ANTŞOD Başkanı: Acenteler, teminat için şoförlere senet imzalatıyor

Antalya Turizm Şoförleri Derneği (ANTŞOD) Başkanı Orhan Kayabaşı, acentelerin şoför istihdam ederken, ‘kaza yapar ve turistlerin ölümüne neden olursa’ diye 20 bin liralık senet imzalattıktan sonra işe başlattığını iddia etti. Kayabaşı, ölüm ya da yaralama olmadığı sürece kazaların yüzde 90’ının kamuoyundan gizlendiğini savundu.
Antalya’nın Manavgat ilçesinde 3 gün önce Rus turist grubunu otellerine götürürken meydana gelen ve 1 Rus turistin ölümüne 17 kişinin de yaralanmasına neden olan kazanın ardından gözler yeniden turizm şoförlerine çevrildi. Mayıs 2010’da Antalya’nın Aksu ilçesinde dereye uçan ve 16 Rus turistin ölümüne neden olan kazanın ardından turizm şoförlerinin çalışma şartlarının daha zorlaştığı ortaya çıktı. 17–18 saat araç kullanan şoförlerin sigortaları yapılmıyor. Düşük ücretlerle çalışan şoförlere ‘hak ediş’ adı altında verilen ücretlere acenteler ve rehberler el koyuyor. Devlet denetim görevini yerine getirmiyor. Antalya Valiliği’nin öncülüğünde geçen yıl başlatılan eğitimlere katılan şoförlere verilen ‘turizme çalışabilir’ sertifikasını başta devlet olmak üzere kimse tanımıyor. Bu nedenle 6 bin turizm kaptanının görev yaptığı Antalya ve bölgesinde eğitimsiz kişiler direksiyon başına geçiriliyor. Acenteler, turizm şoförlerini 20 bin lirayı bulan senet imzalatmadan işe almıyor. Yaralanma ve ölüm olmadığı sürece turizm araçlarını karıştığı kazaların yüzde 90’ı kamuoyundan gizleniyor.
İddiaların sahibi ANTŞOD Başkanı Orhan Kayabaşı, “Gerekli yerlere mesajımızı yeteri kadar veremiyoruz. Derdimizi tam olarak anlatamıyoruz. İnsanlar bu işi fazla ciddiye almıyor.” serzenişinde bulundu.
Geçen yıl Antalya Valiliği’nin öncülüğünde İl Milli Eğitim Müdürlüğü’nün verdiğini eğitimlere bin 200 turizm şoförünün katıldığını anlatan Kayabaşı, “Eğitim sonunda Turizm Bakanlığı, valilik ve derneğimiz imzalı ‘turizmde çalışabilir’ sertifikası verdik. Maalesef bu sertifikanın tanınırlığı yok. Ulaştırma Bakanlığı, karayolu taşıma yönetmeliğinde düzenleme yapılması gerektiğini söyledi. Yani, devlet sertifikayı tanımıyor.” dedi.

"KAZALAR SÜMENALTI EDİLİYOR"
Yaralama ya da ölüm olmadığı sürece kazaların ‘sümenaltı’ edildiğini iddia eden Kayabaşı, “Kazaların yüzde 90’sı kamuoyundan gizleniyor. Antalya’da günde en az 5 araç kaza yapıyor. Nedeni; yorgunluk, uykusuzluk, insanların sorunlarını giderememesi. Şoförün cebinde para yok, evine ekmek götüremiyor. Ölümlü kaza olunca gündem oluyor. Sektörde 6 bin kaptan çalışıyor. Bunların 2 bini dernek üyesi. Araç sayısı ise 2 bin 500. 30 senelik bu sistemi değiştirmek kolay olmuyor. Bürokratlar koltuk sevdasında. Kimse yasaların kendisine verdiği yetkinin dışına çıkmıyor. Biz, bu sertifikaya emek vermişiz. Vali beyin elinde olan bir şey. Sorun dese sorulacak.” şeklinde konuştu.

SENET İMZALATILIYOR
Kayabaşı şöyle devam etti: “Acenteler şoför alırken 15–20 bin TL’lik senet alıyor. Kaza yapar, araca bir şey olursa diye teminat alıyor. İşe alıyor, altına 150–200 bin liralık araç veriyor. Büyük ahlaksızlık. Kaptanların yüzde 70’inin acenteler de senedi vardır.”

"DENETİM YOK, 17 SAAT ARAÇ KULLANAN ŞOFÖR VAR"
Eylül ayına girilmesine rağmen bütün bir sezon boyunca turizm araçlarının denetlenmediğini ileri süren Kayabaşı, “Denetimler sıfır. Turizm arabalarının denetimi yapılmıyor. Bu boşluktan acente ve tur firmaları faydalanıyor. Kaptanlara yüklendikçe yükleniyorlar. Bir turizm şoförünün 24 saat içinde 17 saat çalışması var. Bu kaptan nasıl kaza yapmaz. Bir türlü sesimizi duyuramıyoruz. İnsanlar bir türlü ciddiye almıyor. Uzun çalışma süreleri var. Kimse 9 saat kuralına uymuyor. İşverenler samimi değil. Şoförleri uzun süre çalıştırıyor, aç bırakıyor. İşverenler sigorta da yapmıyor. ‘Aracım, binen yolcum sigortalı, sür gitsin’ diyor.”

"SESİNİ DUYURMAK İSTEYEN TEHDİT EDİLİYOR"
Yaşadıkları sıkıntıları bir kez daha dile getirmek ve kamuoyuyla paylaşmak için 5 Eylül günü yapmayı planladıkları eyleme turizm şoförlerinin korkularından katılamadığını anlatan Kayabaşı, “Arkadaşlarımızın çoğu destek vermedi. Büyük bir acente 'o eyleme katılanların hepsi işten çıkarılacak' diye yazmış. O firmadan bir kişi eyleme destek vermedi.” diye konuştu.

ANTALYA'DA TURİZM KAZALARI

2011 yılı
7 Haziran: Turist taşıyan minibüs Alanya’nın Tosmur kavşağında yolcu minibüsüyle çarpışması sonucu 4 turist yaralandı.
26 Haziran: Alanya’nın İncekum beldesinde turist taşıyan midibüsün yolcu midibüsüne arkadan çarpması sonucu 23 turist yaralandı.
27 Haziran: Turist taşıyan midibüsün Manavgat’a bağlı Gündoğdu beldesinde akaryakıt istasyonu önünde yaptığı kazada 4 turist yaralandı
1 Temmuz: Alanya’dan Antalya Havalimanı’na turist taşıyan midibüsün itfaiye aracına arkadan çarpması sonucu 6 turist yaralandı
13 Temmuz: Alanya’da turist taşıyan bir minibüsün park halindeki kamyona arkadan çarpması sonucu 10 turist yaralandı
3 Ağustos: Manavgat’taki Beşkonak Köprülü Kanyon’a rafting yapmaya giden turistleri taşıyan midibüs devrilmesi sonucu 17 turist yaralandı.