AR-GE yasası kime arka çıkıyor?
ANKARA (ANKA)- TMMOB Makine Mühendisleri Odası (MMO) Yönetim Kurulu Başkanı Emin Koramaz, "Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun Tasarısı"nın, ülkenin sanayileşmesi, sanayide Ar-Ge faaliyetlerinin desteklenmesi ve KOBİ'lere Ar-Ge teşviki verilmesi amacını taşımadığını savunarak, hükümete "Ar-Ge Yasası kime arka çıkıyor" sorusunu yöneltti.
Koramaz, Tasarıda ulusal Ar-Ge alt yapısı ve yeteneklerinin gerçekleştirilmesine yönelik organizasyonlar ile üniversite ve bilim kurumlarına gereken önemin verilmediğini öne sürdü.
MMO Yönetim Kurulu Başkanı Emin Koramaz yaptığı açıklamada, Ar-Ge Merkezleri için teşvik esaslarında "En az 50 tam zamana eşdeğer Ar-Ge personeli istihdamı" zorunluluğu ile Kurumlar Vergisi ve Gelir Vergisi indirimlerinin "500 ve üzerinde tam zamana eşdeğer Ar-Ge personeli istihdam eden Ar-Ge merkezlerine" yapılacak olmasının, ülke sanayisinin dışlanmasına yol açacağını belirtti. Koramaz, "Dışa bağımlı sanayileşme, teknoloji ve Ar-Ge faaliyetlerinde tekellere ve yabancı sermayeye teşvik sunmak, tasarının ruhunu oluşturmaktadır" dedi.
Koramaz, uluslararası üretim yapısında yüksek katma değerli ürünlerle rekabetin belirleyici etkenleri arasında, ülkelerin Ar-Ge, teknoloji, tasarım ve inovasyon çalışmalarına, eğitim altyapısına ne kadar önem ve teşvik verildiğinin bulunduğunu dile getirdi. Türkiye genelinde Ar-Ge'ye sanayi GSMH'sının ortalama binde 7'si, KOBİ'lerde ise binde 3'ünün ayrıldığını belirten Koramaz, şöyle dedi:
"Bu düzey ile sanayinin teknolojik gelişme içinde olması, ürün geliştirme veya yeni ürün çalışmasında başarıya ulaşması zordur. Özgün ürün yapamayan, imalat sürecinde veya ürün geliştirmede yenilikçi buluşları geliştirmeyen firmaların ayakta kalması oldukça güç görünmektedir. Avrupa Yenilikçilik Endeksi'nde en son sırada yer alan Türkiye'de sanayinin fasonlaşma olgusundan kurtulabilmesi, bağımsız bir Ar-Ge kurumsallaşmasından geçen, kamu yararına oluşturulacak ve planlı bir kalkınmayı öngören sanayi ve bilim politikaları ile mümkündür."
Koramaz, Tasarının "Amaç ve Kapsam"a ilişkin Madde 1'in 1. fıkrasında iki önemli ilkeden vazgeçildiğini vurgulayarak, "Bunlar: Ulusal Ar-Ge altyapısı ve yeteneklerinin gerçekleştirilmesine yönelik organizasyonlar ile üniversite, bilim kurumları ve sanayi kuruluşları arasındaki koordinasyon ve işbirliğinin sağlanmasıdır" dedi. Koramaz, söz konusu iki etkenin Tasarıda yer almamasının şu yanlışları beraberinde getirdiğini anlattı:
"-Madde 1'in 2. fıkrasında 'teknoloji merkezleri ile Ar-Ge merkezleri, Ar-Ge projeleri ve rekabet öncesi işbirliği projeleri ve tekno girişim sermayesine ilişkin destek ve teşvikler'in kapsama alındığı belirtiliyor. Ardından Ar-Ge Merkezi için teşvik esaslarında; Madde 2'nin c) fıkrasında 'en az elli tam zamana eşdeğer Ar-Ge personeli istihdam eden, yeterli Ar-Ge birikimi ve yeteneği olan birimler' sınırlaması getiriliyor. Yani bir şirket en az 50 Ar-Ge personeli çalıştırmadan bu desteklerden yararlanamayacaktır. Yüzde 98.1'i 50'ye kadar işçi çalıştıran Türkiye imalat sanayi şirketleri (KOBİ'ler), nasıl 50 personellik Ar-Ge merkezleri kuracaklar? Acaba başka bir ülkenin sanayi kuruluşlarından mı söz ediliyor? Yoksa tasarı başka birtakım şirketlere mi sesleniyor?
-Madde 2'nin d) bendinde, 'rekabet öncesi işbirliği projeleri'nde, üniversite ve bilim kurumlarından söz edilmemektedir. Bu durumda projeler nasıl hazırlanacak, projelerin teorik temeli ve ülke yararlılığı nasıl ölçülecektir?
-Madde 2'nin e)bendinde, 'tekno girişim sermayesi'nde lisans-doktora öğrencileri ya da bunları 5 yıl önce almış kişilerin kurum desteğinden söz ediliyor. Hangi sanayi kuruluşu, böyle yoğun bir eleman desteği sağlayabilir ve uzun süre Ar-Ge desteğini sürdürerek yapılanmayı başarabilir? Gerçekte burada 'destek' veya 'teşvikler' yokuşa sürülmektedir."
"Ar-Ge Kanun Tasarısı"nın önemli eksiklikleri bulunduğunu belirten Koramaz, "Görülmektedir ki yasa tasarısı ülkenin sanayileşmesi, sanayide Ar-Ge faaliyetlerinin desteklenmesi ve özellikle KOBİ'lere Ar-Ge teşviki verilmesi amacını taşımamaktadır. Teşvikler 'dışa bağımlı' sanayileşmeyi, teknolojiyi ve Ar-Ge faaliyetlerinde de tekellere ve yabancı sermayeye teşvik sunmayı hedeflemektedir" dedi. (ANKA)
