"Askıdaki" Turizm Çalışanı Işsizlik Maaşı Alamıyor

GÜÇ GÖNEL - Merkezi Antalya'da bulunan Devrimci Turizm İşçileri Sendikası (Dev-Turizm-İş) Genel Başkanı Mustafa Yahyaoğlu, turizm sezonunun sona ermesiyle kapanan otellerin çalışanlarının "askı" uygulamasıyla ücretsiz izne gönderildiğini, otelle hala iş akdi olması nedeniyle de çalışanların işsizlik sigortasıdan yararlanamadığını öne sürdü. Yahyaoğlu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, kasım ayı itibarıyla çok sayıda turistik tesisin kapandığını, bu iş yerlerinde çalışan turizm işçilerinin de 5-6 aylık işsizlik döneminin başladığını kaydetti. İşverenlerin turizm işçilerinin çalışma durumunu, "askıya" aldıklarını belirten Yahyaoğlu, "askı" uygulamasının bir anlamda ücretsiz izin anlamına geldiğini anlattı. İşini kaybetmek istemeyen çalışanların bu durumu kabul etmek zorunda kaldığını vurgulayan Yahyaoğlu, "İşçinin rızası olmadan uygulanması mümkün olmayan bir durum bu ancak yasal olarak sanki işçinin rızası varmış gibi göstererek, 'Seni askıya aldık, gelecek sezon tekrar geleceksin' diyorlar. Hukuken böyle bir sistem yok. Bunun adı ücretsiz izin demektir" dedi. - İŞKUR'da "İşin zaten var" yanıtını alıyorlar Yahyaoğlu, çalışanların maaş almadıkları dönem için işsizlik sigortasından yararlanmak üzere İŞKUR'a başvurduklarında da olumsuz yanıt aldıklarını belirterek, şöyle devam etti: "Arkadaşlarımız işsizlik sigortasından maaş almak üzere İŞKUR'a başvurduklarında, 'Hayır, senin iş akdin feshedilmemiş, şu anda iş yerine bağlı görünüyorsun, askıya alınmış görünüyorsun' yanıtını alıyor. Turizmde işsizlik sigortasından para alabilmek, labirentten geçebilmeye benziyor. Ön şartları var. 600 gün içinde 200 gün prim ödemiş olmak. Turizmde çalışan arkadaşlarımızın 600 günde 200 gün prim ödeyebilmesi için senede 7 ay çalışması lazım. Bu da mümkün değil. Turizmde çalışan arkadaşlar 4, 5, 6 ay çalışıyor. Son iş yerinde 120 gün çalışmak gibi bir şart daha var. En sonunda da bu askı uygulamasıyla turizmde işçiler işsizlik sigortasından yararlanamaz duruma düşürülüyor." - "Kışın kurye, inşaat işçisi olarak çalışan otel müdürleri var" Turizm çalışanlarının askı süresinin işe alınma garantisi de olmadığını kaydeden Yahyaoğlu, Antalya'da yaklaşık 400 bin çalışandan 200 bininin askı uygulamasından mağdur olduğunun altını çizdi. Kış aylarında işsiz kalan turizm çalışanlarının ne iş olsa yapmak zorunda kaldığına değinen Yahyaoğlu, şunları söyledi: "Bir otelin yiyecek içecek müdürünü, özel kurye şirketlerinden birinde zarf dağıtırken gördüm. Çok ağırıma gitti. Otelde genel müdür yardımcılığı yapabilecek bir adam, kışın işsiz kaldığında evine ekmek götürmek zorunda. Bisikletle kuryelik yapıyor. Ön büro müdürü arkadaşımız da inşaatta çalıştı. Çalışmak ayıp değil, çalışılır ama insanlar mesleki birikimine uygun alanlarda çalışmalı. Sosyal devletin insanların çalışabileceği alanları oluşturmak gibi bir görevi var." - "Turizm çalışanının tatili yok" Yahyaoğlu, turizm sektöründe işçilerin çalışan memnuniyetinden de uzak olduklarını söyledi. Kötü koşullarda, düşük maaşlarla çalıştırılmalarına rağmen çalışanlardan müşterilere güler yüz göstermelerinin istendiğini belirten Yahyaoğlu, "Evde karısı 'Tuz' dediğinde adamın içi cız edecek, verdiğin para adamın evinde tencereyi kaynatmaya yetmeyecek, 6 ay da işsiz bırakacaksın, sonra da yakasına güler yüz rozeti takacaksın. Bu çok yapmacık, çok şekilci. Bunu müşteriler de görüyor" ifadesini kullandı. Hizmet sektörü çalışanlarının da refah içinde çalışmayı hak ettiğini anlatan Yahyaoğlu, şöyle konuştu: "Örneğin turizm çalışanları da tatil yapabilmeliler. Şu anda Türkiye'de turizmde çalışan işçilere söylenen klasik cümle, 'Turizmde sezonda izin mi olur'. Turizm çalışanları sezonda izin alamaz. Peki turizmde çalışan bir işçinin kendisinin de turizm etkinliği içinde olma hakkı yok mu? Yani eşini, çocuklarını, arkadaşlarını alıp tatile gidemez mi? Belli sayıda sezonluk işçiyi fazla aldıklarında dönüşümlü olarak bütün personel senelik iznini kullanabilir. Senelik izin yasal bir haksa kullanabilmenin mutlaka bir yolu vardır."