'antik Dönemde Mezarlar Özel Kanunlarla Korunuyordu'

Mesut MADAN BURDUR, (DHA) BURDUR'un Gölhisar İlçesi'ndeki Kibyra Antik Kenti Kazı Başkanı Yrd. Doç. Dr. Şükrü Özüdoğru, Roma dönemi mezar yazıtlarında mezarları izinsiz olarak kullanan veya zarar verenlerin ceza olarak kent meclisine oldukça yüksek miktarlarda para ödemek zorunda olduklarından bahsetmektedir. Bu yazıtlar bize antik dönemde mezarlık alanlarının korunması için özel kanunlar olduğunu gösteriyor dedi. Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi (MAKÜ) adına Kibyra Antik Kenti'nde 2006 yılından bu yana kazı çalışmalarını yürüten heyetin başkanı Yrd. Doç. Dr. Şükrü Özüdoğru, Kibyra'da bulunan mezar yapılarının korunması için antik dönemde bile özel kanunlar olduğunu söyledi. İKİ TÜR GÖMÜ GELENEĞİ VAR Antik dönemde iki tür gömü geleneği olduğunu kaydeden Özüdoğru, Birincisi inhumasyon yani ceset gömü, ikincisi ise kremasyon yani cesedin yakılarak gömülmesidir. Kibyra'da bu iki geleneği de görüyoruz. Büyük İskender döneminden başlayarak Roma dönemine kadar yakarak (kremasyon) gömme daha yaygın görülmekteydi, Roma döneminden sonra ise inhumasyon (ceset) gömü daha yaygınlaşmıştır. Hıristiyanlıkla birlikte MS 4'üncü yüzyıldan sonra tamamen ceset gömü karşımıza çıkıyor dedi. SOYGUN VE TAHRİBATLAR BİZANS DÖNEMİNDE YOĞUNLAŞTI Antik dönemde de öteki dünya inancı olduğunu vurgulayan Özüdoğru, Bu nedenle mezarlar önemseniyor ve bir nevi ölen bireyin öteki dünyadaki evi gibi hazırlanıyordu. Bu düşünceden dolayı antik mezarlarda yeme içme kapları, giysiler, takılar ve çeşitli metal objeler sıkça karşımıza çıkmakta. Bu mezarlık alanlarında bulunanlar büyük oranda Bizans dönemi soygunlarından sonra bugüne kalanlar. Kibyra'da mezarlara yönelik soygunların ve tahribatların Roma döneminde başladığını ama özellikle Bizans döneminde yoğunlaştığını bilmekteyiz. Roma dönemi mezar yazıtlarında mezarları izinsiz olarak kullanan veya zarar verenlerin ceza olarak kent meclisine oldukça yüksek miktarlarda para ödemek zorunda olduklarından bahsetmektedir. Bu yazıtlar bize antik dönemde mezarlık alanlarının korunması için özel kanunlar olduğunu gösteriyor. O dönemde herkes istediği gibi gelip bir mezarı kullanamıyor veya tahrip edemiyordu. Hıristiyanlıkla birlikte ölü gömme adetleri değişiyor ve bununla beraber mezarlık alanına yönelik kanunlar da değişiyor. Özellikle MS 5'inci ve 6'ncı yüzyılda Roma imparatorluk dönemi veya öncesine ait mezarlarda soygunların başladığını söyleyebiliriz. Tabi ki bu soygunlar günümüze kadar devam etmiştir