Araçtaki ayıbın sonradan fark edilmesi durumları
Araç alırken hevesle alınan araçların sonradan başımıza dert olduğuna hayatımızda çokça karşılaştığımız durumlar arasındadır. İster ikinci el isterse de galeriden alınan araç olsun aldığımız zaman anlaşılan şartlarda olamayabiliyor. Bu gibi durumlarda alıcının sahip olduğu hakları bu yazımızda inceleyeceğiz.
Avukat Bilal Çelik araçtaki ayıbın sonradan fark edilmesi durumunda alıcının sahip olduğu hakları açıkladı.
Araç alırken aldığımız esnada doğrudan fark edemeyeceğimiz ancak sonradan ortaya çıkan kusurlar olabilir. Araçtaki ayıbın sonradan ortaya çıkması satıcının bilgisi dahilinde olabileceği gibi satıcının haberi olmayabilir de. Ancak satıcının haberinin olmaması sorumluluğunun olmayacağı anlamına da gelmemektedir.
Araçtaki ayıbın bilinerek satıcıya satılması halinde satıcı bu durumda kötü niyetli şekilde değerlendirilecektir ve Türk Ceza Kanununda yer alan nitelikli dolandırıcılık kapsamında da ceza alması söz konusu olabilecektir.
Alıcının aracı almasıyla birlikte Türk Borçlar Kanununda belirtilen gözden geçirme yükümlülüğü başlayacaktır. Alıcı mümkün olan ilk anda aracın kontrollerini yaparak ayıp kontrolü yapmakla mükellef tutulmuştur. İlk anda ortaya çıkabilecek hasarlar, kayıtlar vb faktörler tespit edilmesiyle birlikte satıcıya vakit kaybetmeden başvuruda bulunması gerekmektedir. Ancak ayıp hallerinin kullandıkça ortaya çıkabileceği durumlar da mevcuttur. Bu durumda da yasal zamanaşımı süreleri içerisinde ayıp bildirimi yapılmalıdır.
SATICI DURUMU BİLMİYORSA...
Satıcının bu kusurları bilmemesi durumunda ayıbın fark edilme süresine göre durum değerlendirilecektir. Ayıp satıştan sonra ancak iki yıl içerisinde fark edildi ise satıcıya derhal başvurarak seçimlik haklarını kullanabilir.
Ayıp halinde alıcının kullanabileceği seçimlik hakları ele alacak olursak:
İlk olarak alıcı aracın ücretsiz tamiratını talep edebilecektir. Aracın alıcı tarafından ücret verilmemesi koşuluyla tamir edilerek başlangıçta tarafların anlaştığı şekle getirilebilir. Alıcının kullanabileceği bir diğer seçimlik hak ayıp derecesi göz önünde tutularak yapılacak bedel indirim talebidir. Örnek üzerinden gidecek olursak taraflar X model bir aracın herhangi bir hasar kaydı olmadığı şekliyle anlaşarak satışı 100.000 TL üzerinden anlaşmışlardır. Ancak araç alındıktan bir süre sonra yapılan detaylı inceleme ile hasar kaydı bulunduğu ortaya çıkılabiliyor. Bu durumda aracın değeri 90.000 TL olmalı şeklinde tarafların anlaşması şeklinde de seçimlik hakkın kullanılması mümkün olabiliyor. Alıcının kullanabileceği bir diğer seçimlik hak da mümkün olduğu takdirde aracın değiştirilmesidir. Benzer araçları elinde bulunduran satıcı veya galeriden alındıysa galeri yetkilisiyle görüşülerek başka bir araç ile değişim söz konusu olabilecektir. Seçimlik haklardan en sonuncusu sözleşmeden dönerek aracın iadesi ve verilen ücretin geri alınması şeklindedir. Bu durumda ayıplı olduğu anlaşılan aracın iadesiyle birlikte verilen ücretin de geri verilir.
2 YILIN ARDINDAN SATICIYA BAŞVURULABİLİYOR
Şayet iki yıldan sonra fark edilen bir ayıp olması halinde sadece satıcının kötü niyetle gizlediği bir durum varsa veya ağır ihmalinden kaynaklanan bir durum söz konusu ise iki yılın ardından satıcıya başvuruda bulunulabilecektir.
Aracın galeriden alınması halinde de galericiler de yukarıda bahsettiğimiz şekilde satıcılar gibi sorumlu olacaklardır. Galericiler sattıkları araçtan belirli komisyonlar aldıkları için alınan bu komisyon da seçimlik haklarını kullanan alıcı tarafından hesaba katılacaktır. Ayrıca Türk Borçlar Kanununda belirtilen genel hükümler gereği alıcı olan taraf tazminat talebinde de bulunabilecektir.
Ayıplı araç alımı durumunda seçimlik haklarını kullanamayan alıcılar, satıcının sorumluluğu ile ilgili durumlarda Asliye Hukuk Mahkemelerine başvuruda bulunarak haklarını zamanaşımı sürelerini kaçırmadan müdafaa edebileceklerdir.
