Artuklu Üniversitesi'ne Kürdoloji Kütüphanesi Kurulacak

Mardin Artuklu Üniversitesi, bir 'ilk'e daha imza atıyor. 'Kürdoloji Kütüphanesi' kurmak için harekete geçen üniversite, dünyanın birçok ülkesindeki Kürtçe kitapları bir araya toplayacak. Bunun ilk adımını atan üniversite, 18. ve 19. yüzyıllardan kalma çok değerli iki büyük Kürdoloji arşivini, Rusya'nın Saint Petersburg kentinden Mardin'e getiriyor.

1850'li yıllarda görev yapan Rusya'nın Erzurum Konsolosu Aleksander Jaba'nın oluşturduğu yüzlerce el yazmasından oluşan arşivin Mardin'e getirilmesi için anlaşma sağlandı. Artuklu Üniversitesi, 30 bin dolar karşılığında arşive sahip olacak. 1966 yılında vefat eden Rus doğubilimci Vladimir Feodoroviç Minorski'nin arşiviyle ilgili tasnif çalışmaları ise sürüyor.

Artuklu Üniversitesi Yaşayan Diller Enstitüsü Müdürü ve Kürdoloji Koordinatörü Prof. Dr. Kadri Yıldırım, dil, din, lehçe, edebiyat, folklor, tarih, coğrafya, antropoloji başta olmak üzere Kürtlerle ilgili her türlü çalışma ve araştırmanın kendi ilgi alanlarına girdiğini belirtti. Türkiye'nin ilk, dünyanın da sayılı Kürdoloji kütüphanelerinden birini kurmak istediklerini kaydeden Yıldırım, "Merkezi bir görev ifa edecek olan bir Kürdoloji Kütüphanesi'nin temelini atmış bulunuyoruz. Bünyelerinde Kürt dili ve kültürü bölümleri yer alan üniversitelerde karşılaşılan sıkıntılardan biri de Kürdoloji kaynakları ve materyalinin dağınıklığıdır. Aynı sıkıntıyı çalışmalarını bireysel olarak yürüten araştırmacılar da çekmektedir. Girmiş olduğumuz barış süreciyle birlikte oluşan olumlu atmosferde Kürt dilinin eğitimde kullanılmasının önündeki yasal ve anayasal engellerin kaldırılmasının gündeme gelmesi, böyle bir kütüphanenin varlığını elzem kılmaktadır." dedi.

Jaba ve Minorsky'nin arşivini Mardin'e getirmek için büyük çaba sarf ettiklerini anlatan Prof. Dr. Kadri Yıldırım, sona yaklaştıklarını söyledi. Yıldırım, gelinen aşamayı şöyle özetledi: "Jaba arşivi ile ilgili iki ay önce Rusya'ya gittik. 30 bin dolar karşılığında bu arşivi Artuklu Üniversitesi'ne transfer etmek üzere resmi temaslarda bulunduk ve ön anlaşmayı imzaladık. Hazırlıklar tamamlandı ve son sözleşme metni elimize ulaştı. Arşivi birkaç gün sonra teslim alacağız. Minorsky tarafından oluşturulan Kürdoloji arşivi ise ağırlıklı olarak Arap ve Fars alfabeleriyle yazılan eserlerden oluştuğu için henüz tasnif edilmemiştir. Rus yetkililer tasnif işini de bizim yapmamızı istediler. Tasnif bittikten sonra transfer işlemlerini başlatacaklarını ifade ettiler. Rusya'daki bu arşivleri transfer ettikten sonra Berlin ve diğer şehirlerdeki arşivleri de Kürdoloji kütüphanemize transfer etme yollarını arayacağız."

Yurt içindeki resmi kütüphanelerde bulunan Kürtçe el yazmalarının transferi için de herekete geçtiklerini anlatan Yıldırım, Kürdoloji Kütüphanesi'ne 10 milyon kitap kazandırmayı hedeflediklerini vurguladı. Konya ve İstanbul başta olmak üzere çeşitli şehirlerdeki milli ve ihtisas kütüphanelerinde yüzlerce Kürtçe elyazması bulunduğuna dikkat çeken Yıldırım, "Fakat maalesef cumhuriyetin uzun tarihi boyunca Kürtçenin varlığı kabul edilmediği için bu eserler Arapça ya da Farsça olarak kayıtlara geçmiştir. Bazı araştırmacılar kendi şahsi gayretleriyle bunlardan bir kısmını gün ışığına çıkarmışlarsa da bunlar denizden bir damla bile sayılmaz. Onun için bu kütüphanelerle kurumsal bir irtibat kurup bu eserleri Kürdoloji kütüphanesine nakletmemiz gerekir." şeklinde konuştu.