Antalya’da Şark Çıbanı Vakalarıyla Mücadele Çalışmaları

Antalya’da şark çıbanı hastalığının insanlara bulaşmasına neden olan yakarca mücadelesine yönelik yeni bilimsel çalışmalar başlatıldığı bildirildi. Antalya Halk Sağlığı Müdürü Uzm. Dr. Murat Özdemir, şark çıbanı hastalığı vektörü olan yakarca sineklerinin mücadelesine yönelik başlatılan yeni bilimsel çalışmalar ile ilgili yazılı bir açıklama yaptı.Şark çıbanının (Kutanöz Leishmaniasis) halk arasında ’yakarca, tatarcık, yapyakan, küpdüşen’ olarak da bilinen, Leishmania cinsi parazitlerle enfekte olmuş dişi kum sineklerinin (Phlebotomus), kan emmesi sırasında bu parazitleri insanlara bulaştırmasıyla oluşan, deride yaralarla karakterize bir hastalık olduğunu hatırlatan Dr. Murat Özdemir, 2013 ve 2014 yıllarında Antalya Halk Sağlığı Müdürlüğü ekipleri ve farklı üniversitelerden akademisyenlerin ortak çalışması sonucunda Antalya ilinde şark çıbanı hastalığının bulaşmasında rol oynayan vektör kum sineği türlerinin belirlenmesi ve Sağlık Bakanlığı’ndan ruhsatlı bazı böcek öldürücü (insektisit) ürünlere karşı duyarlılıklarının saptanması ile ilgili çalışmalar yapıldığını aktardı.Bu çalışmalara ilaveten 2015-2017 yılları arasında Tübitak tarafından desteklenecek olan ve Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Zoonotik ve Vektörel Hastalıklar Daire Başkanlığı ile ülkenin farklı üniversitelerinden çok sayıda araştırmacının ortaklaşa yürüteceği ‘Türkiye’de Kutanöz Leishmaniasis Kontrolünde Parazitolojik, Moleküler ve Coğrafi Epidemiyolojik Yaklaşım’ isimli projenin Antalya ilinde yapılacak kısmı için ön çalışmalar başlatıldığını ifade eden Dr. Özdemir, "Bu amaçla 28-30 Ağustos 2015 tarihleri arasında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Parazitoloji Anabilim Dalı’ndan proje yürütücüsü Prof. Dr. Yusuf Özbel ile Akdeniz Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü’nden Doç. Dr. Hüseyin Çetin, yüksek lisans öğrencileri Yeşim Polat ve Tülay Özbek; Antalya Halk Sağlığı Müdürlüğü Kepez Toplum Sağlığı Merkezi Sıtma Birimi’nden Yük. Bio. Önder Ser ve Raşit Küçükbaşkan’dan oluşan ekip tarafından ilimiz Alanya ilçesinde arazi ve laboratuvar çalışmaları yapılmıştır. Alanya ilçesinin farklı mahallelerinden ışık tuzakları ve ağız aspiratörleri kullanılarak kum sinekleri canlı olarak yakalanmış, bu sineklere karşı bazı bitkilerden elde edilen doğal ürünlerin ve bazı kimyasal insektisitlerin öldürücü etkisinin olup olmadığı yönünde araştırmalar yapılmıştır. Ayrıca örnek toplanan alanlarda yaşayan vatandaşlara şark çıbanı hastalığı ve yakarcalardan korunma yolları hakkında bilgi verilerek, broşür dağıtılmıştır" dedi.Uzm. Dr. Murat Özdemir 2015-2017 yılları arasında proje kapsamında üniversitelerle işbirliği içerisinde Antalya’da yapılacak çalışmalardan elde edilecek bulguların gerek Antalya, gerekse ülke genelinde şark çıbanı hastalığının önlenmesine yönelik çalışmalara katkıda bulunacağını kaydetti.