Asbestle temas akciğer kanseri nedeni

ESKİŞEHİR (A.A) - Eskişehir Osmangazi Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Selma Metintaş, "Asbest teması kendi başına doğrudan akciğer kanseri nedeni olarak kabul edilmelidir." uyarısında bulundu.

ESOGÜ Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Selma Metintaş ve Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Muzaffer Metintaş'ın ortak yürüttüğü "Asbest Teması ve Akciğer Kanseri Riski" konulu çalışma sonuçlandı.

Akciğer kanserinin son 10 yılda erkek ve kadınlarda sık görülen kanser türü olduğu ve oluşumunda çevresel faktörlerin önemli yer tuttuğuna işaret eden Selma Metintaş, şunları söyledi:

"Akciğer kanserinin bilinen en önemli nedeni tütün içimidir. Tütün dışında, özellikle mesleksel ortamlarda temas edilen bazı kimyasal ve fiziksel özellikli maddelerin de akciğer kanseri riskini artırdığı, yapılan çalışmalarla gösterilmiştir. Akciğer kanseri nedeninde suçlanan kanserojenlerden birisi de asbesttir. Asbest, lifsi bir mineraldir. Bir insanın asbest ile teması mesleksel veya çevresel olabilir."

-ASBEST ÇALIŞMASI-

Selma Metintaş, "asbest teması olan köylerde akciğer kanserine yakalanma oranı ve riskini belirleme, asbest–akciğer kanseri arasındaki nedensel ilişkiyi irdeleme" amaçlı çalışma için çevresel asbest teması kanıtlanan 15 köy ve 1011 hane ile asbest teması olmadığı kanıtlanan 12 köy ve 700 hanenin ele alındığını belirtti.

Çalışmada köylerde kullanılan toprağın ve havadaki tozun mineral analizi sonuçlarının da göz önünde bulundurulduğunu anlatan Metintaş, şöyle devam etti:

"Köylere gidilerek insanların yaş, cins, göç gelme ve göç gitme öyküleriyle hastalık, ölüm ve ölüm nedenleri tüm hanelerde araştırıldı. Sonuçlar, hastane kayıtları, sağlık kuruluşları kayıtları ve belgelerle teyit edildi. Çalışmaya asbest temaslı köylerden 3 bin 143, kontrol köylerinden 2 bin 175 kişi alındı. Çalışmada 20 yaş üzeri bireyler incelendi. Toplum taraması niteliğinde bir çalışma olduğu için, son 10 yıllık süreçte kadın ve erkekler göz önünde bulunduruldu."

-YAŞ ARTIKÇA RİSK ARTMAKTA-

Prof. Dr. Metintaş, araştırmada asbest teması olanla, olmayan köylerde en sık görülen kanserlerin sıralamasının birbirinden farklı olduğunu tespit ettiklerini bildirerek, şöyle dedi:

"Asbest temaslı köylerde erkeklerde akciğer kanseri, malign mesotelyoma, prostat ve gırtlak, kadınlarda ise malign mesothelioma, meme, akciğer kanseri ve gastrointestinal sistem kanserleri görülmektedir. Erkeklerde akciğer kanserine yakalanma riski asbest temassız sigara içmeyenlerde 1, asbest temassız sigara içenlerde 8.74, asbest temaslı sigara içmeyenlerde 6.87 kat, asbest temaslı sigara içenlerde ise 12.5 kat fazla olarak bulundu. Kadınlarda ise asbest temassız sigara içenlerde 1.43, asbest temaslı sigara içmeyenlerde 40 kat fazla olarak belirlendi.

Sonuçta asbest teması akciğer kanseri riskini erkek ve kadınlarda belirgin derecede yükseltmektedir. Asbest teması kendi başına doğrudan akciğer kanseri nedeni olarak kabul edilmelidir. Yaş artıkça akciğer kanseri riski artmaktadır."