Astana görüşmeleri başladı: Suriye'de siyasi çözüm mümkün mü?

Suriye’de yaklaşık 6 yıldır devam eden iç savaşı sona erdirme yolundaki müzakereler için taraflar Kazakistan'ın başkentinde bir araya geliyor. Suriye muhalefeti ülkede barışın sağlanması için bugün Astana'da başlayan müzakerelerde sadece ateşkesi daha sağlam temellere oturtmanın ve insani konuların görüşüleceğini belirtti.

Zirvenin öncelikli amacı ülke genelinde kapsamlı bir ateşkes. Türkiye ve Rusya, rejimle muhalifler arasındaki görüşmelerin dolaylı olması konusunda mutabık kaldı.

MUHALİFLERDEN SON DAKİKA HAMLESİ: YÜZ YÜZE GÖRÜŞMEYİ REDDETTİLER

Saat 11 sularında başlayan kritik görüşmede, Suriyeli muhaliflerden flaş bir karar geldi. AFP'nin haberine göre, Suriyeli muhalifler, ilk oturumda Esad rejiminin Astana'ya gönderdiği heyetle yüz yüze görüşmeyi reddetti.

ÜÇLÜ MEKANİZMA

İki gün sürecek zirvenin üzerinde hâlâ müzakere edilen sonuç bildirgesi taslağına göre, ateşkesin kapsamlı bir şekilde uygulanması ve gözetilmesi için üçlü bir mekanizma kurulacak. Al Jazeera'nin ulaştığı taslak bildirgeye göre, ateşkesin kapsamlı bir şekilde uygulanması ve gözetilmesi için üçlü bir mekanizma kurulacak. Garantör ülkeler IŞİD’i ve Nusra Cephesi’ni diğer gruplardan ayırmak istiyor. Bu bildirge henüz müzakere aşamasında ve kesinleşmiş değil.

MUHALİFLER VE REJİM TEMSİLCİLERİ SADECE AÇILIŞ KONUŞMASINDA BİR ARAYA GELDİ

Muhalifler, hükümet temsilcileriyle sadece açılış konuşmaları yapıldığı sırada bir araya geldi. İran temsilcisi ise rejimle muhalifler arasında yüz yüze görüşmeler olması ihtimalinin zayıf olduğunu belirtmişti.

KRİTİK DETAY: SURİYELİ TARAFLARA NE 'REJİM' NE DE 'MUHALEFET' DENMEMİŞ

Sputniknews'te yer alan habere göre, yuvarlak bir masa çevresinde bir araya gelen Suriye tarafların önündeki kartlarda 'hükümet' ya da 'muhalefet' gibi ibarelerin yer almadığını, her bir temsilcinin önünde 'Suriye Arap Cumhuriyeti' yazan kartların bulunduğunu aktardı.

Reuters'e açıklama yapan bir Suriyeli muhalif kaynağı, hükümet temsilcileriyle doğrudan ve yüz yüze görüşme yapmayı düşünmediklerini söyledi.

Kaynak, hükümet temsilcileriyle sadece açılış konuşmalarının yapılması sırasında bir araya geleceklerini söyledi.

GÖRÜŞMEDE HANGİ KONULAR ELE ALINACAK?

Astana'daki Suriye görüşmelerinde sadece ateşkesin konsolidasyonu ve insani konuları konuşulacak.

Suriye hükümeti, konferansa katılan grupların çoğunu yabancı destekli "teröristler" olarak kabul etmesine rağmen, silahını bırakıp uzlaşmaya gidecek gruplarla müzakereye oturacağını söylüyor.

GÖRÜŞMELER NE KADAR SÜRECEK?

Görüşmelerin bugün ve yarın olmak üzere iki gün sürmesi bekleniyor.

İlk günkü görüşmeler Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev’in açılış konuşmasıyla başlayacak. Sürecin garantörü olan Rusya, Türkiye ve İran’ın temsilcilerinin konuşmalarından sonra BM ve ABD temsilcilerinin de bir konuşma yapması planlanıyor.

MUHALİF HEYETTE KİMLER YER ALIYOR?

Muhalifler adına masaya 14 kişilik askeri heyet oturdu. Heyette, Şam Kolordusu (Feylaku’ş Şam), İzzet Ordusu (Ceyşü’l İzza), Zafer Ordusu (Ceyşü’l Nasır), İslam Şehitleri (Şüheda el-İslam), Mücahitler Ordusu (Ceyşü’l Mücahidin), Birinci Sahil Tümeni, Şam Askerleri (Ecnadü'l Şam), Festakim Birliği (Tecemmu Festakim), Sultan Murat Tugayı, Şam Cephesi (Ec-Cephe eş-Şamiye), Özgür İdlib Ordusu (Ceyşü’l İdlib el-Hur), İslam Ordusu (Ceyşü’l İslam), Güney Cephesi (Ec-Cephe ec-Cenubiye) temsilcileri bulunuyor. Astana’da bulunan ancak toplantıya katılmayan yaklaşık 40 kişilik danışman grubu ise heyete arka planda destek veriyor.

"RUSYA-TÜRKİYE VE İRAN BİR ORTAK METİN ÜZERİNDE ÇALIŞIYOR**"**

Rus İnterfax haber ajansının, özel kaynaklara dayandırdığı haberine göre, Rusya, Türkiye ve İran bir uzlaşma metni üzerinde çalışıyor. Bu metin daha sonra Suriyeli taraflara imzalanmak üzere sunulacak.

Resmi görüşmeler öncesi yapılan hazırlıklar kapsamında Pazar günü Rusya, Türkiye ve İran arasında önce ikili sonra üçlü oturumlar gerçekleştirmişti.

ÖSO'NUN AMACI ESAD'IN İKTİDARINA SON VERMEK

Özgür Suriye Ordusu (ÖSO) şemsiyesi altında bir araya gelen ılımlı muhalif gruplar ise bu koşulları reddediyor ve amaçlarının, Birleşmiş Milletler denetiminde bir geçiş süreci sonunda Cumhurbaşkanı Beşar Esad'ın iktidarına son vermek olduğunu söylüyorlar.

İŞTE GÖRÜŞMENİN GERÇEKLEŞTİĞİ OTELDEN SON GÖRÜNTÜ

Görüşmelere katılan Suriye muhalefeti delegasyonunun sözcüsü Yahya al Aridi, "Siyasi görüşmelere girmeyeceğiz; tek konu ateşkese riayet ve kuşatma altındaki Suriyelilerin acılarının hafifletilmesi ile alıkonulanların serbest bırakılması ve insani yardım ulaştırılması" dedi.

MUHALİFLER: TESLİM OLMAYA GELMEDİK

Aridi, "Dikkatin bu konulara yoğunlaşmasını önlemek Suriye rejiminin çıkarına. Suriye rejimi Astana'daki varlığımızın teslim olmak olduğunu düşünüyorsa bu bir yanılgıdır" dedi.

'ARACILAR DEVREYE GİREBİLİR'

Aridi, 14 kişilik muhalefet heyetinin hükümet temsilcileriyle yüz yüze görüşme konusunda henüz karar vermediğini ve müzakerelerin muhtemelen daha önce Cenevre'de yapılan BM destekli görüşmelerde olduğu gibi aracılar yoluyla yapılabileceğini söyledi.

Aridi, "Ülkenize girip sizi öldürmeye kalkanlarla ve ateşkese uymayıp hâlâ yıkım ve halkını öldürme politikalarına devam eden bir rejimle yüzü yüze gelmek sorunlar yaratır" dedi.

Birleşmiş Milletler, hem hükümetin hem de isyancıların iç savaş boyunca savaş suçları işlediğini belirtiyor.

TÜRKİYE'Yİ DIŞİŞLERİNDEN TEKNİK BİR HEYET TEMSİL EDİYOR

Türkiye'yi Astana müzakerelerinde Dışişleri Bakanlığı'ndan bir teknik heyet temsil ediyor.

ABD Dışişleri Bakanlığı ise, Cumartesi günü yaptığı açıklamada Astana'ya Washington'dan bir heyetin gönderilmeyeceğini, görüşmeleri Kazakistan Büyükelçisi George Grol'un gözlemci olarak katılacağını belirtmişti.

Türkiye, ılımlı isyancı grupların Astana konferansına katılmaya ikna edilmesinde önemli rol oynadı.

ASTANA ZİRVESİ'NİN ÖNEMİ NE?

Astana, Cenevre görüşmeleri yolunda önemli bir adım

Daha önceki Suriye müzakerelerinin aksine Suriyeli muhalifleri, siyasi kanadı değil askeri kanadın temsil ettiği Astana görüşmeleri, Cenevre’de Şubat ayında düzenlenmesi planlanan Suriye görüşmeleri yolunda da önemli bir adım olacak.

Suriye genelinde kapsamlı bir ateşkesi konsolide etmeye odaklanan Astana görüşmeleri başarılı olursa Cenevre görüşmelerinde siyasi geçiş konusunda ilerleme sağlama ihtimali güçlenecek.