"Ardahan Kongreleri" sempozyumu tarihe ışık tutacak

1. Dünya Savaşı sonrası Rus işgaline giren, Kars, Ardahan ve Batum'dan oluşan "Üç Sancak"ın işgalden kurtarılması için 100 yıl önce düzenlenen Ardahan Kongreleri'nin yıl dönümü dolayısıyla Ardahan Üniversitesinde (ARÜ) uluslararası sempozyum gerçekleştirileceği bildirildi.

ARÜ Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Makbule Sarıkaya, yaptığı yazılı açıklamada, Ardahan Kongreleri'nin tarihteki yerinin çok önemli olduğunu kaydetti.

Üniversitede 10'u yurt dışından olmak üzere yaklaşık 40 bilim insanının katılımıyla 20-22 Şubat tarihlerinde "100. Yılında Ardahan Kongreleri Uluslararası Sempozyumu" düzenleyeceklerini belirten Sarıkaya, bilim insanlarının sempozyumda konuyu bütün yönleriyle ele alacağını ifade etti.

Sarıkaya, şunları kaydetti:

"Ardahan'ın da içinde bulunduğu Elviye-i Selase (Üç Sancak) yani Kars, Ardahan, Batum 1878'den itibaren Rus işgaline girmiş ve Müslümanlar için 40 yıllık kara günler başlamıştır. 1. Dünya Savaşı'nın başlaması ve 1915'de Sarıkamış Harekatı ile bölge kurtuluş umuduna kapılmış ise de Sarıkamış'taki yenilgi üzerine Rus işgali daha da ağırlaşmıştır. 1917'de Rusya'da meydana gelen devrim ile Ruslar savaştan çekilince ortaya çıkan otorite boşluğunu Ermeni ve Gürcüler doldurmaya ve Türkleri yok etmeye başlamışlardır."

Makbule Sarıkaya, 1. Dünya Savaşı 1918'de sona erince imzalanan Mondros Ateşkes Antlaşması ile bu kez bölgede İngiliz işgalinin başladığını ifade ederek, İngilizlerin de Gürcü ve Ermenileri silahlandırıp Elviye-i Selase'yi onlara vaat etmesiyle Türklerin topluca kıyılmasına fırsat verildiğini anlattı.

Böylece Ardahan'ın da dahil olduğu Kafkas coğrafyasının kıyım, mezalim ve göç ile derin yaralar aldığını aktaran Sarıkaya, şöyle devam etti:

"Mondros Ateşkesi ile Türk ordusunun Elviye-i Selase ve Kafkasya'dan geri çekilmek zorunda kalmasıyla halk büyük endişeye kapılmış ve kurtuluş çareleri aramaya başlamıştır. Çünkü ordunun çekildiği bu yerler yeniden Ermeni ve Gürcü zulmüne maruz kalacaktı. Ardahan'ın İngiliz işgaline uğramasının an meselesi olduğu bu kritik zamanda yurtseverlerin bir araya gelerek 3-5 ve 7-9 Ocak 1919'da Ardahan'da yaptıkları iki kongrede bu gelişmeler karşısında teşkilatlanma kararı alınmıştır."

- "Kafkasya'daki ülkelerin tarihine de ışık tutulacak"

Sarıkaya, Ardahan Kongreleri ile ilgili şu değerlendirmeyi yaptı:

"Bu süreçte yapılan Ardahan Kongreleri, yakın dönem Türk tarihinde çok kısa zamana sıkışmış olmasına rağmen alınan kararlarla Ardahan ve Kars başta olmak üzere Elviye-i Selase ve Kafkasya'daki diğer devletlerin tarihini etkilemiş kongrelerdendir. Erzurum ve Sivas kongrelerinden aylar önce düzenlenen bu kongreler, bölgenin kurtuluşu yönünde önemli kararlar almıştır. Bu kararlar ile Kars'ta Cenubi Garbi Kafkas Hükümeti (Güney Batı Kafkas Cumhuriyeti) adında bir devlet kurulmuştur. Bu bilimsel toplantı ile sadece Ardahan Kongreleri aydınlatılmakla kalmayacak, aynı zamanda çevre illerimizin ve Kafkasya'daki ülkelerin de tarihine ışık tutulacak."