Arıcılık başta bal olmak üzere arı sütü, polen, propolis, bal mumu gibi arı ürünleri üretmeyi sağlayan bir hayvancılık türüdür. Arıcılığın avantajlarından biri de büyük işletmeler haricinde kendi arıcılığını yapmak isteyenler için bir iş kaynağı olmasıdır. Bu hayvancılık türüyle geçimini sağlayan veya ek gelir elde eden birçok insan bulunur. Arıcılık işinin maliyetinin az olması sebebiyle kendi balını yetiştirip satmak isteyenler, işi öğrenerek de bunu meslek olarak yapabilmektedir.
Kırsal bölgeler için iş kaynağı olması bakımından ekonomiye katkısı olan bir alandır. Arıcılık yapmak isteyenlere Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından destek de verilmektedir. Ülkemizde yıllık 150.000 tona yakın bal üretimi yapılır ve bu sayılar göz önüne alındığında ülkemiz dünyada sıralamasında 3. sırada yer almaktadır. Bal üretimi miktarı güzel olsa da kovan başına düşen üretim sayısı azdır. Bu verimliliği artırmak içinse arıcılık yapanları yönlendirecek alanında uzman kişilere ihtiyaç duyulmaktadır. Arıcılık (MYO) Bölümü de arıcılık ve arı yetiştiriciliği alanında uzman kişiler yetiştirir.
Arıcılık Bölümü başta bal olmak üzere arı ürünlerinin hazırlanması ve satışa sunulmasına kadarki tüm alanlar hakkında eğitim veren bir bölümdür. Ayrıca arıların yapılarının incelenmesiyle ilgili eğitim de verir. Arıcılıkta kovanlarda arı kolonileri, insanlar tarafından devam ettirilir ve kovanlar genelde insanlar tarafından yapılır. Bal üreten arılar kovanlarda tutulur ve bal üreten arıların başında apis cinsi bal üreten arılar gelmektedir. Bir arıcı ise arıları kovanda tutarak kovanın ürettiği bal ve diğer ürünleri toplamaktadır. Arıcılara “apiarist” ismi de verilmektedir. Arılıcılık bölümünün amacı ise bu alanda uzman kişiler yetiştirmektir.
Arıcılık bölümü 2 yıllık eğitim veren bir önlisans programıdır. Günümüzde Arıcılık Bölümü olan ve eğitim veren 3 üniversite vardır. Arıcılık (MYO) bölümü olan üniversiteler:
Arıcılık bölümü bir önlisans programı olması sebebiyle TYT puan türüyle öğrenci alımı yapar. Bölümü kazananlar üniversitelerin Meslek Yüksekokulları Fakültesinde eğitim alırlar. Arıcılık bölümü öğrencileri arı ürünleri, arı besleme, koloni kurma, arı merası, apiterapi, koloni yönetimi, yerli arıcılık ve yörelere uygun bal üretme gibi konularda uzmanlaşmak için eğitim görürler. Bölüm amacı da bu alanda çalışabilecek teknik eleman yetiştirmektir. Arıcılık bölümünün açıldığı ilk üniversite Muğlu Sıtkı Koçman Üniversitesi’dir ve 1994 yılında açılmıştır.
Arıcılık bölümünün lisans programı bulunmamaktadır fakat bu bölümü okuyan öğrenciler DGS sınavına girebilirler. Yeterli puan aldıkları takdirde eğitimlerini Zooteknoloji Bölümüne tamamlayarak lisans diploması alabilirler. Zooteknoloji Bölümü, ürünlerinden faydalanılabilen hayvanların yetiştirilmesi, hayvanların ıslahı, bakımı, beslenmesi ve hayvanların refahı gibi konularda uygulamalar ve araştırmalar yapan uzmanlar yetiştirir.
Arıcılık bölümünde 4 dönem eğitim verilmektedir. Öğrenciler bu 4 dönem boyunca almaları gereken zorunlu derslerin tamamından geçer not alarak mezuniyet için gerekli olan AKTS’yi tamamlamaları gerekir. Arıcılık bölümü dersleri üniversiteye değişiklik gösterebilir. Ancak genel olarak dersler paralellik gösterir. Genel olarak Arıcılık Bölümünün ders programındaki dersler şu şekildedir:
Zorunlu dersler haricinde bazı seçmeli dersler de vardır. Öğrenciler üniversitenin verdiği krediler ve ilerlemek istedikleri alan doğrultusunda bu seçmeli dersleri alabilirler. Ayrıca Arıcılık Bölümünde teorik eğitimin yanında uygulamalı eğitim de mevcuttur. Öğrencilerin staj yapması zorunludur.
Arıcılık bölümü mezunları ana arı yetiştirmek, bal üretmek, arı sütü, bal mumu, polen gibi arı ürünleri üretmek, koloni kurmak isteyenlere danışmanlık vermek, verimin artırılmasını sağlamak, koloni kurmak ve onu geliştirmek ve arıcılık ile ilgili sorunlara çözüm bulmak gibi konularda çalışmalar sağlamaktadır. Peki, Arıcılık (MYO) mezunları iş imkânları neler?
Arıcılık bölümünden mezun olmuş kişiler çeşitli yerlerde çalışabilmektedirler. Arıcılık bölümü mezunları arı yetiştirmek, bal üretmek, koloni kurmak gibi alanlarda çalışmalar yapabilmektedirler ayrıca bu işleri yapan kişilere danışmanlık hizmeti de verebilir.
Arıcılık bölümünden mezun olan kişiler kamuda veya özel sektörde çalışabilir. Arıcılık (MYO) mezunlarının kamuda iş olanakları genelde Tarım ve Orman Bakanlığındadır. Kamuda çalışmak isteyen kişilerin ÖSYM tarafından yapılan KPSS sınavına girmeleri ve yeterli puanı almaları gerekir. Arıcılık bölümü mezunlarının en son KPSS alımında en düşük taban puanı 70 ve en yüksek puanı 96'dır. Arıcılık bölümü mezunları Tarım ve Orman Bakanlığına "Arıcılık Teknikeri" unvanıyla atanır. Bölüm mezunları devlet kurumunda Zirai Araştırma Enstitüleri içerisinde çalışabilir.
Arıcılık (MYO) mezunlarının özel sektörde iş olanakları ise çeşitlidir. Arıcılık bölümü mezunu bir kişi isterse kendi işini kurabilir. Kendi işini kurmak istemeyen kişiler bal üretim çiftliği gibi yerlerde çalışabilir. Bal üretim çiftliği haricinde kendi bal üreticiliğini yapan veya yapmak isteyen kişilere de danışmanlık hizmeti verebilir. Kendi işini yapan kişiler üretim verimliliğinin arttırılması için de bu alanda uzman kişilere ihtiyaç duyulur.