Araba ile suya hızla girilince hangi parçalar etkilenir? Su birikintilerine hızlı girmek belki eğlenceli görünebilir. Ancak bu tip su birikintilerine hızlı bir şekilde girmek araç ve sürücü üzerinde sert bir etki de yaratabilir. Araç yolda ilerlerken sadece rüzgar ve sürtünme gücüne karşıdır. Ekstra olarak su birikintisine girdiğinizde çok daha yoğun bir ortam ile karşılaşılır. Suyun derin olma durumuna göre duvara çarpma etkisi bile hissedilebilir.
Bu tarz su birikintilerinden hızlıca geçmek aracın elektrik aksamı ve motoru da etkileyebilir. Ek olarak suyun araca yaşattığı stres de cabası. Otomobiller yapı gereği genellikle metal ve plastik malzemelerden oluşur. Alt yapıdaki malzemelerden metal olanları oldukça sağlam, dayanıklı ve ısıya karşı dayanıklı olmalarına rağmen çok yüksek sıcaklık farklarına karşı dayanıksızdırlar. Bu karşılaşma sonrası parçalar yapısal değişikliğe maruz kalabilir.
Termal şok konusunu basitçe anlatırsak, demirin çeliğe dönüştürülürken ısıl işlem ile karşılaştığını biliyoruz. Araçlarda kullanılan demir metali rahat şekil verilebilir bir malzemedir. Bükülebilme konusunda son derece işlevsel olan demirin kopması ve kırılması da oldukça zordur. Demir maddesi dövme ve ışıl işlem uygulandığı zaman çeliğe dönüşür. Demire rağmen çelik oldukça sert ve sağlam bir malzemedir. Bükülme konusunda ise imkansız konumdadır. Çelik yapısı gereği belli bir noktada da bükülme olmadan kırılır veya kopar. Demiri çelik yapma işleminin adımları ise şu şekildedir.
• Demir malzeme bir dereceye kadar ısıtılır ve yumuşar
• Hemen akabinde dövme işlemine tabi tutulur ve sertleştirilir
• Verilen şekilden sonra bile hala sıcak olan semir aniden suya sokulur
• Yapılan bu işlemin adı ısıl işlemdir
• Bu işlem sonrası demir artık çelik bir yapıya dönüştürülmüştür
• Bu işlemde soğutma gerçekleştirilirken çok soğuk bir su tercih edilirse metalde çatlama oluşabilir
• İşte bu ısı değişimi malzemeye termal şok geçirtir.
Görüldüğü üzere çok yüksek ısıya sahip demire su verilince ortaya bambaşka özelliklere sahip bir malzeme ortaya çıkıyor. Bunun yanında fazlasıyla sağlam olduğunu düşündüğümüz demir ve çelik aşırı farklı ısılara maruz kalırsa sağlamlığını kaybedip çatlayabilmektedir.
Yukarıda demirin çeliğe nasıl dönüştüğünü anlattık. Araçlarda ise bu dönüşüm işlemlerinin oluşabileceği bir gerçektir. Örneğin aracınızla seyir halindesiniz ve otomobilinizle soğuk bir su birikintisine hızlı bir şekilde girdiniz. İşte bu esnada otomobilinizde sıcak bir halde olan demir parçası termal şoka girebilir. Bu termal şokta suyun sıcaklığı ayarlanamadığı için o malzemede çatlamalar meydana gelir. Daha önce motorun basınçlı su ile yıkama konusunda size bazı detaylar vermiştik. İşte bu işlem sırasında da termal şok oluşabilir ve hiç istemeyeceğiniz malzemeler üzerinde çatlaklar oluşabilir.
Özellikle performanslı bir şekilde kullandığınız araba ile soğuk bir havada yolda birikmiş derin bir su birikintisine hızlı bir şekilde girerseniz, aracın bazı parçalarına termal şok etkisi verebilirsiniz. Hızlı girilen su bu anda hızın da etkisi ile tüm parçalara şiddetli bir şekilde temas edebilir. Akabinde motordaki sıcak parçalar olumsuz etkilenebilir. Parçaların yaşadığını basitçe anlatmak gerekirse, Uzunca bir süre sauna da rahatladığınızı ve tüm eklemlerinizin ve organlarınızın iyice ısındığını düşünün. Daha sonrasında bu dolu bir suyun içine atladığınızı hayal edin. İşte o anlarda ne yaşarsanız, arabanın parçaları da aynı durumla karşı karşıya kalıyorlar. Ayrıca çay yudumlamanın ardından dondurma yemekte aynı etkiyi yaratabilmektedir.
Burada odak noktası sıcaklık ve ani sıcaklık değişimleri olduğu için, sıcaklığı en çok değişen ve tutan parçaları ele alacağız. Bu sıcak parçaların aniden soğuk bir su ile karşılaşıp termal şoka girmesi ve çatlaması olasıdır. Ayrıca parça eklemlerindeki kaynak noktaları da bu işlemden etkilenebilir. Araç ile suya hızla girilince hangi parçalar etkilenir?
• Katalitik konvertör kaynakları çatlayabilir
• Egzoz hattı kaynaklar çatlayabilir
• Egzoz manifoldu çatlayabilir
• Turbo salyangozu çatlayabilir
• Motor bloğu çatlayabilir
• Fren diskleri eğilebilir
Suya ani girişlerde motorun bir çok parçası etkilenebilir. Ancak en çok etkiyi görebilecek bir başka nokta ise otomobilin elektronik aksamıdır. Buradaki kabloların bağlantı noktalarında soketlerin aralarından su sisteme sızabilir. Bu durumda o soket veya bağlantı kısa sürede paslanıp yapması gereken işlevi yerine getiremeyebilir. Dahası motor filtresinden su girmesi ve bu suyun motora ulaşması motorda çok ciddi hasarlar çıkabilir. Burada tabi ki hızın etkisiyle yerdeki su bir noktaya kadar ulaşabilir ancak, motordaki kayışlar ve radyatör fanı suyu en ulaşılması zor yerlere kadar çıkarabilir. Suya hızlı girmenin motor parçalarına zararı çoktur ancak, bunun yanında suya girdiğiniz anda aquaplaning etkisi sebebiyle aracın hakimiyeti kaybedilebilir. Bu durumda araç bir kaza ile karşı karşıya kalabilirsiniz.