. Bu ülkedeki güvenlik de bizi cezbeden faktörlerden. İstanbul çok tanıdık bir şehir, 13-14 yıldır ticaret nedeniyle bu kente gidip geliyorum. Hem ekonomik hem de kişisel tercihlerim açısından Türkiye'deki şehirler arasında İstanbul'u seçtim."
Satın aldığı evin yeni havalimanına yakın ve yeni bir yerleşim yeri olduğunu anlatan Hakani, şöyle devam etti:
"Türkiye'de ulaşım imkanları çok iyi ve konutların kalitesi yüksek. Ben memnunum ve diğer dostlarımıza da tavsiye ediyorum. Prosedür de çok kolay ve Türk devleti bu konuda yabancıları uğraştırmıyor. Çok kısa süre içinde bütün işlemleri tamamladım. İmzaları attık ve ödemeleri yaptık. Avrupa ülkelerine göre bu süreç çok kısa sürede tamamlanıyor."
Bölgedeki en yakın halkların Türkiye ve İran toplumları olduğunu ve mülk edinmenin de bu yakınlığı güçlendirdiğini vurgulayan Hakani, "Dostlarıma ve arkadaşlarıma Türkiye'den ev almalarını tavsiye ediyorum ve olumlu yönlerini anlatıyorum. Çünkü bu, kültürlerin ve halkların yakınlaşmasına da hizmet ediyor. İran'da yaşayan Türk arkadaşlarımız da var ve hiçbir sıkıntı yaşamıyorlar." ifadelerini kullandı.
- "Ev aldıktan sonra dostlarıma da anlattım, onları da konut almaya teşvik ettim"
İranlı iş kadını Ferişte Beniamiriyan da 15-16 yıldır bölge ülkeleriyle ticaret yaptığını ve iş nedeniyle birçok yere gitme fırsatı bulduğunu belirterek, bu gidiş gelişlerde en fazla Türkiye'yi beğendiğini ve birkaç yıldır ev almak için araştırma yaptığını dile getirdi.
Türkiye devleti ve halkının yabancılara yönelik tutumundan övgüyle söz eden Beniamiriyan, bu ülkede ev sahibi olma isteme sebebinin başında bu misafirperver tutum olduğunu belirterek, şunları anlattı:
"Şu ana kadar 20'ye yakın ülkeye gittim, kültürel açıdan en yakın ve kendimi huzurlu hissettiğim yer İstanbul. Türkiyeliler yabancılara karşı çok saygılı ve misafirperverler. Türk kültürünü çok seviyoruz. Bu, gidiş-gelişleri arttıracak ve kültürleri birbirine yakınlaştıracak bir adımdır aynı zamanda. Çünkü hem Türkiye devleti hem de Türk insanı çok iyi gerçekten. Müslüman İranlı olarak Sayın Erdoğan'ı çok takdir ediyoruz ve Türkiye'deki kültürü de beğeniyoruz. Kültürel, sosyal ve siyasi ilişkileri zenginleştirecektir ve evlilikler olabilir bu şekilde. İki arkadaşım, biri Ankara'da biri İzmir'de Türklerle evlendiler. Bunun gelecekte artmasını diliyoruz."
Daha önce Avrupa'da ev almayı ve emekliliğinde orada yaşamayı düşündüğünü ifade eden Beniamiriyan, şöyle devam etti:
"Türkiye'de belli bir değerin üzerinde ev alınınca vatandaşlık hakkı da veriliyor ve pasaport alabiliyoruz. Türkiye pasaportuyla yaklaşık 113 ülkeye gidilebildiğini öğrendim, tabii buna çok sevindim. Bu, Türkiye'den ev almayı çok cazip kılan bir şey. Sürekli ticaretle uğraştığımız için senede birkaç defa Türkiye'ye gidip gelmemiz gerekiyor. Bu da benim için orada ev almayı çok cazip ve avantajlı kılan bir nedendi. Yaptığım araştırmalar sonucunda havalimanı ve iş yaptığımız bölgeye yakın bir yerde ev aldık. Ev aldığımız yerde toplu taşıma imkanları da çok iyi."
Yabancıların 10 yıl ve daha uzun vadelerle ev alabildiğine dikkati çeken Beniamiriyan, sözlerini şöyle tamamladı.
"Ev aldıktan sonra dostlarıma da anlattım onları da Türkiye'den konut almaları için teşvik ettim. Dostlarımdan 3-4 kişi de bu şartları öğrenince Türkiye'den ev almaya karar verdi."