Antiocheia Ad Cragum'da Ender Rastlanan Mozaik Zemin

Kültür ve Turizm Bakanlığı adına 2005 yılından bu yana Antalya'nın Gazipaşa ilçesi Güney Köyü Nohut Yeri mevkiinde bulunan Antiocheia Ad Cragum antik kentinde yapılan kazı ve restorasyon çalışmalarında, dünya tarihi adına önemli bir bulguya rastlandı.

Geçtiğimiz hafta başlayan, Türk ve ABD'li bilim adamları ile öğrencilerin bulunduğu 73 kişilik kazı ekibi, hamam ve tapınak zemininde mozaik zemine rastladı. Özellikle tapınak zemininde daha önce görülmeyen mozaik zemin, kazı başkanı ABD'nin Nebraska Üniversitesi’nden Prof. Dr. Michael Hoff başta olmak üzere tüm kazı ekibini heyecanlandırdı.

İL KÜLTÜR MÜDÜRÜ İNCELEME YAPTI

Daha önceki yıllarda Kuzeydoğu Tapınağı, Sütunlu Cadde ve hamam içerisinde yapılan kazılar bu yıl daha da genişletildi. Kazı çalışmaları sonucunda ortaya çıkan eserleri Gazipaşa yararına kullanmak için gayret gösteren İlçe Kaymakamı Muhittin Pamuk’un daveti üzerine ilçeye gelen Antalya İl Kültür ve Turizm Müdürü İbrahim Acar, kazı bölgesinde inceleme yaptı. Yapılan çalışmalardan duyduğu memnuniyeti dile getiren Acar, bölgenin turizme açılması için proje hazırlattığı söyledi.

İlçede yapılan kazı çalışmalarında tarihe ışık tutacak, tarihin yeniden yazılmasını sağlayacak verilere ulaşıldığını belirten Acar, "Burada kazılar büyük ivme kazandı. İlçe Kaymakamı Muhittin Bey’in çabalarıyla bu çalışmalar Türkiye’nin gündemine geldi. Bizler de bu bağlamda buradaki çalışmaları yerinde görmek istedik. Burada öncelik olarak proje yaptıracağız ve çok kısa bir süre içerisinde buranın en kısa sürede ayağa kaldırılması ve turizme kazandırılmasını sağlayacağız. İlk yapacağımız iş geçen yıl bulunan ve dünya literatürüne girdi diyebileceğimiz mozaik bölümün korunması olacak. Ardından buraya yürüyüş yolu, yönlendirme levhaları ve çevre düzenlemesi yapılmasını sağlayacağız. Hiçbir ödenek problemimiz yok. Valimiz, Kültür Varlıklarını Koruma Müdürlüğümüz ve Bakanlığımız buraya çok önem veriyor. En kısa sürede bilim adamlarımızla birlikte buraya gerekli ne varsa yapacağız" diye konuştu.

"İKİNCİ BİR EFES, İKİNCİ BİR SİDE OLACAK"

Gazipaşa'nın Antalya’nın turizmden gerekli payını almamış bakir bir ilçesi olduğunu kaydeden Kaymakam Pamuk, "Bu antik kentte çalışmalarımız devam ediyor. Çok ciddi tarihi eserler ve bulgular elde edilmeye başlandı. Gazipaşa’da önemli bir tarihi potansiyel var. Kommagene Krallığı’nın en doğu ucu. Antiokus Kommagene bu ülkenin kralı ve Antakya’nın kurucusu. Gazipaşa Kaymakamlığı olarak yapılan bu çalışmalar sonucunda ortaya çıkan, bu eserlerin Gazipaşa’da sergilenmesi. Bu çalışmayı şekillendirmek için İl Kültür Müdürümüz geldi. Kazı alanını gezdik. Turizme açılması için ne yapabiliriz bunu görüştük. Kazı alanını koruyarak turizme açmak istiyoruz" dedi.

Gazipaşa'nın turizmden henüz pay alamadığını da söyleyen Kaymakam Pamuk, "Gazipaşa’nın tanıtımına, turizmin gelişmesine katkı sağlayacak bu çalışmaya çok önem veriyoruz. İnşallah burası ikinci bir Side olacak, ikinci bir Efes olacak. Tüm misafirlerimiz önemli bir turizm yerini gezecek. Bu anlamda çok heyecanlıyım. Emeği geçen herkese teşekkür ederim" şeklinde konuştu.

TAPINAK ZEMİNİNDE ENDER BULUNUN MOZAİK

Üç yıldır Güney köyünde yapılan kazı çalışmalarına katılan Atatürk Üniversitesi'nden Kazı Başkan Yardımcısı Doç. Dr. Birol Can ise, yeni bulunan mozaik zeminin kendilerini oldukça heyecanlandırdığını söyledi. Çalışmaların çok iyi gittiğinin altını çizen Can, "Hamam içinde zeminde mozaik bir zemine rastladık. Bu alanda çıkan mozaikler tamamen geometrik şekillerle oluşturulmuş. Hamamın içinde olduğu için su mozaiğin harçlarını sağlamlaştırmış. Ayrıca kentin agorası olduğunu düşündüğümüz bölümde de mozaik zemine rastladık. Tapınak zemininde mozaik döşeme çok sık görülen bir durum değil. Hem tekniği, hem boyutları, hem de üzerindeki işlenen koreografi nedeniyle daha erken bir tarihe ait olduğunu düşünüyoruz. Kentte 2. yüzyıldan öncesini anlatan pek bulgu yoktu ama bu bulgular daha erken tarihlerde burada iskan olduğunu gösteriyor" ifadelerini kullandı.

Can, bulunan yeni mozaiklerin zeminden çıkan bitki kökleri nedeniyle tahrip olduğunu ve bunları kurtarmaya çalıştıklarını da vurguladı. Kökleri kimyasal bir ilaçla kurutacaklarını belirten Can, zarar gören mozaikleri sökerek yeniden yerine döşeyeceklerini dile getirdi.

"DÜNYA GÜNDEMİNE GELMESİNİ BEKLİYORUM"

Kazı Başkanı Prof. Dr. Michael Hoff da gelişmelerin çok iyi olduğunu ifade ederek, şunları söyledi:

"Tapınak olarak düşündüğümüz binada yeni mozaikler açıldı. Oradakilerin daha erken döneme ait ve daha önemli bir parça olduğunu düşünüyoruz. Gelişmeler daha iyiye gidiyor. Tapınağın içerisinde mozaik olması çok değişik bir şey, o yüzden önemli. Geçen seneki olan çalışmalarımız New York Times’da yer almıştı. Bu yılki çalışmaların da dünya gündemine gelmesini bekliyorum."

ANTİOCHİA AD CRAGUM

Güney köyünde Roma İmparatorluğu'nun en zirvede olduğu dönemden kalma Antiochia ad Cragum antik kenti bulunuyor. Antiochia ad Cragum'un M.Ö. 170 yıllarında 4. Antiochus tarafından kurulduğu ifade ediliyor. Antik kentte yapılan kazılarda geçen yıl yüzde 40’ı açılan 149 metrekarelik büyük bir mozaik alan bulunmuştu. Bulunan mozaik alanın Türkiye’nin güneyindeki en büyük Roma dönemine ait eser olduğu biliniyor.