Aşıklar En Çok "leb Değmez" De Zorlanıyor

Aşıklık kültürünü divan, atışma, hikayeli türkü ve muamma ile birlikte tamamlayan "leb değmez" sanatı, aşıkların yapmakta zorlandığı tarzlar arasında ilk sırada yer alıyor.

Eskiden dudak arasına iğne konularak icra edilen leb değmez tarzı, dudaklara zarar verdiği için artık iğne yerine kürdanla yapılıyor.

Aşıklar, leb değmezi uygularken, söyledikleri türküde, dudakların birbirine değmesini gerektiren m, p, v, f gibi harflerin bulunmadığı cümleler kurmaya dikkat ediyor.

İzleyenlerin de ilgisini çeken leb değmez tarzını kullanarak türkü söyleme geleneğini sürdürmeye çalışan aşıklardan Sabri Yokuş, AA muhabirine yaptığı açıklamada, leb değmez geleneğinin mimarının 1850'li yıllarda Çıldır'da yaşayan Aşık Şenlik olduğunu anımsattı.

Yokuş, leb değmez geleneğinin o günlerden bu günlere kendilerine intikal ettiğini belirterek, "leb değmez'i, daha sonra Kars'ın Arpaçay ilçesine bağlı Büyükpergitli köyünde yaşayan aşık Hamit İlhami Demir yapmıştır, Murat Çobanoğlu ve Şeref Taşlıova gibi ustalar yapmıştır. Dudak değmez geleneği o günden bu güne süre gelmiş, ama her aşık buna talip olamıyor" dedi.

-"Aşıklık geleneğinin en zor dallarından birisi" -

Yokuş, leb değmez geleneğinin aşıklık kültürünün en zor dallarından biri olduğuna dikkati çekerek, şunları kaydetti:

"Katıldığım Uluslararası Kars Aşıklar Bayramı'nda 7 yıldır bunun birinciliklerini alan aşıklardan biriyim. Eskiden top iğne kullanılırdı. O Konya Aşıklar Bayramı'nda yapılıyordu. Sağlığa zararlı olduğu için sonradan kürdana çevirdiler bunu. Sonuçta değişen bir şey yok. Dudaklarınızın birbirine değmemesi önemli. Bazı harfler kullanılmıyor. M,p,v ve f gibi harfler kullanılmıyor. Hatta bu son zamanlarda sesli harflerden o,ü, ö gibi harfler de kullanılmamaya başlandı."

Bu tarzda türkü içinde cümle kurmanın zor olduğuna değinen Yokuş, "Hem mantık kuracaksınız, hem kafiyesini bulacaksınız. Kafiye ile üzerindeki mısra birbirine uyacak, anlam verecek birbirine. Bu vesileyle çok zor bir dal diyorum ona ben. Leb değmez'i 20 yıldan bu yana yapıyorum. Yurt içi ve yurt dışında özellikle bunun üzerinde çok duruldu. Türkiye'deki temsilcisi de ben oldum" diye konuştu.