Arkeoloji Bölümü Kazı Ekibi Araziden Döndü

Çanakkale’nin Ayvacık ilçesine bağlı Gülpınar beldesinde yer alan Apollon Smintheus Kutsal Alanı’nda (Smintheion’da), 1980 yılında başlayan ve Prof. Dr. Coşkun Özgünel’in başkanlığında sürdürülen bilimsel kazılara katılan Fen-Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Davut Kaplan ve Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Arkeoloji Bölümü öğrencileri, ilk 3 aylık çalışmanın ardından, kazıdan döndü.

Yaklaşık 10 yıldır yapılan çalışmalara katıldıklarını belirten Fen-Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Davut Kaplan, bu yıl yapılan çalışmalar hakkında bilgi verdi. Davut Kaplan, “2012 kazı sezonunda yapılan çalışmalar ile yerli ve yabancı turistlerin uğrak yeri olan alanda, MÖ 2.yüzyılda inşa edilmiş olan görkemli Apollon Smintheus Tapınağı’nın çevre düzenlemesi, Troas Bölgesi’nin en eski yerleşmesi olan ‘Kalkolitik Gülpınar Yerleşmesi’ ve ‘Mozaikli Ev’ olarak isimlendirilen alandaki kazı ve onarım çalışmalarında dikkat çekici sonuçlara ulaşıldı. Zaten tapınak, Anadolulu (İzmirli) büyük ozan Homeros’un İlyada destanında anlattığı Troia Savaşı sahnelerinin yer aldığı görkemli bir yapıdır. 1980 yılından günümüze kadar geçen süre içinde Prof. Dr. Coşkun Özgünel başkanlığında gerçekleştirilen kazı ve yenileme çalışmaları ile Smintheion’un çehresi hızla değişmektedir. Restorasyonun ardından, geniş platform üzerinde yükselen sütunlarıyla ziyaretçileri karşılayan, İon stilinde inşa edilmiş tapınakta, yine Anadolulu olan mimar Hermogenes’in plan tasarımı (pseudodipteros) uygulanmıştır.” dedi.

Tapınakta bulunan hiyeroglif, resim ve sahnelerin tarihi hakkında bilgi veren Kaplan, “Tapınağın üst mimari yapısında, Akhalar ile Troialılar arasında geçen Troia savaşlarını anlatan mitolojik sahnelerin işlendiği friz blokları bulunmaktadır. Homeros’un İlyada’da anlattığı Troia savaşının can alıcı konuları, bu frizde adeta bir resimli roman gibi işlenmiştir. Böyle bir yapının korunması ve restorasyonu için gelecek yıllarda da çalışmalara devem edilecektir.” şeklinde konuştu.

Bu sene yapılan kazılardaki en önemli bulgulardan birini Roma dönemi kalıntıları altında kalmış olan ve yaklaşık olarak MÖ 5.500-4.500 yılları arasına tarihlendirilen bir Bakır Çağ (Kalkolitik) yerleşmesi olduğunu, Roas bölgesinin bu en eski yerleşiminin bilim adamları ve ziyaretçilerin ilgisini çektiğini, bunun nedeninin ise Smintheion, Troas bölgesinin ilk köy yerleşmelerinden birine de ev sahipliği yaptığını ifade eden Kaplan, “Yapılan arkeolojik çalışmalar sonucunda Kalkolitik döneme ait günlük yaşam konusunda bilgi veren konut ve depo yapıları da ortaya çıkarılmıştır. Kalkolitik dönem Smintheion insanlarının geçimlerini tarım, hayvan besiciliği, balıkçılık ve midye-istiridye toplayıcılığı gibi değişik ekonomik faaliyetler ile sağladıkları anlaşılmaktadır. Ele geçen öğütme ve ezgi taşlarıyla, buğdayın un haline getirildiği, konutlarla ilişkili ocak yapılarında da pişirme işleminin yapıldığı anlaşılmaktadır. Beslenen hayvanların etinden, sütünden ve yününden yararlanıldığı bilinmektedir. Kazılarda ele geçen gövdesi kevgir gibi delikli kaplar bu besi hayvanlarının sütünden de faydalanıldığına, peynir yapımına işaret eder. Yün dokumanın varlığı da Kalkolitik Smintheion’da yine seramik kaideleri üzerinde rastlanan negatif izlerden bilinmektedir. Ele geçen balık kemiği ve balık ağı ağırlığı gibi taş aletler ise balıkçılık faaliyetlerine işaret etmektedir.” ifadelerini kullandı.