Asansörler "alarm" Veriyor

GAZİ NOGAY - Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca hazırlanan ve Resmi Gazete'de yayımlanan yönetmelik uyarınca belediyelerin sorumluluğunda denetime tabi tutulan aralarında okul, kamu kurum ve kuruluşlarının da yer aldığı binalardaki asansörlerin yarıdan fazlasının, kullanılamaz durumda olduğunun belirlendiği bildirildi. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'nın 5 Kasım 2011'de Resmi Gazete'de yayımladığı yönetmelikle, şehir içi mücavir alanlardaki asansörlerin yıllık muayene ve deneylerinin yaptırılmasından belediyeler sorumlu tutuldu. Bunun üzerine Türkiye genelindeki belediyelerce, Türk Standartları Enstitüsü ile Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği gibi kurumların yanı sıra bağımsız denetim yapan uzman kuruluşlarla, asansörlerin denetimi konusunda anlaşmalar yapıldı. Türkiye genelinde 215 belediye ile denetim konusunda protokol yapan TMMOB'un gerçekleştirdiği asansör denetimlerinde, korkutan sonuçlar ortaya çıktı. - "Asansörlerin yüzde 80'i riskli" TMMOB Asansör Kontrol Merkezi Müdürü Berkay Eriş, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Türkiye'deki asansörlü bina sayısının 300 bin civarında olduğunu ve denetimler sonucunda asansörlerin yaklaşık yüzde 80'inin riskli olduğunun tespit edildiğini vurguladı. Denetimlerin yetkili kurumlarca yapılmasının insan sağlığı açısından önemli olduğuna dikkati çeken Eriş, şöyle konuştu: "TMMOB olarak Türkiye genelinde 215 belediye ile protokol yaptık. Ülke genelindeki asansör denetimlerinin neredeyse yarısını biz yapıyoruz. Denetimler sonucu gördük ki maalesef bu konuda çok ciddi sıkıntılar var. Ülke genelindeki asansörlerin yüzde 80'i riskli durumda. Geçen yıl bu oran yüzde 90 civarındaydı ancak bakanlığın yönetmelik, genelgeleri ve bizler gibi denetleme yapan kurumların bilgilendirmeleri sayesinde biraz olsun bilinçlenme oldu." Denetleme kuruluşları olarak yüksek derece riskli asansörlere "kırmızı etiket" yapıştırdıklarını ve bina yöneticilerini uyardıklarını ifade eden Eriş, "Kırmızı etiketin anlamı, asansörün can ve mal güvenliği açısından uygun olmadığını yansıtır. Maalesef Türkiye'deki birçok bina kırmızı etiket taşıyor" diye konuştu. Asansörlerin uzman firmalarca ayda bir kez bakım ve onarımının yapılması, yılda bir kez de denetimden geçmesi gerektiğini dile getiren Eriş, "Yapılan denetimlerin ardından kırmızı etiket yapıştırılan ve verilen süreye rağmen bakımı yapılmayan asansörlerin mühürlenmesi gerekmektedir. Kapatma yetkisi de belediyelere verilmiştir. Ancak belediyeler bu konuda biraz duyarsız davranmaktadır" ifadelerini kullandı. Bina yöneticilerinin yasal sorumluluk anlamında çok fazla yükümlülüğü olduğunu anlatan Eriş, "Milyonda bir ihtimal olsa bile olası bir can kaybı durumunda ilgili kişilere hapis cezası var. Size rapor verildiği ve tebliğ edildiği halde buna bir önlem alınmıyorsa bu durumda sorumluluk birinci derecede bina yöneticileri ait olmaktadır" dedi. - Yeşil etiket için 130 madde TMMOB olarak asansör denetimlerinin sağlıklı yapılabilmesi için 130 maddelik bir liste hazırladıklarını, bakanlığın da bu listeyi genelge olarak yayımladığını belirten Eriş, asansör denetimlerinde listedeki unsurların tek tek kontrol edildiğini söyledi. Söz konusu 130 maddelik listedeki 52 maddenin önemli olduğunu ifade eden Eriş, "Denetimler sırasında bu 52 maddeden herhangi birinde eksiklik olduğu tespit edilirse, asansöre kırmızı etiket yapıştırılıyor. Diğer maddeler ufak tefek sayılabilecek, can güvenliğini etkilemeyecek unsurlardır" ifadelerini kullandı. Denetimler sırasında mutlak suretle kontrol edilmesi gereken unsurları da açıklayan Eriş, "İlk akla gelen kaçak akımın olup olmadığıdır. Çünkü elektrik çarpma riski çok yüksek. Yine kapı kilitlerinin kontrol edilmesi, halatların durumu, olası bir kayma sonucu yumuşatma mekanizması işlevini gören tamponun olup olmadığına bakılması lazım. Asansörün düşmesi durumunda paraşüt sisteminin devreye girmesi gerekiyor. Emniyet açısından bunun da kontrol edilmesi lazım" diye konuştu. Denetimin kamusal bir görev olduğunu ve TMMOB olarak Türkiye genelinde en kapsamlı denetim yapan kuruluş olduklarını vurgulayan Eriş, "Rakamlardan da görüldüğü gibi en yaygın ve ciddi denetim yapan kurumuz. Kamuoyunu bilgilendirmeye de çalışıyoruz. Üzücü kaza olmaması tek amacımız" diye konuştu. - Çorum'da tehlike boyutu üst sınırda bulunan asansörler mühürleniyor Çorum'da denetimler sonucu sınıfta kalan ve mühürlenmeye başlanan asansörlerin, kullanıma kapatılmasının doğru bir karar olduğunu vurgulayan Eriş, "Asansörlerin mühürlenmesi yerinde bir uygulama. Konunun önemine dikkat çekecek ve gerekenin yapılmasını hızlandıracaktır" dedi. Denetim ekibinde yer alan asansör muayene uzmanı makine mühendisi Gökhan Demirkan, uyarılara rağmen kullanılmaya devam edilen asansörlerin mühürlenmesi işlemine başlandığını, yüksek derece riskli asansörlerin kısa sürede bakımlarının yaptırılması gerektiğini söyledi. Kent merkezinde ilk etapta 700'e yakın binanın asansörünün denetlendiğini ifade eden Demirkan, "Denetimlerde 530 asansörün kullanıma uygun olmadığı ve en kısa sürede bakım ve onarımının yapılması gerektiği görüldü. Kırmızı etiket yapıştırılan yüksek derece riskli asansörler, insan yaşamı açısından büyük tehlike oluşturmaktadır. Bina yöneticilerine gerekli uyarılarımıza rağmen yüzlerce asansörün uygun kriterlere getirilmediği belirlendi. Belediyenin de kararıyla, insan sağlığını tehlikeye atan bu asansörleri mühürlemeye başladık" diye konuştu.